Kompyuter tizimlari kafedrasi




Download 5,29 Mb.
bet112/154
Sana08.01.2024
Hajmi5,29 Mb.
#131939
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   154
Bog'liq
Majmua

2-misol. Quyidagi ko‘paytmani hisoblash algoritmi va blok-sxemasini tuzaylik: P= 1⋅ 2 ⋅ 3⋅…⋅n = n! (odatda, 1 dan n gacha bo‘lgan natural sonlarning ko‘paytmasi n! ko‘rinishda belgilanadi va “en” faktorial deb ataladi: P=n! (jarayonning matematik modeli: )
Ko‘paytmani hosil qilish algoritmi ham yig‘indini hosil qilish algoritmiga o‘xshash, faqat ko‘paytmani hosil qilish uchun, avvalo, i=1 da P= 1 deb olinadi, so‘ngra i=i+1 da P=P∗i munosabatlar hisoblanadi. Keyingi qadamda i parametrning qiymati yana bittaga orttiriladi va navbatdagi qiymat avvalgi hosil bo‘lgan ko‘paytma P ga ko‘paytiriladi. Bu jarayon shu tartibda i ≤ n sharti bajarilmaguncha davom ettiriladi va natijaviy ko‘paytmaning qiymatiga ega bo‘lamiz. Quyidagi so‘zlar orqali ifodalangan algoritmda bu fikrlar o‘z aksini topgan:
1) kiritish (n);
2) P= 1 - natijaning boshlang‘ich qiymati;
3) i= 1 - indeksning boshlang‘ich qiymati;
4) P= P∗i - natijaning joriy qiymatini hisoblash;
5) i= i+1 - indeksning joriy qiymatini hisoblash;
6) agar (i <= n) shart bajarilsa, u holda => (4);
7) muhrlash (P).
Bu algoritmga mos blok-sxema 1.3.2-rasmda keltirilgan.

1.3.2-rasm. 1 dan n gacha bo‘lgan sonlar ko‘paytmasini hisoblash blok-sxemasi
Yuqorida ko‘rilgan yig‘indi va ko‘paytmalarning blok-sxemalaridagi takrorlanuvchi qismlariga (punktir chiziqlar ichiga olingan) 1.3.2-rasmdagi sharti keyin berilgan takrorlanuvchi strukturaga mos kelishini ko‘rish mumkin.
3-misol. Yuqoridagi blok-sxemalarda shartni oldin tekshiriladigan holatda chizish mumkin edi. Masalan, yig‘indini hisoblash algoritmi keltiriladi. Bu masalani yechishda algoritmning takrorlanuvchi qismiga quyidagi sharti oldin berilgan takrorlanuvchi strukturaning mos kelishini ko‘rish mumkin.
1) kiritish (n);
2) S=0;
3) i = 0;
4) agar ( i > n ) => (8);
5) i = i + 1;
6) S = S + i ;
7) shartsiz o‘tish=> (4);
8) muhrlash (S).
Bu algoritmga mos blok-sxema 1.3.3- rasmda keltirilgan.



1.3.3-rasm. 1 dan n gacha bo‘lgan sonlar yig‘indisini hisoblash blok-sxemasi

Download 5,29 Mb.
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   154




Download 5,29 Mb.