Komyuter injiniringi

Annotasiya: ushbu maqolada maktabgacha ta'lim tashkilotlarida jismoniy 
tarbiyani amalga oshirishda o'yin mashg'ulotlarining roli va axamiyati, 
jismoniy tarbiya faoliyatlari orqali bolalarni chiniktirish buyicha fikr 
muloxazalar yuritilgan.
Tayanch 
so’zlar:jismoniy 
tarbiya, 
jismoniy 
madaniyat, 
sog’lomlashtiruvchi vazifalar, kompetensiyalar, chidamlilik va chiniqtirish. 
“Aziz do’stlar! Bugun biz yurtimizda keng ko’lamli islohotlar va 
jadal o’zgarishlarni amalga oshirmoqdamiz va bu yo’lda 
jismoniy sog’lom va barkamol avlodni voyaga yetkazish 
bizning ustuvor vazifamiz va biz buning uchun bor kuch va 
mablag’imizni safarbar etamiz. Shu ma’noda biz jismoniy 
tarbiya va sportga alohida e’tibor bermoqdamiz.”
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev
 
Bolaning sog’lom va barkamol shaxs bo’lib yetishishida aqliy rivojlanishi 
bilan birgalikda uning jismoniy rivojlanishi ham asosiy tamoyillardan biri 
hisoblanadi. Bolaning jismoniy rivojlanishi esa sport va jismoniy tarbiya 
bilan muntazam shug’ullanishiga bog’liq. Jismoniy tarbiya bu- badan 
tarbiya sog’liqni mustahkamlashga, odam organizmini uyg’un ravishda 
rivojlantirishga qaratilgan umumiy tarbiyaning uzviy qismi. Jamiyatdagi 
jismoniy madaniyat ahvolini bildiruvchi ko’rsatkichlardan biri. Jismoniy 
tarbiyaning asosiy vositalari: jismoniy mashg’ulotlar, organizmni 
chiniqtirish, mehnat va turmush gigeyenasi. Jismoniy tarbiya aqliy, 
axloqiy, mehnat va estetik tarbiya bilan qo’shib olib boriladi. Ibtidoiy 
davrdan boshlab jismoniy tarbiyaga alohida e’tibor qaratilgan. Dastlab u 
jismoniy mashqlar, turli o’yinlar, mehnat jarayonlari, ovchilik, harbiy 
harakatlarga o’xshatilgan musobaqalar va sinovlar shaklida mavjud 
bo’lgan, turli marosimlarni aks ettirgan. Uyg’onish davrida jismoniy 
tarbiyaga e’tibor yanada kuchaydi, gumanistlar jismoniy tarbiyani o’quv 
dasturiga kiritishga uringanlar. Jismoniy tarbiyaga o’rta asrlarda oilaviy 
tarbiya va maktabdagi pedagogik jarayonning muhim qismi sifatida 
qarala boshlandi. J.J.Ruso “Emil, yoki Tarbiya to’g’risida” deb atalgan 
pedagogik risolasida jismoniy tarbiyaning bolalarning aqliy kamoloti va 

mehnat tarbiyasidagi ahamiyatini ta’kidlagan. Biz yuqorida jismoniy 
tarbiyaning tarixi va uning qanday rivoj topganini qisqacha ko’rib chiqdik. 
Endilikda esa Maktabgacha ta’lim tizimida uning ahamiyati va shu tizimda 
jismoniy madaniyat va jismoniy tarbiyani shakillantirish haqida to’xtalib 
o’tamiz. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarining asosiy vazifalaridan biri 
o’sib rivojlanib kelayotgan bolalarni har tamonlama aqliy va jismoniy , 
sog’lom va barkamol, yetuk shaxs qilib tarbiyalash va bundan tashqari 
maktab ta’limiga sifatli tayyorlash hisoblanadi.Maktabgacha tarbiya 
yoshidagi bolalar organizmining o’ziga xosligi shundaki, u juda tez 46 
o’sadi va rivojlanadi. Shu bilan birga organizm funksiyalari va 
sistemalarining shakllanishi hali tugallanmagan bo’ladi, shunga ko’ra u 
tez jarohatlanadi. Bolaning asab tizimining rivojlanishiga esa atrof muhit 
butun shartsharoit o’z ta’sirini ko’rsatadi. Bolaning imun tizimini 
shakllantirishda jismoniy tarbiya katta rol o’ynaydi. Shu bilan bir qatorda 
jismoniy tarbiya bolalrning tipologik xususiyatlariga individual tartibda 
yondashish, tartib uchun optimal sharoit ,chiniqish faol harkat 
faoliyati,bolaning emotsional holatini amalga oshirish maqsadida 
hisobga olinadi. Chiniqishga oid tadbirlar asab tizimini mustahkamlaydi 
va uning faoliyatini yaxshilaydi. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ta’lim 
oluvchi har bir guruh yoshidagi bolalrning asosiy faoliyati o’yin ekanligi 
hech kimga sir emas. O’yin faoliyati esa bevosita jismoniy harakatlar bilan 
bog’liq. Jismoniy tarbiya shaxsni har tomonlama tarbiyalash ishining 
muhim komponenti hisoblanadi, ayni paytda u aqliy, axloqiy, estetik, 
mehnat tarbiyasi vazifalarini kompleks tarzda hal etadi. “ilk qadam” 
maktabgacha ta’lim muassasasining davlat o’quv dasturiga nazar 
tashlaydigan bo’lsak: unda bolaning rivojlanish sohalari kompetensiyalari 
qismi quyidagicha keltirib o’tilgan.

Download 235,87 Kb.