Transformatorni kunning yorug’ paytida yoki yoritkichlar ulangan vaqtda
ko’rikdan o’tkazish maqsadga muvofiq bo’ladi. Qorong’ulikda nur sochish
manbai bo’ladigan defektlarni ko’rsatish mumkin: kontakt ulanishlarning
qizishi, tashqi izolyasiya yuzasidagi razryadlar turlari v.b.
Tashqarida o’rnatilgan transformatorlarni ekstremal sharoitlarda navbatsiz
ko’rikdan o’tkazish zarur: muhit havo haroratining birdaniga tushib ketishi,
bo’ron, kuchli qor yog’ishida, er muzlaganda. Bunda moy satxi, kirish
izolyatorlari holati va sovitish tizimi tekshiriladi.
Navbatdan tashqari ko’rikdan o’tkazish chulg’amlarda qisqa tutashuv (q.t.)
sodir bo’lgandan so’ng, hamda gaz relesi signali berilishi bilan ham
o’tkiziladi. Birinchi holatda q.t. toki o’tgan o’tkazgich zanjirlari holati,
dinamik yuklanish ta’sirini o’tkazgan izolyatorlar, ikkinchisida - gaz relesi va
uning zanjiri tekshiriladi. Zaruriat bo’lganda, holati shubhali bo’lgan element
puxta o’rganilishi kerak bo’lganda yoki tekshirilayotgan ob’ektning
kuchlanishini uzmasdan ko’rik o’tkazib bo’lmaydigan transformatorlarni
o’chirib, navbatdan tashqari ko’rik o’tkaziladi.
Rele himoyasi, signal berish va avtomatika qurilmasi. Rele himoyasi
qurilmalari bilan ta’minlangan transformatorlar ikki guruh xodisa:
transformator shikastlanganida va avariya ishchi rejimi sodir bo’lganda signal
berishi zarur.
Rele
himoyasi
qurilmalari
ishlab
ketishiga
sabab
bo’ladigan
shikastlanishlarga quyidagilar kiradi: chulg’amlar va chiqish ulamalaridagi
fazalar aro va bir fazali qisqa tutashuv; chulg’am o’ramlaridagi qisqa
tutashuv; kirish izolyatorlarida qisman teshilish; transformator bakida va
rostlash qurilmasida gaz ajralib chiqish va bosimning ortishi.
Rele himoyasi transformatorning quyidagi avariya rejirlarida ishlab ketadi
va uni himoya qiladi: - tashqi qisqa tutashuv natijasida hosil bo’ladigan o’ta
katta toklarda; - o’ta yuklanishlarda;
- moyning sathining pasayib ketishida. Rele himoyasi qurilmasi maxsus
panellarda o’rnatilib, boshqarish shchiti xonasiga joylashtiriladi.
Transformatorlarni shikastlardan himoya qilish uchun ularning quvvatlari
va qurilma xarakteriga ko’ra quyidagi himoya turlari qo’llaniladi: -
differensial himoya - kuchli transformatorlarning ichki shikastlanishlaridan
O
’ zg. varaa
q
Hujjat №.
Imzo
Sana
varoq
28
5312200-Konchilik elektr mexanikasi
BMI-2023
