asosiy himoyasi bo’lib, ikki koplekt tok trnsformatorlari bilan chegaralangan
ichki zonadagi qisqa tutashuvlarda ishlab ketadi (ishlash prinsipi toklar
miqdori va yo’nalishlarini taqqoslashga asoslangan); - vaqt bo’yicha
kutmasdan tokni uzish - kichik quvvatli transformatorlarda o’rnatiladi va ichki
shikastnanishlarda eng sodda va tezkor himoya hisoblanadi; - tashqi qisqa
tutashuvlarda o’ta katta toklardan himoya (maksimal tok himoyasi shu turdagi
eng oddiy himoya hisoblanadi); - o’ta yuklanishdan himoya - signal kelishi
bilan ta’sir etadi va tok relesi va vaqt relesidan iborat.
Moyli transformatorlar va rostlash qurilmalarining bir qator ichki
shikastlariga sezgirligi va tuzilishining soddaligi bilan farqlanuvchi gaz relesi
va qayta ulash qurilmasi keng qo’llaniladi. Transformatorlar ichki
shikastlanishlari, aksariyat, moyning va boshqa izolyasion materiallarning
parchalanishida ajralib chiquvchi gaz bilan xarakterlanadi. Gazlar
transformator qopqog’iga ko’tarilib, bak va kengaytirgichni bog’lab turuvchi
moy o’tkazgichga joylashtirilgan gaz relesi orqali kengaytirgichga tushadi.
Transformatorlar quvvatiga qarab, ularga o’rnatiladi-gan relelarning bir
necha turlari mavjud.
BF80/Q turdagi gaz relesi konstruksiyasini (1-rasm) ko’rib chiqamiz.
YUqori qismida gaz pufakchalari yig’iladigan rele asosi, korpus 1 hisoblanadi. Korpus gaz borligini va uni taxminiy hajmini ko’rsatib turadigan
ikkita ko’rish shisha oynalari bilan ta’minlangan.
Korpus qopqog’ida gazlarni chiqarib yuboradigan kran, tegida - moy va
quyqalar chiqarib yuboriladigan burama po’kak bilan yopilgan teshik mavjud.
Korpus ichkari qopqog’ida, doyimiy magnitlar bilan bog’langan va bu
magnitlarni germetik kontaktlar boshqaradigan, uchta ta’sirlanadigan 2, 3, 4 elementlardan tuzilgan releni o’yilgan qismi mahkamlangan. Gerkonlar
zanjiri rele chiqishi va maxsus kabel yordamida transformator gaz himoyasi
rele sxemasiga ulangan. Ta’sir elementlari - sharsimon ichi kavak plastmassa
po’kaklar 2 va 4 - erkin aylanadigan gorizantal 5 o’qqa ekssentrik kiydirilgan.
Uchinchi ta’sir element 3 parrak shakliga ega bo’lib, gorizantal o’qda erkin
aylanadi va pastki po’kak yonida joylashgan.
Gaz kam (sekin) ajralib chiqishida (katta bo’lmagan shikastlanish), rele 6
ichidan moy asta-sekin siqib chiqarila boshlaydi. Gaz hajmi ma’lum miqdorga
(250÷300 sm
3
) etgach, yuqori po’kak pastga tushadi va u bilan bog’liq bo’lgan
magnit to’g’ri keladigan gerkonni tutashtiradi. Reledan moyning butkul
O
’ zg. varaa
q
Hujjat №.
Imzo
Sana
varoq
29
5312200-Konchilik elektr mexanikasi
BMI-2023
