|
Konchilik elektr mexanikasiBog'liq Eldor-diplom
ekologiyalashtirib, yangi-yangi masalalarni yangi usul, ekologik fikrlash yo’li
bilan hal qilishga kirishmoqda.
Ekologiya mustaqil fan bo’lib, uning ob’ektiv usullari, tili, amaliy
vazifalari bor. Ekologiya tirik tabiatda uchraydigan turlar, tur vakillarining
populyatsiyasi (guruxi)ni, turlar hosil qiluvchi turli birlashmalar (senozlar)ni,
biotsenozlarni, ekosistemalarni va ularning ko’payishini, rivojlanishini, hamda
tarqalishini, ularning o’zaro va muxit bilan munosabatlariga oid
qonuniyatlarini o’rganadi.
Ekologiyaning o’ziga xos hususiyatlaridan biri shundan iboratki, bu fan
bepoyon dunyoda yo’qolsa tiklanmaydigan har xil turlarning, tur vakillarining,
genetik farqlamuvchi individuumlarning yashash sharoitlarini, ularni o’rab
turgan va doim o’zgaruvchan omillari ta’sirini aniqdaydi. Ekologiya tabiatdagi
oddiylikdan turli murakkab muammolarni, ular o’rtasidagi bog’lanishlarni
yoritish davomida olgan bilimlar asosida muxitning ertangi kundagi holatini
oydinlashtiradi, falsafiy nuqtai nazardan tabiiy va gumanitar fanlarni analiz va
sintez qilib tabiatni muhofaza qilishga nazariy asos soladi, uning moxiyatini va
bu ish bir davlat, millatning emas, balki xalqaro va millatlararo muammo
ekanligini tushuntiradi.
Atmosferaning eng muxim tarkibiy qismi bo’lgan kislorod inson hayoti
uchun muxim rol o’ynaydi. Sayyoramizdagi o’simlik dunyosi yiliga 160
milliard tonna karbonat angidrid gazini o’zlashtirib, atmosferaga 120-190
milliard tonna kislorod yetkazib beradi. Bundan tashqari, ular havodagi
changning to’rtdan uch qismini tutib qoladi hamda sulfit gazining uchdan ikki
qismini yutadi. O’simliklar mavjud bo’lgan xududda havoning harorati ular
bo’lmagan joylarga nisbatan 2-3 daraja past bo’lishi isbotlangan.
Atmosfera havosining ifloslanishida havo tarkibidagi kislorod, ozon, azot,
karbonat angidrid gazi va boshqalardan tashqari, zaxarli gazlarning, chang
zarrachalarining ko’plab aralashuvlarini kuzatish mumkin. Toza havoni
bulg’ovchi asosiy omillardan yana biri avtotransport vositalaridan chiqayotgan
zaxarli gazlardir. Undan chiqadigan is (karbonat angidrid) gazi havoga nisbatan
og’irrok bo’lgani bois doimo yer sirti yaqinida to’planadi. Is gazining zararli
tomoni shundaki, u qondagi gemoglabinga qushilib, kislorodning organizm
hujayralariga yetib borishiga yo’l qo’ymaydi. Shuningdek, avtomobildan
chiqadigan gaz tarkibidagi akrolen, formaldegid, tetrayetil qo’rg’oshinlar ham
inson salomatligiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Bundan tashqari, atmosfera
havosini zaxarlovchi soxalardan biri issiklik elektr stansiyalari, issiklik elektr
O
’
zg. varaa
q
Hujjat №.
Imzo
Sana
varoq
46
5312200-Konchilik elektr mexanikasi
BMI-2023
|
| |
