|
Konchilik elektr mexanikasiBog'liq Eldor-diplom
Boz ustiga, prognozlarga ko’ra, 2020 yilga kelib mamlakatimizda elektr
energiyasiga bo’lgan talab 2018 yilga qaraganda 1,7 foiz, jumladan, aholi
ehtiyoji 1,5 barobar o’sadi.
Xo’sh, elektr quvvatiga nisbatan oshib borayotgan ehtiyojni to’laqonli
qondirish, sanoat foydalanuvchilari uchun elektr yetkazib berishni sifatli
ta’minlash, rejadan tashqari o’chirishlar (qurilmalarning favqulodda ishdan
chiqib qolish holatlari)ning oldini olish uchun nimalar qilinmoqda yoki
qilinadi? Mazkur o’ta dolzarb masala yechimiga mas’ul “O’zbekenergo”
AJdan ma’lum qilinishicha, bu borada hozirda barcha chora-tadbirlar
ko’rilmoqda va ular istiqbolda ham davom ettiriladi.
Ushbu masalaga nima uchun kompleks yondashish zarurati tug’ildi?
To’g’risini aytish kerak, bunday zarurat vujudga kelganiga ancha vaqt bo’ldi.
Nega?
Keling, mavzuga raqamlar va faktlar, og’riqli manzaralar orqali chuqurroq
kirib boramiz. Respublikamizdagi elektr energiyasining 90 foizi issiqlik
elektrostansiyalarida (TES) ishlab chiqariladi. Biroq amaldagi TESlarning
asosiy qismi, ya’ni 84 foizi bundan 50 yil oldin foydalanishga topshirilgan.
Almisoqdan qolgan bunday qurilmalar, tabiiyki, zamon talablariga mutlaqo
javob bermaydi. Boisi ularning nihoyatda eskirib ketgani elektr energiyasi
ishlab chiqarish hajmini kamaytirib yuborib, taqchillikni keltirib chiqarmoqda,
qolaversa, foydalanilayotgan yoqilg’ining katta miqdorda sarflanishiga sabab
bo’layotir. Oqibatda ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasi tannarxi ham
oshib ketayapti. Bulardan oddiy iste’molchining deyarli xabari yo’q. Ular
uchun uyda chiroq yonib turishi muhim, u qanday yaratilayotgani, nima
hisobiga yetkazib berilayotgani esa ko’pchilikni qiziqtirmaydi ham. Lekin soliq
to’lovchi yuqoridagi va quyidagi ma’lumotlarni o’qib, o’zi uchun oqilona
xulosa chiqarib olsa, foydadan xoli bo’lmaydi.
Hozirgi kunda yurtimizda energiya tizimlari elektr tarmoqlari uzunligi
254,8 ming kilometrga teng. Shundan 218,4 ming kilometri 0,4-10 kV.li
kuchlanishga ega past voltli taqsimlash tarmoqlaridir. Ulardan 62,4 foizining
ishlatilish muddati 30 yildan oshib ketgan. Taqsimlash tarmoqlarining juda
eskirib ketgani esa elektr energiyasining sezilarli darajada yo’qotilishiga olib
kelmoqda. Ya’ni ayni paytda issiqlik elektrostansiyalaridan elektr energiyasi
tarmoqlariga chiqarilayotgan umumiy elektr quvvatining 20 foizi
yo’qotilayapti. Bir ko’z o’ngingizga keltiring: biz uchun ishlab chiqarilayotgan
yorug’lik va issiqlik manbaining beshdan bir qismi havoga uchib ketmoqda,
uvol bo’layapti.
O
’
zg. varaa
q
Hujjat №.
Imzo
Sana
varoq
11
5312200-Konchilik elektr mexanikasi
BMI-2023
|
| |
