“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G‟OYALAR,
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 16-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE
KONFERENSIYASI
www
.
bestpublishing.
org
141
MAKTABLARDA DARSLARNING O‟TILISHIDA SAMARADORLIKNI
OSHIRISH USULLARI.
Qurbonova Iqbol Usmonovna
Jondor tuman 27- umumta‟lim maktab psixologi
Nasriddinova Gulsanam
Jondor tuman 26- umumta‟lim maktab psixologi
Hozirgi kunda o‘qitish ishining oldiga qo‘yilgan eng muhim talablaridan biri –
o‘quvchilarning mustaqil fikrlay olishi , o‘z fikrini soda , ravon ayta olishi ,hamma
bilan
tez muloqotga kirisha olishi , muammoli vaziyatlardan oson chiqa olishi , bozor
iqtisodiyotidan kelib chiqib ,savdo- sotiq va maxsulot namoyishini ham bilishi kerak
bo‘ladi. Jumladan maktabda o‘tilayotgan darslarida mustaqil
fikrlay oladigan erkin
shaxsni tarbiyalash maqsadi yotadi, o‘quv jarayonini takomillashtirib borish, bilim
saviyasini hisobga olgan holda mashg‘ulotlarini to‘g‘ri tashkil qilish milliy ta‘lim
tizimining muhim vazifalaridan biridir.
Har bir darsning qiziqarli , mazmunli va tushunarli o‘tilishini ta‘minlash
maqsadga muvofiq bo‘ladi .O‘qituvchi
darsga puxta tayyorlanishi, har bir o‘quvchining
nimaga qodirligini, mustaqil faoliyatni individual tashkil qila olishini hisobga olishi
kerak .SHundagina o‘qituvchining bu sohada olib boradigan ta‘lim –tarbiya ishlari
o‘zinig ijobiy natijasini beradi. Maktablarda olib borilayotgan darslarni nazariy
jihatdan
tahlil qilish , ilg‘or pedegogik tajribalarni o‘rganish shuni ko‘rsatadiki ,
darslarda noan‘anaviy usullardan foydalanish o‘zining ijobiy natijasini beradi.‖Ish
o‘yin‖ ,‖Musoboqa ― , ―Teatrlashtirilgan ko‘rinishlar ― ,‖ Ijodiy hisobot ―, ―Quvnoqlar
va zukkolar ― , ―Mo‘jizalar maydoni ― , ― Suhbat- maslahat ― singari nostandart
darslarni o‘tkazish ta‘lim samaradorligini oshirishga yordam beradi.‖ Fazilatim –
ziynatim ― , ―Kasbim -faxrim ― , ― Men va kasb ―, ― An‘ana va yoshlar ― , ― Eng bilimdon
o‘quvchi ― ,‖Kitobxon o‘quvchi ― , ― Menining Temur bobom ― kabi ijodiy ish ,
mustaqil fikrlash qobiliyatini o‘stiradi.Mutaxasislik fanlarini o‘qitishda ―Zanjir ―
metodidan foydalanish qulaydir. U o‘quvchilarda fikriy bog‘liqlik , xotiraning
rivojlanishiga
imkoniyat yaratadi, qandaydir muammoni hal qilishda o‘z fikrini ochiq
va erkin ifodalash mahoratini shakllantiradi. Bu usul o‘quvchilarga mustaqil ravishda
bilimning sifati va saviyasi xolis baholash , o‘rganilayotgan mavzu haqida tushuncha
va tasavvurlarni aniqlash imkoniyatini yaratadi.
Bu texnalogiyadan o‘quv materialining turli bosqichlarini o‘rganishga
foydalanish
mumkin . ―Zanjir ― metodi o‘quvchilarda bir – birining fikriga hurmat , jamoa bilan
ishlash mahorati ,faollik , xushmomilalik ,ishga ijodiy yondashish , o‘z
imkoniyati va
qobliyatini tekshirishga yordam beradi, o‘z faoliyati natijasiga mas‘uliyat va qiziqish
uyg‘otadi. SHuningdek o‘qitishning eng muhim metodlaridan biri ― Aqliy hujum ―
usulidir. ―Aqliy hujum ― usulida tanho ishlash mumkin emas, birgina g‘oya ham butun
guruhning ishtirokchilarini bir xilda o‘ziga jalb qila oladi. Avval o‘qituvchi
mavzu
yoki savolini ajratib olishi zarur. So‘ngra o‘quv faolligi 8-10 minut oralig‘idagi vaqt
