1.3.Toza suv saqlash rezervuarining hisobi
Toza suv rezervuarini umumiy hajmi Wrchv o’z ichiga boshqaruv hajmini,shuningdek yong’in o’chirish uchun ketadigan suv zahirasi va tozalash inshootini o’z ehtiyoji uchun ketadigan suv zahirasi hajmini yig’indisini qamrab olgan bo’lishi kerak, yani:
Wrchb=Wbb+Wyo+Wsn=825.37+1825.25+1848.84=4499.46 m3;
Yong’in o’chirish zahirasi yong’in o’chirish davomida toza suv rezervuariga maksimal suv iste’moli vaqtida 3 soat mobaynida o’chirishga ketadigan suv hajmi aniqlanadi;
Wyon=tyon*Qyon+∑Qmax*t-tyon*QTI=648+4091-3*971.25= 1825.25m3;
bu yerda, ∑Qmax*t - maksimal suv iste’moli vaqtini hisobga olgan holda yog’in o’chirish davomida qabul qilingan vaqtdagi maksimal suv sarfini yig’indisi m3;
Qos - yong’in o’chirish mobaynida tozalash inshootidan toza suv rezervuariga kelib tushadigan suv sarfi kundagi maksimal suv iste’molining o’rtacha soatlik sarfiga teng Qsutmax/24, m3/soat.
Tozalash inshootini o’z extiyojiga yetadigan suv zahirasi suvni qayta ishlash texnalogiyasiga va qabul qilingan inshoot turlariga ko’ra aniqlanadi.
Agar tozalash inshootida tez ishlovchi filtrlar va kontaktni tiniqlashtiruvchi bo’ladigan bo’lsa, taxminan suvni zahirasini maksimal kunlik istemolidan 5-8% ni qabul qilsa bo’ladi. Toza suv rezervuari umumiy miqdori2tadan kam bo’lmasligi kerak, bitta rezervuar o’chirilganda qolganlarida yong’in va nosozlik suv hajmlarining 50 % hajmi saqlanishi lozim.
1-Ko’taruv nasos stansiyasini uzatish suv sarfi;
Wp=825.37 m3
tpoj*Qpoj=648 m3;
∑Qmaks*t=1427.98+1364,57+1298,57=4091,12 m3/soat
Qoc=962.94 m3/soat
Wsn=1848.84 m3
Toza suv rezervuarining miqdori 2 tani tashkil etadi. Bitta toza suv rezervuarining hajmi;
W1= Wrchv/2=4499.46/2=2249.73 m3;
W1=l*b*h= 2249.46=34*24,5*4,8 shu o’lchamdagi rezervuar qabul qilinadi.
3-jadval. Toza suv rezervuari
Kunlik soat
|
NS-1 Suv yuborish
|
NS-1 Suv yuborish
|
Toza suv rezuaridan toza suv rezuariga
|
1
|
2
|
3
|
4
|
0-1
|
962,9375
|
412,6874991
|
550
|
1-2
|
962,9375
|
412,6874991
|
550
|
2-3
|
962,9375
|
412,6874991
|
550
|
3-4
|
962,9375
|
412,6874991
|
550
|
4-5
|
962,9375
|
412,6874991
|
550
|
5-6
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
6-7
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
7-8
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
8-9
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
9-10
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
10-11
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
11-12
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
12-13
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
13-14
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
14-15
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
15-16
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
16-17
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
17-18
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
18-19
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
19-20
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
20-21
|
962,9375
|
1238,062497
|
-275
|
21-22
|
962,9375
|
412,6874991
|
550
|
22-23
|
962,9375
|
412,6874991
|
550
|
23-24
|
962,9375
|
412,6874991
|
550
|
Natija:
|
23110,4999
|
23110,4999
|
0
|
1.4.Quvur o’tgazgichlarning gidravlik hisobi
Tashqi va quvur o’tkazgichlarning hisobi ularning diametri va yo’qolgan damini aniqlashdan boshlanadi.
Quyidagi ifoda orqali quvur o’tkazgichdagi hisobiy suv sarfi aniqlanadi;
Qt=Qp/N
Qp - nasos stansiyasi suv sarfi
N - parallel ishlovchi quvur o’tkazgichlar soni;
Qt=1238.07/2=619.035 m3/soat=171,94 l/sek=0,171.94 m3/sek;
So’rib beruvchi quvur o’tkazgichlar.
Eng qulay tezlik deb 1,5 m/s ga teng deb qabul qilamiz.
Hisobiy diametrni quyidagi ifoda orqali aniqlaymiz;
m;
GOST 18599-2001 bo’yicha ichki diametrni tanlanadi;
Dich=397.4 mm, Dtash=406.4 mm
i=0,00528, V=1,386 m/s
Uzunlik bo’yicha yo’qolgan dam;
Hl=i*20=0,106 m.
So’rib beruvchi quvurdagi yo’qolgan dam
Hbc=1,2*i*l+1,5 m=1,2*0,0528+1,5=1,563 m.
Bosimli quvur o’tkazgich.
Eng qulay bo’lgan tezlik 2 m/sek ga teng deb qabul qilamiz;
Taxminiy hisobiy diametrni quyidagi ifoda bilan aniqlaymiz;
m
GOST 18599-2001 bo’yicha ichki diametrni tanlaymiz;
Dich=397.4 mm, Dtash=406.4 mm
i=0,00528, V=1.386 m/s
Uzunlik bo’yicha yo’qolgan dam;
Hl=i*l=0,00528*2375=12.54 m
Bosimli quvur o’tkazgichdagi yo’qolgan dam
Hnap=1,2*i*l+3=1,2*12.54+3=5,51 m
1.5.Nasosga kerakli bo’lgan siquvni aniqlash
Nasosning umumiy hisobiy siquvi maksimal suv iste’moli vaqtiga nisbatan aniqlanadi. Nasos stansiyamiz 1-kategoriyaga tegishli bo’lganligi uchun kamida 2 ta so’rib beruvchi va bosimi quvir o’tkazgichlar qabul qilinishi kerak hamda loyihada ko’rsatiladi.
Qmaks=1427.98/2=713.99 m3/soat
Shunda har bir quvur o’tkazgich 184 l/sek sarfni o’tkazadi.
H=Hg+∑h+hzap=43,785+5,31+2.5=51,8≈52 m
bu yerda, ∑h—quvur o’tkazgichlardagi yo’qolgan damlar yig’indisi;
∑h= Hnap+ Hbc=5.51+1,563=7.073m
Hzap—nasos stansiyalari komunikatsiyalarida yo’qolgan damlardagi zahira—2÷3,5 m;
Hg-suvni ko’tarishdagi geometrik balandligi;
Hg=zb-zrchv+Hb+Hcv=177-135+0,785+1=43,785 m
bu yerda, Hb—bakdagi suv balandligi, m;
Hsv-suv oqib tushishdagi erkin dam, Hsv=1 m;
Zb—177 bosimli minoraning bakining tag qismidagi belgisi;
Zrchv—135 toza suv rezervuaridagi hisobiy belgisi;
Bakdagi suv sarfini b*l ga bo’lamiz Hb kelib chiqadi.
Hb=654,13/34*24,5= 0,785 m;
1.6.Nasos turlarini aniqlash va tanlash
Asosiy nasoslarga quyidagi talablar qo’yiladi:
-suv iste’moli grafigi bo’yicha yuqori darajada samarali va ishonchli suv uzatishni taminlashi;
-foydali ish koeffitsienti yuqori va yaxshi kavitatsion ish tartiblarida foydalanish imkoniyatiga ega bo’lishi;
-o’lchamlari kichik, vazni yengil va ishlatishi qulay bo’lishi;
-sanoatda muntazam ishlab chiqarilishi.
Har qanday muayyan holat uchun zaruriy talablarni qanoatlantiradigan masalalarni yechish variantlarini texnik iqtisodiy taqqoslash asosida amalga oshirilib, asosiy nasoslarni soni, turi va belgisi tanlab olinadi.
1.7.Suv o’tkazgichlar va nasos agregatlarini birgalikda ishlashining tahlili
Avariya tartibini tekshirish uchun va ishchi parametrlarni aniqlash maqsadida suv o’tkazgichlar va nasos agregatlarni birgalikda ishlash tahlili bajariladi.Tahlil quvur o’tkazgichlar tizimi va nasoslarning tasnifi yordamida grafik tarzda bajariladi.
Suv ta’minoti nasos stansiyalarida odatda nasoslarning parallel ishlashi qabul qilinadi. Ularning xarakteristkasi bir necha parallel ishlaydigan nasoslarning xarakteristkalarini yig’indisi yig’ilib grafik tarzda quriladi. Bu grafikda katalogdan olingan barcha ma’lumotlar asosida hamda barcha ishchi nasoslarning xarakteristkalari bo’yicha H-Q- grafigi quriladi. Bir necha tanlangan nasoslarning turlari bir xil xarakteristkaga mansub shu sababli grafikda bitta nasosning xarakteristkasini qurish yetarli.Bu grafikda suv sarfi Q o’qi bo’yicha quvvat N, foydali ish koeffitsienti tasniflari quriladi va ruxsat etilgan so’ruvchi nasosning vakummetrik balandligi Hvkm(Q) ham quriladi. O’sha grafikdagi nasos stansiyasida birgalikda ishlayotgan suv uzatish tizimlarining tasnifi H-Q koordinatalarida quriladi. Suv uzatish tenglamasi H=Hst+S*Q2 m;
H=60,8+70,56*0,362=69,94 m
bu yerda, Hst- statik bosim, m;
Q- suv uzatgichlar bo’yicha o’tayotgan suv sarfi, m3/s;
S-Suv o’tkazgichlar tizimidagi qarshiliklar, s2/m5;
Statik bosim aniqlanadi.
Hst=Hg+Hsv=43,8+17=60,8 m;
bu yerda, Hg-suv uzatishning geodezik balandligi, m;
Hsv=17 istemol nuqtasidagi erkin bosim, m;
Suv uzatish tizimidagi yo’qolgan damlarning yig’indisini SQ2 tashkil qiladi, shuning uchun qarshilik S ni quyidagi ifoda orqali aniqlash mumkin:
S=Sbs+Sst+Sn=11,84+16,20+42,52=70,56.
bu yerda, Sbs-so’rib beruvchi liniyasidagi qarshilik;
Sst-stansiya ichidagi kommunikatsiyalardagi qarshiliklar;
Sn - bosimli liniyalardagi qarshiliklar;
Sbs=hbs/Q2r;=1,535/0,362=11,84
Sst=hst/Q2r;=2,1/0,362=16,20
Sn=hn/Q2r=5,51/0,362=42,52
Qr-2*0,18=0,36 m3/s nasos stansiyasidagi hisobiy suv sarfi;
hbs=1,535 m so’ruvchi liniyadagi yo’qolgan damlar yig’indisi;
hst=2,1 m stansiya ichidagi so’ruvchi liniyalar bo’yicha yo’qolgan damlar, (2÷2,5 m) gacha;
hn=5,51 m bosimli liniyalardagi yo’qolgan damlar yig’indisi, m;
Suv uzatgichlarni avariya xolatidagi qarshiliklar;
Qp’’=0,7*Qp=0,7*1308,266=915.786 m3/soat =0,25 m3/s;
Sn=5,51/0,252=88,16;
Sn’’= ;
bu yerda, Sn’’- hisobiy tartibdagi bosimli liniyalardagi qarshiliklar;
Np-suv uzatgichlar orasidagi ulagichlarni soni;
N-Parallel ishlovchi suv uzatgichlarni soni;
S=11,84+16,20+176,32=204,36;
|
