Lecture №1. The purpose, tasks and the current state of the science of composite powder materials production technology

Buni natijasida turli sharoitlarda ishlay oladigan g’ovak materiallar klassifikatsiyasi paydo bo’ldi. Bunday materiallarga filtrlar, tovush, issiqlik izolyasalovchi materiallar misol bo’la oladi. Avio va kosmos texnikasining rivojlanishiga o’zining salmoqli xisasini qo’shgan kukun metallurgiyasining metodlari bo’yicha xozirgi kunda ishab chiqariladigan konstruksion materiallarning 45% maxsus materiallarning 90% kukun metallurgiyasining metodlari asosida ishlab chiqarilmoqda. [2-5]

• Buni natijasida turli sharoitlarda ishlay oladigan g’ovak materiallar klassifikatsiyasi paydo bo’ldi. Bunday materiallarga filtrlar, tovush, issiqlik izolyasalovchi materiallar misol bo’la oladi. Avio va kosmos texnikasining rivojlanishiga o’zining salmoqli xisasini qo’shgan kukun metallurgiyasining metodlari bo’yicha xozirgi kunda ishab chiqariladigan konstruksion materiallarning 45% maxsus materiallarning 90% kukun metallurgiyasining metodlari asosida ishlab chiqarilmoqda. [2-5]
• Kukun metallurgiyasining rivojlanishi natijasida metall va qotishmalarni kimyoviy tarkibini misli ko’rinmagan tarzda toza qilib bug’lab chiqarish imkoni tug’ildi.

Xozirgi paytda ishlab chiqariladigan temir kukuning tozaligi 99,9999% tashkil etsa kremniy ishlab chiqarishda 99,999999% toza elementlar ishlab chiqarish imkoni tug’ildi.

Xozirgi paytda ishlab chiqariladigan temir kukuning tozaligi 99,9999% tashkil etsa kremniy ishlab chiqarishda 99,999999% toza elementlar ishlab chiqarish imkoni tug’ildi.

1.2. Kukun materiallar haqida umumiy tushunchalar.

Agar material ma’lum o’lchamlargacha maydalangandan keyin o’z fizika-kimyoviy xossalarini o’zgartirsa unga shu materialning kukuni deyiladi. Butun maydalanmagan yoki yirik maydalangan materialdan farqli o’laroq kukun materiallarda fizika-kimyoviy jarayonlar tezroq va jadalroq sodir bo’ladi. Misol: butun maydalanmagan temir erish temperaturasi 1539 - 1550 oC tashkil etsa uning kukuni 1350 - 1400 oC da eriydi.

Agar kukun zarracha o’lchamlari yana kichraytirilsa u yana pastroq 1250-1300 oC da erishni boshlab yuboradi. [1-5] Ammo shuni aytib o’tish keraki fakat erish temperaturasiga qarab kukunmateriali degan ma‘lumotni ilgani surib bo’lmaydi, chunki aluminiy kukunlari juda mayda xolatda xam o’z erish temperaturalarini o’zgartirmasdan qoladi.