• Mualliflik huquqini himoyalashning texnik vositalari
  • Ishonchlilik
    		•

    Intellektual mulk huquqlari




    Download 2,63 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet3/11
    Sana19.09.2024
    Hajmi2,63 Mb.
    #271721
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
    Bog'liq
    2.1 - маъруза

    Intellektual mulk huquqlari
    •
    Internet tarmog‘ining doimiy ravishda o‘sib borishi va turli ma’lumotlarni 
    siqish texnologiyalarining (masalan, mp3) paydo bo‘lishi “peer-ro-peer” 
    fayl almashinuviga katta yo‘l ochdi. Bu texnologiya dastlab 
    foydalanuvchilar Napster kabi dasturlarga paydo bo‘lgan bo‘lsa, endilikda 
    BitTorrent kabi ma'lumotlarni uzatish protokollarida foydalaniladigan 
    fayllarni bir-biriga anonim uzatish imkoniyatini beradi. Uzatilgan 
    musiqalarning aksariyati mualliflik huquqi bilan himoyalangan bo‘lsada, bu 
    usul boshqalarga tarqatishni noqonuniy holga keltirgan. 
    •
    Hozirgi kunda aksariyat elektron ko‘rinishdagi media fayllar (musiqa, 
    audio va kinolar) intelektual mulk huquqlariga rioya qilmasdan ommaga 
    tarqalmoqda. Masalan, aksariyat katta mablag‘ sarflangan kinolarning 
    peratiskiy versiyasi chiqishi natijasida, o‘z sarf xarajatini qoplay olmaslik 
    holatlari kuzatilmoqda. 
    •
    Bu holatni dasturiy ta’minotlar uchun ham ko‘rish mumkin. Masalan, 
    aksariyat dasturlar lisenziyaga ega hisoblansada, turli usullar yordamida 
    ularning “crack” qilingan versiyalari amalda keng qo‘llaniladi. Masalar, 
    lisenziyaga ega bo‘lmagan Windows 10 OT, antivirus dasturiy vositalari, 
    ofis dasturiy vositalari va hak.
    Kiberxavfsizlik asoslari CYSF16MBK)
    (

    Mualliflik huquqini himoyalashning texnik 
    vositalari
    •
    Mualiflik huquqini ta’minlashda 
    turli 
    himoya 
    usullaridan 
    foydalaniladi. 
    •
    Bular 
    CD/DVD 
    disklardagi 
    ma’lumotlarni 
    ruxsatsiz 
    ko‘chirishdan himoyalashdan tortib, 
    oddiy PDF fayllarni tahrirlash 
    imkoniyatini 
    cheklash 
    kabi 
    jarayonlarni o‘z ichiga olishi 
    mumkin. 
    •
    Biroq, boshqa toifadagi insonlar 
    agar men lisenziyaga ega CD diskni 
    sotib olsam, undan ko‘chirish 
    imkoniyatiga ham ega bo‘lishim 
    kerak deb fikrlaydilar.
    Kiberxavfsizlik asoslari CYSF16MBK)
    (

    Xavfsizlik
    •
    Internet tarmog‘idagi axborotdan 
    foydalanganda 
    xavfsizlik 
    anchadan 
    beri 
    axloqiy 
    munozaralar 
    mavzusi 
    bo‘lib 
    kelgan. Bu birinchi navbatda 
    jamoat faravonligini himoya qilish 
    yoki shaxs huquqini himoya qilish 
    degan savolni o‘rtaga qo‘yadi. 
    Internet 
    tarmog‘ida 
    foydalanuvchilar sonini ortishi, 
    shaxsiy ma’lumotlarni ko‘payishi 
    natijasida ularning o‘g‘irlanishi va 
    kiberjinoyatlar soni ortmoqda.
    Kiberxavfsizlik asoslari CYSF16MBK)
    (

    Ishonchlilik
    •
    Internetning mavjudligi va ba’zi 
    bir shaxs yoki jamoalar tabiati 
    tufayli 
    ma’lumotlarning 
    ishonchligi bilan shug‘ullanish 
    muammoga aylanmoqda. Boshqa 
    so‘z bilan aytganda Internetdagi 
    ma’lumotlarning ishonchligiga 
    kim 
    javob 
    beradi? 
    Bundan tashqari Internetdagi 
    ma’lumotlarni kim to‘ldirib 
    boradi, undagi xatolar va 
    kamchiliklar uchun kim javobgar 
    bo‘lishi kerakligi to‘g‘risidagi 
    tortishuvlar mavjud.
    Kiberxavfsizlik asoslari CYSF16MBK)
    (


    Download 2,63 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




    Download 2,63 Mb.
    Pdf ko'rish