|
Termodinamikaningbirinchi qonunini har xil izojarayonlarga tadbiqi
|
| bet | 2/5 | | Sana | 22.02.2024 | | Hajmi | 52,58 Kb. | | #160457 |
Bog'liq To\'xtanazarova ZarifaxonTermodinamikaningbirinchi qonunini har xil izojarayonlarga tadbiqi.
Tizimning mikroskopik tavsifidan makroskopik tavsifga o'tish tizimni tavsiflash uchun zarur bo'lgan fizik miqdorlar sonining tubdan kamayishiga olib keladi. Shuning uchun termodinamikada tizim ichida mikrodarajada sodir bo'ladigan energiya o'zgarishlari - ba'zan juda murakkab bo'lganlar - batafsil emas, balki bu maqsad uchun maxsus kiritilgan makroskopik miqdor - umumiy energiyaning tarkibiy qismi bo'lgan ichki energiya orqali birgalikda tavsiflanadi. mikroskopik nuqtai nazardan tizimga kiritilgan barcha zarrachalar energiyalarining yig'indisi bo'lgan tizim. Shu sababli, oqim termodinamigi va muvozanatsiz termodinamika masalalari ko'rib chiqilmaydigan darsliklarda birinchi qonun ko'pincha makroskopik tizimlar fizikasiga qo'shimcha miqdor sifatida ichki energiya g'oyasini kiritadigan postulat sifatida shakllantiriladi. termodinamik tizim holatining bir qiymatli, uzluksiz va chekli skalyar funksiyasi. Boshqa har qanday davlat funktsiyasiga kelsak, ichki energiyaning o'zgarishi 𝑈 cheksiz kichik jarayonda to'liq differentsial mavjud 𝑑𝑈 va doiraviy jarayonda ichki energiyaning o'zgarishi nolga teng.
Issiqlik –termodinamikasining eng muhim tushunchalaridan biridir. Issiqlik tushunchasi mohiyatan ish tushunchasiga yaqin. Issiqlik ham, ish ham energiya uzatish formalaridandir. Shuning uchun ham jismning biror issiqlik yoki ish zahirasi bor deb atashning hech qanday maonosi yo’q. Faqat jismga mahlum miqdorda issiqlik yoki ish berilgan (yoxud jismdan olingan) deb tahkidlash mumkin.
Gazning kengayishida bajargan ishi uning holat parametrlari p,u va t larga bog’liqdir.
Gazning kengayishida bajargan ishini tenglamasini keltirib chiqarish uchun, termodinamik jarayon muvozanatda hamda bosim o’zgarmas deb qabul qilamiz.
Aytaylik, stilindr porshini ostida 1 kg gaz tursin. Uning bosimi R atrof muhit bosimi Rm ga teng, solishtirma hajmi U1 va porshin yuzasi F bo’lsin
II bob. Termodinamikaning qonunlari .
Termodinamika qonunlari - bu tabiatdagi energiya almashinuv jarayonlarini tavsiflovchi fundamental qonunlardir.
Bu qonunlar termodinamikaning asosini tashkil etadi va fizika, muhandislik, kimyo, biologiya kabi ko'plab sohalarda qo'llaniladi. Ular tizimlarning energetik xususiyatlarini tushunishda muhim rol o'ynaydi va muhandislik muammolarini hal qilishdan tortib tabiiy hodisalarni tushunishgacha bo'lgan keng doiradagi qo'llanmalarga ega.
|
| |
