• Kalit soʻzlar
  • AXBOROT XAVFSIZLIGIGA TAHDID VA UNING TURLARI




    Download 0.73 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet2/4
    Sana23.01.2023
    Hajmi0.73 Mb.
    #39099
    1   2   3   4
    Bog'liq
    mobil kompaniya, Документ Microsoft Word (2), \'10 li kasr
     
    AXBOROT XAVFSIZLIGIGA TAHDID VA UNING TURLARI 
    Umarova Iroda Bakirovna 
    Guliston davlat universiteti ―Psixologiya‖ kafedrasi oʻqituvchisi 
    Annotatsiya: Axborotni muhofaza qilishning maqsadi va konseptual asoslari. Umuman 
    olganda axborotni muhofaza qilishning maqsadi ifodalangan axborotni tarqab ketishi, 
    o‗g‗irlanishi, buzilishi, qalbakilashtirilishini oldini olish yoritilgan. 
    Kalit soʻzlar: Axborot, axborot resurslari, axborot tizimlari, axborotni muhofaza qilish. 
    Axborotni muhofaza qilishning maqsadini quyidagicha ifodalangan: – shaxs, jamiyat, 
    davlatning xavfsizligiga tahdidni oldini olish;– axborotni yo‗q qilish, modifikatsiyalash, buzish, 
    nusxa olish, blokirovka qilish kabi noqonuniy harakatlarning oldini olish;– axborot resurslari va 
    axborot tizimlariga noqonuniy ta‘sir qilishning boshqa shakllarini oldini olish, hujjatlashtirilgan 
    axborotga shaxsiy mulk ob‘ekti sifatida huquqiy rejimni ta‘minlash;– axborot tizimida mavjud 
    bo‗lgan shaxsiy ma‘lumotlarning maxfiyligini va konfedensialligini saqlash orqali fuqarolarning 
    konstitutsiyaviy 
    huquqlarini 
    himoyalash; 
    – davlat sirlarini saqlash, qonunchilikka asosan hujjatlashtirilgan axborotlar konfedensialligini 
    ta‘minlash;– axborot jarayonlarida hamda axborot tizimlari, texnologiyalari va ularni ta‘minlash 
    vositalarini loyihalash, ishlab chiqish va qo‗llashda sub‘ektlarning huquqlarini ta‘minlash. 
    Axborotni muhofaza qilishning samaradorligi uning o‗z vaqtidaligi, faolligi, uzluksizligi va 
    kompleksligi bilan belgilanadi. Himoya tadbirlarini kompleks tarzda o‗tkazish axborotni tarqab 
    ketishi mumkin bo‗lgan xavfli kanallarni yo‗q qilishni ta‘minlaydi. Ma‘lumki, birgina ochiq 


    42 
    qolgan axborotni tarqab ketish kanali butun himoya tizimining samaradorligini keskin 
    kamaytirib yuboradi. Axborotni muhofaza qilish sohasidagi ishlar holatining tahlili shuni 
    ko‗rsatadiki, muhofaza qilishning to‗liq shakllangan konsepsiyasi va tuzilishi hosil qilingan, 
    uning 
    asosini 
    quyidagilar 
    tashkil 
    etadi: 
    – sanoat asosida ishlab chiqilgan, axborotni muhofaza qilishning o‗ta takomillashgan texnik 
    vositalari;– axborotni muhofaza qilish masalalarini hal etishga ixtisoslashtirilgan tashkilotlarning 
    mavjudligi;– ushbu muammoga oid etarlicha aniq ifodalangan qarashlar tizimi;– etarlicha amaliy 
    tajriba va boshqalar. 
    Biroq, xorijiy matbuot xabarlariga ko‗ra ma‘lumotlarga nisbatan jinoiy harakatlar kamayib 
    borayotgani yo‗q, aksincha barqaror o‗sish tendensiyasiga ega bo‗lib bormoqda. Himoyalangan 
    axborotga tahdidlar tushunchasi va uning tuzilishi quydagilar[1]. 
    Umumiy yo‗nalishga ko‗ra axborot xavfsizligiga tahdidlar quyidagilarga bo‗linadi: 
    – O‗zbekistonning ma‘naviy ravnaqi sohalarida, ma‘naviy hayot va axborot faoliyatida 
    fuqarolarning 
    konstitutsiyaviy 
    huquqlari 
    va 
    erkinliklariga 
    tahdidlar; 
    mamlakatning axborotlashtirish, telekommunikatsiya va aloqa vositalari industriyasini 
    rivojlanishiga, ichki bozor talablarini qondirishga, uning mahsulotlarini jahon bozoriga 
    chiqishiga, shuningdek mahalliy axborot resurslarini yig‗ish, saqlash va samarali foydalanishni 
    ta‘minlashga 
    nisbatan 
    tahdidlar; 
    – Respublika hududida joriy etilgan hamda yaratilayotgan axborot va telekommunikatsiya 
    tizimlarining me‘yorida ishlashiga, axborot resurslari xavfsizligiga tahdidlar. 
    Har qanday axborot hisoblash tizimlarini tashkil etishdan maqsad foydalanuvchilarning 
    talablarini bir vaqtda ishonchli axborot bilan ta‘minlash hamda ularning konfedensialligini 
    saqlash hisoblanadi. Bunda axborot bilan ta‘minlash vazifasi tashqi va ichki ruxsat etilmagan 
    ta‘sirlardan himoyalash asosida hal etilishi zarur. Axborot tarqab ketishiga konfedensial 
    ma‘lumotning ushbu axborot ishonib topshirilgan tashkilotdan yoki shaxslar doirasidan 
    nazoratsiz yoki noqonuniy tarzda tashqariga chiqib ketishi sifatida qaraladi. 

    Download 0.73 Mb.
    1   2   3   4




    Download 0.73 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    AXBOROT XAVFSIZLIGIGA TAHDID VA UNING TURLARI

    Download 0.73 Mb.
    Pdf ko'rish