43
5. Texnik. Axborotni muhofaza qilish uchun elektron va boshqa uskunalardan foydalanish.
6. Kriptografik. Ishlov berilayotgan va uzatilayotgan axborotlarga noqonuniy kirishni
oldini oluvchi shifrlash va kodlashni tatbiq etish.
7. Dasturiy. Foydalana olishlilikni chegaralash uchun dastur vositalarini qo‗llash[3].
Axborotni muhofaza qilishning asosiy ob‘ektlariga quyidagilar kiradi:
– davlat sirlari bilan bog‗liq va konfedensial ma‘lumotlarni o‗zida saqlovchi axborot
resurslari;
– vositalar va axborot tizimlari (hisoblash texnikasi vositalari, tarmoqlar va tizimlar),
dasturiy vositalar (operatsion
tizimlar, ma‘lumotlar bazalarini boshqarish tizimlari, amaliy
dasturiy ta‘minot), avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari, aloqa va ma‘lumotlarni
uzatish
tizimlari, ruxsati chegaralangan axborotni qabul qilish, uzatish va qayta ishlash texnik vositalari
(ovoz yozish, ovoz kuchaytirish, ovoz eshitish, so‗zlashuv va televizion qurilmalar,
hujjatlarni
tayyorlash, ko‗paytirish vositalari hamda boshqa grafik, matn va harfli-raqamli ma‘lumotlarni
qayta ishlash vositalari), konfedensial va davlat sirlari toifasiga oid bevosita qayta ishlovchi
tizim va vositalar. Bunday tizim va vositalarni ko‗pincha axborotlarni qabul qilish, qayta ishlash
va saqlash texnik vositalari deb atashadi.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki xavfsizlik vazifalari Axborot xavfsizligi muammolari,
agar kompyuter tizimida yuzaga keladigan nizolar va xatolar jiddiy oqibatlarga olib kelishi
mumkin. Axborot xavfsizligi tizimining vazifalari bo'yicha ko'p
qirrali va har tomonlama
choralar ko'radi. Ular noqonuniy foydalanish, zarar, buzish, nusxalash va blokirovka qilish,
ma'lumotlarni blokirovka qilishga to'sqinlik qiladi. Bunga jismoniy shaxslarning kuzatuvi va
ruxsatsiz kirishni o'z ichiga oladi va uning yaxlitligi va yaxlitligi uchun barcha tahdidlarni oldini
oladi. Ma'lumotlar bazalarining zamonaviy rivojlanishi bilan xavfsizlik masalalari nafaqat kichik
va xususiy foydalanuvchilar,
balki moliyaviy tuzilmalarga, balki yirik korporatsiyalar uchun ham
muhim ahamiyat kasb etmoqd. Axborot xavfsizligi tahdidi (axborot tahdidi), axborot
resurslaridan, uzatiladigan va qayta ishlangan ma'lumotlar, shuningdek, dasturiy ta'minot va
apparatdan tashqari, shuningdek, axborot resurslaridan yoki ruxsatsiz foydalanish tahdidi ostida.
Agar ma'lumotning qiymati saqlash yoki taqsimlash paytida yo'qolishi mumkin bo'lsa,
ma'lumotlarning maxfiyligini buzish xavfi joriy etiladi. Agar ma'lumotlar
uning qiymatini
yo'qotish bilan farq qilsa yoki yo'q bo'lsa, ma'lumotlarning tahdidi amalga oshiriladi.
