Materiallar oqimini yetkazib beruvchidan iste’moichiga harakat-
lantirish jarayonida qatnashadigan ko‘p sonli turli vositachiiar ora-
sidan aniq qatnashchilari tanlangandan keyin logistik vosita logistik
ti/imga aylanadi.
4.4. Taqsimotni boshqarish tizimlari va
strategiyasi
Taqsimot kanallari tanlash imkoniyatlaridagi
zarur shart b o lib ,
makrodarajada logistik jara yon laming qulay ravishga keltirilishi
hozorda katta miqdordagi vositachilarning mavjudligini ta ’minlaydi.
Hozirgi sharoitda «vositachi» iborasiga ayrim hollarda salbiy nazar
bilan qaraladi: b a’zan tovarga uning bir b o 'g ‘ini deb qaraladi.
Logistika doirasida esa, zam onaviy, iqtisodiy jih atd an o ‘zini
oqlagan vositachilik nazarda tutiladi.
Vositachining xizmatiga muhtojlik
qaysi bir ishni bajarishda
xususiy xarajatlar uning xarajatlariga nisbatan ortib ketgan taqdirda
seziladi. Vositachi xizmatidan foydalanishning maqsadga muvofiqligi
xususiy xarajatlar va vositachi xizmatining qiymatlari o ‘rtasidagi
farqi asosida aniqlanadi.
Taqsim ot shoxobchasini qulay holga keltirish, undan so‘ng
logistik zanjirni qulaylashtirish tovar bozorida katta miqdordagi
ulgurji vazifani bajaruvchi korxonalarning mavjudligiga imkoniyat
yaratadi. Iqtisodiy faoliyatni huquqiy jihatdan ta ’minlash xo‘jalik
aloqalarining shakllanishini va amalga oshirilishini yengillashtirishi
kerak, axborot tarmoqlari esa — tezkor
ravishda axborot almash-
tirish, moliyaviy tizim, moliyaviy vositalarning tezda o ‘tishini
ta ’minlashi lozim.
0 ‘zbekiston Respublikasi Hukumati tovar bozori infratuzil-
malarini rivojlantirisli dasturini belgilagan tashkillashtirish tizimi
bo‘lib, ular tovar bozorlari va tarkibiy qismlar o ‘rtasidagi o ‘zaro
aloqalarni ta ’minlaydi va tovarlarning erkin harakatiga ko‘mak-
lashadi, uzluksiz ravishdagi qayta ishlab chiqarish jarayonlari va
iste’mol sohasining uzluksiz faoliyat ko‘rsatilishini ta ’minlaydi.
Bunday asosdagi Dasturni amalga oshirish
quyidagi natijalarni
amalga oshrishni nazarda tutadi:
69
— ishlab chiqaruvchidan iste’molchiga olib borish jarayonida
tovarlaming tegishli sifatini saqlash;
— iste’m olchilar tom onidan zarur hajmda tegishli sifat, turlari,
sortlari bilan butlanganligi,
Tizimli
yondashuv usullariga, asosan, taqsimot tizimini shakl-
lantirishda quyidagi ketm a-ket harakatlar qoMlaniladi (4.3-rasm).
T o‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqa — «eshikdan eshikkacha» tizimi bo ‘yi-
cha tovar yetkazib beruvchidan iste’m olchiga om borxonalarga
tushmasdan yetkaziladi.
K atta m iqdorda yoki noyob m ahsulotlar sotib olinganda
mazkur shakldan foydalaniladi. Bu shakl transport xarajatlari va
tovarlarni omborxonalarda saqlashga sarflanadigan
chiqim lam i eng
kam m iqdorga yetkazilishiga im kon beradi. T o ‘g‘rid a n -to ‘g‘ri
aloqalar yaqin joylashgan iste’m olchilarga xizm at ko ‘rsatishda
samara beradi.
