|
M. N. A'Z am ova maktabgacha pedag о gika
|
| bet | 50/223 | | Sana | 19.11.2023 | | Hajmi | 1,64 Mb. | | #101288 |
Bog'liq Maktabgacha pedag-www.hozir.org (1)Aqliy tarbiya vazifalari
Bolani maktab ta'limiga tayyorlashda aqliy tarbiyaning aha- miyati kattadir. Bolani bilimlarini egallab olishlari ularni aqliy faolligini rivojlantirish aqliy malaka va ko'nikmalarini egallab olishlari ularni maktabda muvaffaqqiyatli o'qishlari uchun bo'lajak mehnat faoliyatiga tayyorlanishida manba bo'lib xizmat qiladi.
Odamning aqliy faoliyati - bu umumiy ham maxsus aqliy ha- rakatlar xilma-xil sistemalarining katta miqdoridir. Ko'pgina vazifalarni hal etishda qo'llaniladigan keng ko'lamdagi aqliy harakatlarni shakllantirish ayniqsa, muhimdir. Bunday hara- katlarga tahlil, qiyoslash, umumlashtirish kiradi.
Ham umumiy, ham maxsus aqliy harakatlarni egallash aqliy faollik va mustaqillikning rivojlanishini ta’minlaydi. Aqliy faoliyatning moslashuvchanligi va jo'shqinligini, hodisalarni xilma- xil aloqalar va munosabatlarda ko'ra bilishni shakllantirish- ga yordam beradi, «Aqliy mehnat madaniyati» tushunchasiga aqliy faoliyatning umumiy tartibliligi, rejaliligi, vazifani qabul qilish va o'rtaga qo'yish, uni hal etish usullarini tanlash, ish-
lab chiqilgan harakat rejasini izchil amalga oshirish natijalari- ni baholash mahorati kiradi.
Maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashning asosiy vazifalari
Bolalarda tabiat va jamiyat to'g'risidagi bilimlar sistemasini, ilmiy dunyoqarashini shakllantirish. Bola tevarak-atrofdagi narsalar, ularning vazifasi, ba’zi sifatlari ba’zi xossalari haqida, qaysi mate- rialdan tayyorlanganligi to'g'nsida aniq tassawurga ega bo'lishi kerak. U tabiat hodisalari, ularning o'zaro bog’liqligi va qonuniyat- larini bilib oladi. Jonsiz tabiat o'simliklar. hayvonlami kuzatish jarayonida bolalarda borliq to'g’risidagi tasavvurlar shakllanib boradi.
Bilishga doir ruhiy jarayonlami rivojlantirish: sezgi, idrok xotira, xayol, tafakkur, nutq. Bilishga doir ruhiy jarayonlami rivojlantirish aqliy tarbiyaning muhim vazifasidir.
Aqliy malaka va ko'nimalami rivojlantirish. Aqliy ko'nikma va malakalami rivojlantirish, ya’ni eng oddiy faoliyat usullari, predmetlami tekshirishni ulardagi muhim va muhim bo'lmagan belgilarini ajratib ko'rsatish, boshqa predmetlar bilan taqqoslash maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarga aqliy tarbiya berish vazifalaridan biridir. Bu ko'nikma- malakalar bilish faoliyatining tarkibiy qismlari bo'lib, bolaning bilimlarini chuqur egallab olishga yordam beradi.
Bilishga qiziqish va aqliy qobi- liyatlami aqliy mehnat madaniyatini rivojlantirish. Aqliy tarbiyaning vazifasi bolalar qiziquvchanligini ular aqlining sinchkovligini rivojlantirish va shular asosida bilishga qiziqish hosil qilishdan iborat. Bolalar bog’chasi oldida bolalarning aqliy qobiliyatlarini rivojlantirish vazifasi turibdi.
Aqliy mehnat madaniyati aqliy faoliyatning maxsus malakalari va ko'nikmalarini, kitob bilan ishlash ko'nikmalarini egal-
lash darajasi, ilmiy bilish usullari va metodlarini, turli yordam- chi vositalardan foydalanish bilan ham bog'liqdir. Aqliy tarbiya vazifalaridan har biri maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbi- yalashni tashkil etishda hisobga olish lozim bo'lgan bir qancha vazifalarni o'z ichiga oladi. Maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat.
Boladagi qiziquvchanlik va aqliy faollikning qay darajada rivojlanganligini bolaning aqliy ko'rsatkichining yuqoriligida ko'rish mumkin.
|
| |
