53
Binobarin, SI tizimida tezlik birligi sekundiga metr. U, 1 s vaqtda nuqta 1
m masofaga siljiydigan to‘g‘richiziqli va bir tekis
harakatlanuvchi moddiy
nuqtaning tezligiga geng.
Agar bog‘lanish tenglamasi 1 dan farqqiluvchi son koeffitsiyentga ega
bo‘lsa, unda SI kogerent hosila
birliginihosil qilish uchun, SI birliklarining
shunday son
qiymatlari tanlab olinadiki, uni o‘ng qismidagi koeffitsiyentga
ko‘paytirilishi natijasida umumiy son qiymatibirga teng bo‘lishi kerak.
Misol - Agar energiya birligini hosil qilishuchun
E
1
mv
2
2
tenglama ishlatilsa
,
bu yerda YE- kinetik energiya;
t - moddiy nuqta massasi;
v-moddiy nuqtaning harakatlanish tezligi,
u xolda SI tizimidagi kogerent energiyasining birligini hosil qilish uchun
quyidagi tenglamadan foydalaniladi.
[ E ]
(
1
)
( 2[ m]
[ v]
2
)
(
2
1
)
( 2 kg )( 1m / s )
2
2
1kg
m / s
2
m
1 N
m
I J
yoki
[ E ]
1
[ m](
2
2 [ v])
2
1
( 1 kg )(
2
2 m / s )
2
1kg
m / s
2
m
1 N
m
I J
Shunday qilib, SI tizimida energiya birligi joul bo‘ladi (nyuton metrga
teng). Ko‘rsatilgan misollarda u massasi 2 kg va harakat tezligi - 1 m/s yoki
massasi 1 kg va harakat tezligi -
energiyasiga teng.
m/sharakatlanuvchi
jismning kinetik
