• Bu xaritada
  • Bular quyidagilardan iborat




    Download 8,77 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet112/244
    Sana14.05.2024
    Hajmi8,77 Mb.
    #232614
    1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   244
    Bog'liq
    Hayot faoliyati xavfsizligi. Tojiboyev M. Nigmatov M (1)

    Bular quyidagilardan iborat:
    1. Sel bo‘lishi mumkin bo‘lgan daryolaming suv yig‘ish maydonlarida 
    doimiy kuzatish ishlarini olib borish. Bunda suv yig‘ish maydonida 
    bo‘shoq tog‘ jinslari yig‘ilishining oldini olish, oqar suvlar oqimiga 
    to ‘sqinlik qiluvchi tabiiy va sun’iy to ‘siqlardan tozalash ishlari.
    2. Sel oqimi yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan daryolarning suv yig‘ish 
    maydonlarini muhofaza qiiish, ya’ni bumaydonlarda o‘simlik dunyosini 
    saqlash, daraxtlar va butalarni kesish, maydonlarda shudgorlash va 
    sug‘orish ishlarini olib borishni chegaralash.
    3. 0 ‘rrnon xo‘jaliklarini rivojlantirish, ya’ni tog‘ yon bag‘rilarida 
    butalar va daraxtlaming ekilishini yo‘lga qo‘yish talab etiladi, chunki bu 
    o ‘simliklar tog‘ jinslari qatlamlarini mustahkam ushiab turadi, qor erishini 
    sekinlashtiradi, yer yuzasini yuvilishdan saqlaydi.
    4. Tog‘li hududlardagi daryolar o‘zanida suv oqimini boshqaruvchi 
    inshootlar qurish, tabiiy va sun’iy to‘g ‘on!arni tartibga solish, tem iryoi, 
    avtomobil yo‘llari ostiga sel o‘tkazuvchi katta diametrli quvurlar yotqizish 
    ishlari.
    Sel oqimiga qarshi kurashish uslubini tanlash maqsadida maxsus 
    muhandis-geologik qidiruv ishlari olib boriladi. Olingan natijalardan (har 
    tomonlama tahlil qiiish asosida) o‘rganilayotgan hudud uchun xarita tuziladi.
    Bu xaritada:
    - sel kuzatiladigan;
    - sel kuzatilishi mumkin bo‘lgan;
    - sel kuzatilmaydigan maydonlar ajratiladi.
    Sel kuzatiladigan va kuzatilishi mumkin bo‘lgan joylaming iqlim 
    sharoitiga, geologik o ‘zgarishlarga, vujudga kelishi mumkin boigan sel
    130


    oqimi kuchiga qarab kurashish usullari tanlanadi, tadbir choralari belgi- 
    lanadi.
    T ogii hududlarda shaxsiy imoratlami qurish ishlari sel xavfi xaritasi 
    bilan tanishgan holda, maxsus tashkilotlar ruxsati asosida olib borilishi 
    kerak.
    Xulosa qilib ta’kidlash mumkinki, yuqorida aytilgan hamma ofat tur- 
    lari 0 ‘zbekistonga xos xarakterlidir. Shuning uchun shu o'lkada yashovchi 
    har bir fuqaro yuqorida aytilgan tabiiy ofatlardan qo‘rqmasdan, esankira- 
    masdan, yuqori tashkilotlar, fuqarolar muhofazasi organlari tomonidan beri- 
    ladigan har bir ko‘rsatma, yo‘riqnomalarga qat’iyan rioya etib, harakat qi­
    lish zarur. Bunda hech qanday o ‘zboshimchalik, odamlami bezovtalantirish, 
    xavfsirash, faqat o‘z manfaatini ko'zlaydigan harakatlami qilish taqiqlanadi. 
    Qayerda yuqori intizom, chuqur ishlangan omillar bo‘lsagina, o‘sha yerda 
    ofat oqibatlari tugatilib, hayot tezda o‘z iziga tushib ketadi.

    Download 8,77 Mb.
    1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   244




    Download 8,77 Mb.
    Pdf ko'rish