tasdiqlab, ularni bir yoki bir necha tarmoq korxonalarida qo ilash uchun
tavsiya etadilar. Oraliq qoida va normalari korxonalarda zaruriyatga qarab
bajariladigan ish va jarayonlar uchun xavfsizlikni ta’minlash
maqsadida
tavsiya etiladi. Mehnat muhofazasi bo‘yicha muhim m e’yoriy hujjatlardan
biri 1974-yildan 1-iyul ama! qilayotgan «Mehnat xavfsizligi standartlar
tizimi»dir (MXST).
M XST - bu, mehnat jarayonida insonning s o g iig in i va ish qobiliyatini
saqlashga, xavfsizligini ta’minlashga yo‘naltirilgan
talablar, m e’yorlar va
qoidalarni o ‘z ichiga olgan o‘zaro b o g iiq standartlar majmuasidir. U 5
turga boiinadi:
1. Tashkiliy-uslubiy standartlar - GOST 0.001-82, GOST 12.0.002 -
74, GOST 12.0.003-74, GOST 12.0.003 - 79.
2. Ishlab chiqarishdagi zararli, xavfli birliklarga
talab va normalar
standartlari - GOST 12.0.003-74.
3. Ishlab chiqarish uskunalariga xavfsizlik talablari standartlari -
GOST 12.2.003-74.4.
4. Ishlab chiqarish jarayonlari xavfsizligi talablari standartlari - GOST
12.3.003-74.5.
5.
Ishchilarning
himoya vositalariga
b o ig an
talablari
davlat
standartlari - 12.4.001-74.1973 yildan e’tiboran 300 dan ziyod standartlar
tasdiqlanib, ishlab chiqarishga joriy etildi.
4.4. Ishlovchilarni mehnat xavfsizligiga o‘qitish
Hozirgi
zamon fan-texnika taraqqiyoti, ishlab chiqarishda zamonaviy,
texnologiyalar va mashina-uskunalaming qoilanilishi
ishlab chiqarishda
ishlayotgan har bir xodimdan yuqori malakani egallashni,
ishlab chiqarish
qonuniyatlarini yaxshi tushunishni va unga amal qilinishini talab qiladi.
Hozirgi vaqtda ishchilar xavfsizligini ta’minlash maqsadida ko‘plab qoida,
norma, yo‘riqnomalar ishlab chiqilgan. Ammo, shunga qaramasdan,
ishlab chiqarish korxonalarida baxtsiz hodisalar uchramoqda.
Shu sababli
sanoat korxonalarida ishlab chiqarishning xilma-xilligini hisobga olib,
o‘zi uchun mos keladigan mehnat xavfsizligini ta’minlash yo‘riqnomalari
tizimi (MXST) tashkil qilingan. Bu tizimlar
ishchilarning xavfsizligini
ta’minlovchi ish usullarini o ‘rgatish bilan ishchining mehnat xavfsizligini
saqlash chora-tadbirlarini ham o‘z ichiga oladi. Ishlab chiqarishda ishchilar
mehnat xavfsizligiga quyidagi yo‘riqnomalar asosida o‘qitiladi:
