M. X. Tojiyev, I. Nigmatov hayot faoliyati

4-rasm. Resperator R-2: 1 -yarim niqob; 2-nafas olish klapani;
3-nafas chiqarish klapani; 4-burun qisqichi; 5-tasmalar
Chiqarilgan havo esa tashqariga haydaydigan klapan orqali chiqarib 
yuboriladi.
Resperator R-2 uch xil oicham da chiqarilib, uning oicham i yuz 
balandligini oichash orqali aniqlanadi.l-oicham 99-109 mm, 2-oÍcham
109-119 mm va 3-oicham 119 dan katta. Bolalar uchun resperator 
nol oicham da chiqariladi. Resperatorlar polietilenli qopchada germetik 
ravishda saqlanadi. SHB-1 rusumli resperator bir martali ishlatiladigan 
oicham siz saqlovchi vosita hisoblanib, bunda filtriovchi element sifatida 
Petryanov matosi ishlatiladi. SHB-1 resperatori Chemobl avariyasida 
qoilanilib, yaxshi natijalar berganigi m aium .
M atoli niqoblar - nafas organlarini saqlovchi vositalaming asosiy 
uslubi sanalib, u radioaktiv moddalardan, biologik tumanlardan saqlovchi 
vosita hisoblanadi. Lekin bu vosita zaharli moddalardan saqlay olmaydi. 
Bunday vositalarni har bir fuqaro zieh to ‘qilgan matolardan o‘zi tayyorlashi 
mumkin va uning rasumi MM-1 deb ataladi. Yana nafas organlarini 
saqlovchi oddiy vositalar qatoriga paxta, dokali taqqichlar ham kiradi.
T erini saqlovchi v o sita la r ham saqlash darajasiga k o ‘ra; filtriovchi 
va izolirlovchi xillarga b o iin a d i. izolirlovchi terini saqlovchi vositalar 
havo 
0
‘tkazmaydigan rezinali elastik m ateriallardan ( masalan, PVX) 
tayyorlanadi. Ular germetik va nogerm etik holda b o ia d i. Germetik
173

vositalar butun teri a ’zolarini berkitib, zaharli m oddalaming bug‘i va 
tomchilaridan butunlay saqlaydi. Germetik b o im a g a n vositalar esa 
faqat zaharli moddalarning tom chilaridan saqlaydi. Izolirlovchi terini 
saqlovchi vositalarga; kombinezon va kamzul, yengil himoya kostumi 
L-1 va um umqo‘shin himoya jam lam asi kiradi. Himoya kombinezoni
- bitta qilib tikilgan kurtka, shim va bosh kiyimdan tashkil topgan. 
Kombinezon va kostum tarkibiga shlemosti (podshlemnik), rezinali 
oyoq kiyimi va rezinali q o iq o p kiradi. Himoya kombinezoni va 
kostumi odamlaming tuzilishiga ko‘ra 3 o ich a m d a ishlab chiqariladi;
1-oicham 166 sm gacha, 2 -o ich am 165-172, 3-o ich am 172 sm dan 
yuqori.

Download 9,03 Mb.