havo ta’minoti jihozlari boim asligi natijasida bu joylai'da
fuqarolar uzoq
vaqt saqlana olmaydilar va uzog'i bilan 4 -6 soat boiishlari mumkin.
RSBlarga odamlar kirishidan avval, eshik, rornlar yaxshilab o‘rnatiladi.
Oziq-ovqatlar, suvlar iloji boricha germetik idishlarda saqlanadi. RSBda
ham ikkita vazifali xonalar boiad i. Asosiy xonada odamlar saqlanadi,
qo‘shimcha xonada esa sanitar-gigiyenik jihozlar
va havo almashtirgich
joylashgan b oiadi. RSBning saqlash xonasida ham bir odamga 0,4-0,5
hajmda joy io‘g‘ri kelishi kerak. RSBlar ham 2,3 yarusli oiirgichlar
bilan jihozlanadi.
lO-jadval
Materia!
K
Suv
Î3
Yog'och
0,7
19
Tuproq
1,8
7,2
G isht blok
1,6
8,4
Shisha
1,4
9,3
Beton
2,3
5,6
Ternir
7,8
1,8
Qo‘rg‘oshin
4,3
1,3
Shahar tashqarisidagi RSBlar, uylarning yertoialari,
sabzavot
saqlanadigan omboriar, yertoialar, gishtli, betonli,
tuproqli, yog‘ochli
uylar va boshqa chuqurliklar moslashtiriladi.
RSBlaming saqlash xususiyatini oshirish uchun ulaming devorlarini
qalin qilish, eshik, oynalar germetikligini oshirish va ularning yon-verini
tuproq bilan toidirish orqali erishiladi.
Radioaktiv shikastlangan hududlardan kelgan odamlar RSBlarga
kirishdan
oldin
tamburda
kiyim-kechaklardagi,
oyoq-kiyim!ardagi
radioaktiv changlami yo‘q qilib (silkitish orqali,
tozalovchi vositalar
orqali), so‘ngra ehtiyotlik bilan kiyim-kechaklami (himoya kiyimlari,
oyoq kiyimi) yechib, keyin boshpana ichiga kirishlari kerak.
Radioaktiv zararlanishning boshlangich 3-5 soatlarida, boshpananing
chiqish eshiklari va havo almashtirish teshiklari yaxshilab berkitiladi. Bu
vaqt oraligida radiatsiya darajasi tezda kamayib,
radioaktiv changlar
esa asosan yerga tushib boiadi. 4 -6 soatlardan keyin boshpana (RSB)
167
shamollatiladi. Himoyalanuvchi odamlar tashqariga chiqqanda, albatta,
himoya vositalarini kiyib, 15-20 daqiqa RSBdan tashqarida boiishlari
mumkin. Agar tashqarida radiatsiya
darajasi juda yuqori b o isa , u holda
boshpana shamollatilayotganda odamlar nafas organlariga himoyalovchi
vositalami kiyib o'tirishlari zarur.
