Proton qanday kvarklardan tashkil topgan?
u, u, d; B) u, d, d; C) u, d, c; D) d, c, s.
Qanday zarralarga antizarralar deyiladi?
massalari teng, lekin zaryadi qaram-qarshi bo‘lgan zarralar;
massalar zaryadlari bir xil, lekin spini turlicha bo‘lgan zarralar;
Yadrosi manfiy, qobig‘i musbat zarralardan tashkil topgan atomlar;
To‘la ta’rif keltirilmagan.
VII bobda o‘rganilgan eng muhim tushuncha, qoida va qonunlar
|
Atomning Tomson modeli
|
Massasi tekis taqsimlangan 10–10m kattalikdagi musbat zaryadlangan shardan iborat bo‘lib, uning ichida o‘z muvozanat vaziyati atrofida tebranma harakat qiluvchi manfiy zaryadlar mavjud. Musbat va manfiy
zaryadlarning yig‘indisi o‘zaro teng.
| |
Atomning planetar modeli
|
Elektronlar yadro atrofida orbitalar, atomning elektron
qobig‘i bo‘ylab harakatlanadi va ularning zaryadi yadro- dagi musbat zaryadga teng
| |
Balmerning umum- lashgan formulasi
|
v = 1 1
R 2 − 2 .
m n
| |
Lazer
|
Lazer deganda, juda aniq yo‘naltirilgan kogerent yorug‘lik nurining manbayi tushuniladi.
Lazer so‘zining o‘zi inglizcha «majburiy tebranish natija- sida yorug‘likning kuchaytirilishi» so‘zlaridagi birinchi harflaridan olingan («Light Amplification by Stimulated
Emission of Radiation»).
| |
Bor postulatlari
|
Statsionar (turg‘un) holatlar haqidagi postulat: atomda statsionar holatlar mavjud bo‘lib, bu holatlarga elektron- larning statsionar orbitalari mos keladi
Chastotalar haqidagi postulat:
elektron bir statsionar orbitadan ikkinchisiga o‘tgandagina energiyasi shu statsionar holatlardagi energiyalarning farqiga teng bo‘lgan bitta foton chiqaradi (yoki yutadi) hv = En – Em, bu yerda: En va Em – mos ravishda elektron- ning n- va m-statsionar orbitalardagi energiyalari
| |
Atom yadrosining tuzilishi
|
Atom yadrosi proton va neytrondan tashkil topgan. Proton
(p) – vodorod atomining yadrosi. Tinchlikdagi massasi:
mp = 1,6726 · 10 kg ≈ 1836 me bu yerda: me – elektronning
–27
massasi. (Proton – grekcha – “birinchi”).
Neytron (n). Elektrneytral zarra. Tinchlikdagi massasi:
mn = 1,6749 · 10 kg ≈ 1839 me (Neytron – lotincha u ham
–27
emas, bu ham emas)
| |
α – nurlanish
|
Atom yadrosining α – zarra chiqarishi bilan boshqa
yagroga aylanishi
|
β – nurlanish
|
Atom yadrosining elektron chiqarishi bilan boshqa
yagroga aylanishi
| |
γ – nurlanish
|
Atom yadrosidan chiqadigan elektromagnit to‘lqinlar
| |
Radioaktiv yemirilish qonuni
|
t
N = N e–λt yoki N = N · 2 T
0 0
T – yarim yemirilish davri
|
Физика: 11 кл.: Учебн. для общеобразоват. учреждений. В.А.Касья- нов. 4-е изд. стереотип.– M.: «Дрофа», 2004.–416 с.: ил.
Физика: Учеб. для 11 кл. шк. с углубл. изучением физики/ А.Т.Глазунов и др.; под ред. А.А.Пинского. 8-е изд. – M.:
«Просвещение», 2003.–432 с.: ил.
Физика. Энциклопедия/ под. ред. Ю.В. Прохорова.– M.: Большая Российская энциклопедия, 2003. – 944 с.
N.Sh. Turdiyev. Fizika. Fizika fani chuqur o‘rganiladigan umumta’lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik. – T.: G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2016.
N. Sh. Turdiyev. Fizika. Umumta’lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik.
– T.: «Turon-Iqbol», 2006.
А. Ниғмонхўжаев, К.А. Турсунметов ва б. Физика III. – Т.:
«Ўқитувчи», 2001. – 352 б.
К.А. Турсунметов ва б. Физикадан масалалар тўплами. – Т.:
«Ўқитувчи», 2005. (4 та нашр) – 216 б.
Т.М. Оплачко, К.А. Турсунметов. Физика II – Т.: «Илм зиё», 2006– 2017. – 208 б.
A. No‘monxo‘jayev, A. Husanov, J. Usarov va b. Fizika. Optika. Kvant
fizikasi. Atom va yadro fizikasi. – T.: «O‘qituvchi» NMIU. – 2004.
К.А. Турсунметов ва б. Физика. Маълумотнома. – Т.: «O‘zbekiston», 2016. – 176 б.
A. G. Ganiyev, A. K. Avliyoqulov, G. A. Alimardonova. Fizika. II gism. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun darslik. – T.: «O‘qituvchi» 2013. – 208 b.
L. Xudoyberdiyev, A. Husanov, J. Usarov. Fizika. Elektrodinamika. Elek-
tromagnit tebranishlar 2-kitob. – T.: «O‘qituvchi». – 2004.
M. H. O‘lmasova. Fizika optika, atom va yadro fizikasi. Akad. litseylar uchun o‘quv qo‘llanma/B.M.Mirzahmedov tahriri ostida. – T.: Cho‘lpon nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi., 2007. K.3.–384 b.
| 