To'g'ridan-to'g'ri kirish (DMA)
- tashqi qurilma va dinamik xotira
o'rtasidagi almashinuv usuli bo'lib, unda qurilma ma'lumotlar registri va ketma-ket
xotira kataklari o'rtasidagi interfeys orqali almashish operatsiyalarini boshqarish
to'g'ridan-to'g'ri xotiraga kirish boshqaruvchisi va mikroprotsessor tomonidan
amalga oshiriladi.
To'g'ridan-to'g'ri kirish ikki usulda amalga oshirilishi mumkin: oddiy DMA va
Busmastering DMA.
Kompyuterlarning kirish / chiqish tizimining muhim komponenti BIOS
hisoblanadi.
BOIS - bu fizik darajadagi tashqi qurilmalarni boshqarish funktsiyalarini
(dasturiy ta'minot bilan boshqariladigan kirish / chiqish va DMA), kompyuter
texnikasini tekshirish va saqlash funktsiyalarini amalga oshiradigan va operatsion
tizim va apparat o'rtasida vositachi bo'lgan dasturlar to'plami.
BIOS ancha vaqtdan beri UEFI (Unified Extensible Firmware Interface)
platformasiga o'z o'rnini bo'shatib kelmoqda, bu apparat va kompyuterning
operatsion tizimi (OT) o'rtasidagi interfeysning yangi turi.
Chorak asr oldin yaratilgan BIOS uzoq vaqt davomida zamonaviy shaxsiy
kompyuterlar talablariga javob bermadi. Barcha yangi kompyuterlar UEFI
tizimidan foydalanadi.
Dastlab EFI deb nomlangan apparat va OT o'rtasidagi interfeysning bu turi
90-yillarning o'rtalarida Intel tomonidan Itanium platformasi uchun yaratilgan.
Hozirgi vaqtda EFI rivojlanishini Yagona EFI Forumi (UEFI) nazorat qiladi.
3.
Interfeyslarni tashkil etilishi
Interfeys - bu apparat va dasturiy ta’minot bo‘lib, tizimlar yoki tizim qismlarini
bog’lash va qo’llab-quvvatlash uchun mo’ljallangan.
Ulanish quyidagi funktsiyalarni o'z ichiga oladi:
-
ma'lumotlarni berish va qabul qilish;
-
ma'lumotlar uzatishni boshqarish;
-
axborot manbai va qabul qilivchini muvofiqlashtirish.
Interfeys kontseptsiyasi bilan bog'liq holda, shina (magistral) tushunchasi ham
ko'rib chiqiladi - bu kompyuter tizimining bir nechta komponentlari parallel
ravishda ulanishi mumkin bo'lgan va ma'lumotlar almashinadigan signal uzatish
vositasi.
Shubhasiz,
shina
atamasi
ko'pgina
interfeyslarning
apparat
komponentlariga taalluqlidir, shuning uchun bu ikki termin ko'pincha sinonim
sifatida ishlaydi, garchi interfeys kengroq tushuncha bo’lsada.
Funktsional maqsadiga ko'ra tizim interfeyslari (kompyuterning alohida
qismlarini mikroprotsessor tizimi sifatida bog'lovchi interfeyslar) va periferik
qurilmalar interfeyslarini ajratish mumkin.
XULOSA
Xulosa qilib aytganda EHMlarda ma’lumotlar raqamli va raqamli bo’lmagan
kurinishda ifodalanadi. Bunda raqamli ma’lumotlar butun hamda suruluvchi
vergulli sonlar ko’rinishida ifodalanadi. Raqamli bo’lmagan ma’lumotlarga
simvolli va qatarli hamda mantiqiy ma’lumotlar kiradi. Ma’lumotlarni qurilmalar
o’rtasida almashinishda turli hil rejimlar mavjud. Bunda ikkita tizim interfeys
orqali bog’lanadi hamda ikkilik bitlar asosida ma’lumot almashinadi.
| 