|
Zamonaviy ECM odatda quyidagi modullarni o‘z ichiga oladi
|
| bet | 2/3 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 1,03 Mb. | | #244462 |
Bog'liq MA\'RUZAZamonaviy ECM odatda quyidagi modullarni o‘z ichiga oladi:
hujjatlarni boshqarish moduli yoki yozuvlar (Katalog, Integrated Document boshqarish). Modul hujjatlar, hujjat kartalarini saqlash, tahrirlash, foydalanish huquqlarini farqlash, hujjat bilan ishlash tarixini saqlashni ta’minlaydi;
hujjatlar rasmlarini boshqarish uchun modul (Document Imaging).
Modul qog‘oz hujjatlarni olish, o‘zgartirish va boshqarish bilan ta’minlaydi;
ish oqimini boshqarish moduli (ish jarayoni, BPM, ish jarayonlarini boshqarish). Modul biznes-jarayonlarning qisman boshqarilishini ta’minlaydi, hujjatlarni va boshqa tarkibni oldindan ishlab chiqilgan yo‘nalishlar bo‘ylab uzatishga imkon beradi, ish vazifalarini tayinlaydi, biznes-jarayonlarning rivojlanish jurnallarini yaratadi;
veb-tarkibni boshqarish moduli (WCM, Web Content Management).
Modul eng muhim ma’lumotlarning taqdimotini, birlashtirilgan ish muhitini, ma’lumotlarga kirishni cheklashni va yagona xavfsizlik siyosatini taqdim etadi;
media tarkibni boshqarish moduli (DAM, Digital Asset Management). Modul ulardan maksimal foyda olish uchun elektron ko‘rinishda aktivlar sifatida ishlaydi;
bilimlarni boshqarish moduli (KM, Knowledge Management).
Modul qaror qabul qilish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni to‘plash, izlash, etkazib berish tizimlarini qo‘llab-quvvatlaydi.
Modulda to‘liq matnli qidiruv, bir xil axborot manbalarida oxir- oqibat qidirish, ma’lumotlarni avtomatik tasniflash va vizualizatsiya qilish kabi vositalar mavjud;
jamoaviy munosabatlarni boshqarish uchun modul (hamkorlik).
Modul hujjatlarni tayyorlash va ishlatishda foydalanuvchi bilan o‘zaro aloqalarni o‘rnatishga imkon beradi.
BPM va ECM tizimlarining modullari bilan tanishganingizdan so‘ng, siz biznes-jarayonlarni boshqarish tizimi faqat ECM tizimining tarkibiy qismi ekanligi haqidagi hisni olishingiz mumkin, ammo bu unchalik emas.
Ish jarayonlarini boshqarish tarkibni boshqarishni to‘ldiradi yoki aksincha Tashkilotdagi ma’lumotlarning qariyb 20 foizi tuzilgan, qolgan 80 foizi esa tarkibiy emas. Tashkilot tarkibini boshqarish uchun zarurdir nosozliklarni tuzatish jarayonibu esa o‘z navbatida tarkibsiz imkonsizdir. Qoidaga ko‘ra, ECM ni asos sifatida tanlagan tashkilotlarda jiddiy jarayonlar hujjatlarni rasmiylashtirmasdan amalga oshirilmaydi.
Amalda, elektron hujjat aylanishi va biznes jarayonini boshqarish tizimlarining o‘zaro ta’siri ko‘pincha teng kelmaydi, tizimlardan biri dominant bo‘lib, asosiy rol o‘ynaydi, ikkinchisi ikkilamchi. Buning sababi, xaridor turli xil avtomatlashtirish talablariga ega va natijada turli maqsadlarga erishishni xohlaydi.
Masalan, ISO uchun sertifikatlash uchun faqat matnli reglamentlar va biznes-jarayonlarning grafik modellariga ehtiyoj mavjud bo‘lsa yoki biron bir alohida jarayonni bir martalik avtomatlashtirish zarurati bo‘lsa, unda axborot resurslarini boshqarish (ECM) tizimining funktsional imkoniyatlari vazifalarni to‘liq hal qiladi.
Xuddi shu holatda, agar tashkilot oxir-oqibat biznes- jarayonlarning butun tarmog‘ini boshqarishi kerak bo‘lsa, unda birinchi navbatda biznes jarayonlarini boshqarish tizimini joriy etish maqsadga muvofiq bo‘ladi, uning faoliyati korxonaning biznes-jarayonlarini modellashtirish, avtomatlashtirish, monitoring qilish, tahlil qilish va takomillashtirishni amalga oshirishi mumkin. BPM tizimi doirasida biznes-jarayonlar aniqlanadi va amalga oshiriladi, ushbu biznes- jarayonlar doirasida ish oqimi shakllantiriladi, parallel ravishda hujjat aylanishi yaratiladi, bu esa ECM tizimida boshqarish uchun qulaydir.
ECM tizimini joriy qilishdan haqiqiy foyda faqat tashkilotning asosiy jarayonlariga ta’sir o‘tkazish imkoniyatini yaratgan taqdirdagina bo‘ladi. tarkibiy bo‘lmagan ma’lumotlarni jarayonlarga qo‘shib qo‘yish. Va bu BPM ECM tizimi va tashkilotning boshqa korporativ axborot tizimlari o‘rtasidagi bog‘liqlikdir. BPM bu hujjat aylanish tizimiga axborot resurslarini boshqarish tizimiga aylanish va ularni tashkilotning biznes-jarayonlariga moslashtirish imkonini beradigan narsa.
ERP so‘z qisqartmasi inglizcha Enterprise Resource Planning System so‘zlarining bosh harfidan olingan bo‘lib, “korxona resurslarini rejalashtirish tizimi” degan ma’noni bildiradi.
Deylik bir korxona qandaydir mahsulot ishlab chiqaradi. Ushbu mahsulotni ishlab chiqarishda korxona ichidagi bir qancha bo‘limlar, sexlar va boshqa korxonani tashkil etivchi qismlarini ishtirokini talab qiladi. Ya’ni korxona bo‘limlarining funksiyalari va boshqa imkoniyatlarini qandaydir kompyuter tizimida shakllantirish zarurati tug‘iladi. Aynan shu tizim orqali korxonadagi haqiqiy vaziyatni kuzatish va boshqarish mumkin.
Masalan, omborxonada qandaydir hom-ashyoda kam miqdorda qolgan, va agar yana huddi shunday hom-ashyo keltirilmasa, korxona ma’lum muddatdan so‘ng ishlashdan, mahsulot ishlab chiqarishdan to‘xtab qoladi. Bu esa korxona uchun juda katta moddiy ziyon keltirib chiqarishi mumkin. Aynan shunday holatlarda ERP tizimlar yordamga keladi. Ushbu tizimga korxonaning har bitta bo‘limi ulanadi va bu tizim yordamida korxona bo‘limlari o‘rtasida doimiy ma’lumot almashinuvi jarayoni sodir bo‘ladi.
Yuqoridagi holatda ERP tizim yordamida muammo qanday hal qilinadi?
Ushbu holatda korxonaning hom-ashyolarni yеtkazib berish bilan shug‘ullanuvchi bo‘limi omborda xom-ashyodan qancha qolganligini
aniqlaydi.
Keyin u korxonadagi mahsulot ishlab chiqarish bo‘limi yordamida(ularni mahsulot ishlab chiqarish tezligini bilgan holda), omborda qolgan hom-ashyo qancha muddatga еtishini hisoblashadi va ishlab chiqarish bo‘limi ma’lum vaqt to‘xtovsiz ishlashi uchun(yoki korxonaga tushgan buyurtmalarni bajarish uchun) yana qancha hom- ashyo kerak bo‘lishi hisoblab chiqishadi. So‘ng ular xom-ashyo yеtkazib beruvchi boshqa korxonalar bilan bog‘lanib kerakli xom- ashyolarni buyurtma berishadi.
ERP tizimlar boshqa tizimlardan nimasi bilan farqlanadi?
Ko‘p hollarda ERP tizimlarni ma’lum bir vazifani bajaruvchi boshqa dasturiy ta’minot vositalari bilan almashtirib qo‘yishadi.
Masalan, ERP tizimlarni CRM (Customer Relationship Management) tizimi bilan yoki ERP tizimlarni buxgalteriya va soliq dasturlari bilan bir xil dastur deb hisoblashadi. ERP tizimlarning asosiy boshqa tizimlardan asosiy farqi, ERP tizimlar korxona resurslarini biron-bir qismini emas, balki uning barchasini boshqarish uchun mo‘ljallangan.
Ya’ni quyidagicha sanab chiqish mumkin:
korxonaning barcha bo‘limlari vazifalari va ma’lumotlar bazalarini integratsiya qiladi, birlashtiradi;
korxonani yaxlit axborot-dasturiy tizimga birlashtiradi;
korxonadagi har qanday muommolarni hal qilishga yordam beradi.
ERP tizimlar korxona faoliyat olib borishiga qanday yodam bera oladi?
ERP tizimlari korxona uchun muqobil еchim bo‘lib, bunda korxona masshtabi, unda fililallar bor-yo‘qligi va ularni bir-biridan qanchalik uzoqda joylashgani muommo tug‘dirmaydi:
korxona ichida bo‘limlari o‘rtasidagi hujjatlar almashinuvini tezlashtiradi;
axborot va ma’lumotlarni tezkorlik bilan ko‘rish imkonini beradi;
boshqa joyda ishlovchi bo‘limlar, filiallar va xodimlarni samarador boshqarish uchun xizmat qiladi.
Korxona rahbari korxona faoliyati bo‘yicha moliyaviy ma’lumotlarni ko‘rmoqchi bo‘lsa, u korxona bo‘limlari tayyorlagan ko‘plab hisobotlarni olishi, o‘rganishi mumkin. Chunki korxonadagi har bitta bo‘lim o‘z hisobotini yuritadi va bu bilan ular umumiy faoliyatga ma’lum bir miqdorda o‘z hissalarini qo‘shishadi. Demak, korxonadagi aynan biron bo‘lim qanchalik samarador ishlayotgani, u foyda keltiryaptimi yoki ziyonga ishlayaptimi aniqlash ERP tizimlari orqali juda oson va aniq kechadi. Chunki korxonada ma’lumotlar bazasi yagona bo‘lib, biron-bir bo‘lim yoki xodim undagi ma’lumotlarni o‘zboshimchalik bilan deyarli o‘zgartira olmaydi.
|
| |
