Ma’ruza-2 Kompyuter dasturlarini yaratishda kompyuter tarmoqlarining qurilish tamoillari, texnologiyalari va protokollarni bilish axamiyati

Tugun punkti (node point) yoki tarmoq tuguni (node) bu ikki va undan ortiq aloqa liniyalari birlashgan punkt va ushbu punkt ma'lumotlar oqimi yo‘lida oraliq punktdir. Tarmoq tugunida bir paytda yoki har xil paytda turli vazifalar amalga oshiriladi, ulardan asosiysi kommutasiya, konsentratsiya, mul'tipleksorlash va marshrutizasiyadir.

Tugun punkti (node point) yoki tarmoq tuguni (node) bu ikki va undan ortiq aloqa liniyalari birlashgan punkt va ushbu punkt ma'lumotlar oqimi yo‘lida oraliq punktdir. Tarmoq tugunida bir paytda yoki har xil paytda turli vazifalar amalga oshiriladi, ulardan asosiysi kommutasiya, konsentratsiya, mul'tipleksorlash va marshrutizasiyadir.

Kommutasiya

Kommutasiya (switching)-marshrutizasiya sxemasiga muvofiq tarmoqda axborot oqimlarini taqsimlashda tugunda birlashadigan liniyalar o‘rtasida aloqa o‘rnatish jarayoni. Kommutasiya operativ (aloqa seansi mobaynida) va uzoq muddatli (krossli), ya'ni tugunda birlashadigan liniyalarni krosslash yo‘li bilan amalga oshiriladigan bo‘ladi.

KANALLAR KOMMUTATSIYASI

Konsentratsiya

Konsentratsiya (concentration)-liniyaning samarali yuklanishini ta'minlash maqsadida quvvatli chiqish oqimiga erishish uchun bir necha kirish axborot oqimlarini birlashtirishdir.

Mul'tipleksorlash

Mul'tipleksorlash (multiptxing)-liniyaning o‘tkazish qobiliyati resursning ma'lum qismini axborot oqimining har biriga berish yo‘li bilan bitta liniyadan bir necha axborot oqimlarini uzatishni ta'minlab beradi. O‘rnatilgan bu taqsimlash uzatilayotgan axborot yo‘qligida ham saqlanib qoladi, ya'ni bu yerda konsentratsiya vazifasi mavjud emas.

Mul'tipleksorlash

Marshrutizasiya

Marshrutizasiya (routing)-adres axborot va marshrutlar trassasi jadvali asosida tarmoqning ikki punkti o‘rtasida yo‘l qidirish jarayoni.

Aloqa liniyalari signal shaklida axborot oqimlarini uzatishni ta'minlab beradi va umumiy holatda signal tarqatish muhitini va uni taqsimlash rejimida ishlatishga imkoniyat beruvchi uskunalar majmuasini o‘z ichiga oluvchi qurilmalardir. Fizikaviy muhit juft mis simlar, optik tola,efir bo‘lishi mumkin. Muhit turiga bog‘liq ravishda aloqa liniyalari simli va simsizga ajratiladi.