Математик моделлаштириш ва сонли усуллар




Download 28.45 Kb.
Sana12.03.2024
Hajmi28.45 Kb.
#170263
Bog'liq
Математик моделлаштириш ва сонли усуллар-fayllar.org
1066-qaror, file (33), Test uchun titul (6) (3) (2), Ethernet va Fast Ethernet tarmog\'i, countrystudy, maqola kuz, 1-oraliq nazorat savollari, Tasdiqlayman” Toshkent viloyati axborot texnologiyalar texnikumi-fayllar.org, 42-Mavzu Amaliy mashg‘ulot №42 mavzu Majlis bayoni va majlis ba, Operatsion tizimlar, Yo\'ldosheva Zilola (1), Gigiyena (M.Azizov, S.Solixo\'jayev, Sh.Qambarova), 250 28.04.2021, Кейс Айланма маблаг

Математик моделлаштириш ва сонли усуллар
Keltirilgan birinchi tartibli ayirmali hosilalardan qaysisi markaziy ayirmali hosila?

{=
~


~
~ }
Keltirilgan birinchi tartibli ayirmali hosilalardan qaysisi ikkinchi tartib bilan approksimatsiya qiladi?

{=
~


~
~ }
Model so’zi nimani anglatadi?

{= lotincha modulus so’zidan olingan bo’lib, o’lchov, namuna, me’yor ma’nolarini anglatadi


~ lotincha modulus so’zidan olingan bo’lib, o’lchov ma’nosini anglatadi
~ lotincha modulus so’zidan olingan bo’lib, namuna ma’nosini anglatadi
~ lotincha modulus so’zidan olingan bo’lib, me’yor ma’nosini anglatadi }
ayirmali sxemaning turg’unlik shartini ko’rsating.

{=
~


~
~ }
Modlellashtirish nazariyasida ob’ekt deganda nima tushuniladi?

{= Tabiiy, sun’iy, real yoki xayoliy sistemalar


~ Xayoliy sistemalar
~ Kompyuter texnologiyalari
~ Real jarayonlar}
Modlellashtirishning moxiyati nimadan iborat?

{= Ob’ektni boshqa soddaroq ob’ekt (model) bilan almashtirib, modelni xususiyatini tadqiq qilish orqali original ob’ektni o’rganishdan iborat


~ Modlellashtirish real sistemalarni fizik bilish jarayonidan iborat
~ To’g’ri javob keltirilmagan
~ Modlellashtirish fizik jarayonlarni o’rganishdan iborat }
Qanday modellar differentsial tenglamalar bilan ifodalanadi?

{= Differentsial


~ O’zluksiz-stoxastik
~ O’zluksiz-chiziqli
~ Chiziqli-stoxastik}
Matematik modellar qanday matematik ifoda bilan ifodalanadi?

{= Differentsial, algebraik, ntegro-differentsial tenglamalar bilan


~ Differentsial tenglamalar bilan
~ Algebraik tenglama yoki tengsizliklar bilan
~ Integro-differentsial tenglamalar bilan }
ayirmali tenglamalar sistemasi yechimi haqida nima deyish mumkin?
{= Yechim mavjud va yagona bo’lib, uni , formuladan topish mumkin
~ Echim mavjud emas
~ O’ng chegaraviy shart berilmaganligi uchun echimni aniqlashni iloji yo’q
~ Echim mavjud va yagona bo’lib, uni Gauss metodi bilan topish mumkin }
Modellashtirishning maqsadi qanday amalga oshiriladi?

{= Modellashtirishning maqsadi ishlab chiqilgan modelni tadqiq qilish orqali amalga oshiriladi


~ Modellashtirishning maqsadi sistemani soddalashtirish orqali amalga oshiriladi
~ Modellashtirishning maqsadi modelni algoritmlashtirish orqali amalga oshiriladi
~ Modellashtirishning maqsadi modelni korrektlashtirish orqali amalga oshiriladi }
Modellashtirish natijalari qanday maqsadlarda ishlatiladi?

{= Ob’ekt yoki sistemaning ishga yaroqliligi haqida qaror chiqarish uchun, eng yaxshi loyixaviy variantni tanlash uchun yoki ob’ekt yoki sistemani optimallashtirish uchun


~ Kompyuterdan foydalanishni kamaytirish uchun
~ Ob’ekt yoki sistemani boshqarish natijalarini tekshirish uchun
~ Sistema yoki ob’ektni matematik formallashtirish uchun }
Modellarni adekvatlikka tekshirishni moxiyati nima?

{= Modelni real ob’ektga muvofiqligini tekshirish


~ Ob’ektning asosiy parametrlarini tekshirish
~ To’g’ri javob keltirilmagan.
~ Modelni tekshirish}
Modellashtirish muammosi bilan qaysi ikki holda to’qnash kelamiz?

{= Bilish va boshqarish jarayonlarida


~ To’g’ri javob keltirilmagan
~ Kuzatish va algoritmlashtirish jarayonlarida
~ Ishlab chiqarish jarayonlari va hodisalarida}
Matematik modellashtirish teskari masalasining mohiyati nimadan iborat?

{= Real ob’ekt va uning matematik modeli tabiatini solishtirgan holda modeldagi qandaydir parametrlarning noma’lum qiymatlarini aniqlashdan iborat


~ To’g’ri javob keltirilmagan
~ Modelda ishtirok etayotgan barcha parametrlarning qiymatlari ma’lum bo’lgani holda modelning tabiatini o’rganishdan iborat
~ Matematik modelni qayta ko’rib chiqishdan iborat }
Muxitda jismni isishini modellashtirish qanday tenglama bilan ifodalanadi?

{=
~


~
~ }
Modellashtirishning asosiy muammolari nimalardan iborat?

{= model qurishdan, modelni tadqiq qilishdan, modeldan foydalanishdan


~ model qurishdan, modelni tadqiq qilishdan
~ modelni tadqiq qilishdan, modeldan foydalanishdan
~ model qurishdan, modeldan foydalanishdan }
Modelni asosiy xususiyatlari nimalardan iborat?

{= Keltirilganlarning barchasi birgalikda modelni asosiy xususiyatlarini ifodalaydi


~ cheklilik (model originalini chekli marta akslantiradi)
~ soddalik (model real ob’ektni asosiy xossalarini akslantiradi), taxminiylik (model real ob’ektni taxminiy, ya’ni taqribiy ifodalaydi)
~ adekvatlik (model tadqiq qilinayotgan ob’ekt xarakterini etarlicha ifodalaydi)}
Dinamik model nima?

{= vaqt bo’yicha parametr ishtirok etuvchi, ya’ni vaqt bo’yicha o’zgaruvchi jarayon yoki ob’ektlarni ifodalovchi modellar dinamik model deyiladi


~ vaqtning diskret momentlaridagina tizim yoki ob’ektni tabiatini ifodalovchi modellar dinamik model deyiladi
~ modeldagi ishtirok etuvchi parametrlar nabori (kiruvchi) ga bir qiymatli aniqlangan parametrlar nabori (chiquvchi) mos keluvchi modellar dinamik model deyiladi
~ qandaydir vaqt oralig’idagi vaqtning barcha momentlarida tizim yoki ob’ektni tabiatini ifodalovchi modellar dinamik model deyiladi }
Uzluksiz model nima?

{= qandaydir vaqt oralig’idagi vaqtning barcha momentlarida tizim yoki ob’ektni tabiatini ifodalovchi modellar uzluksiz model deyiladi


~ vaqtning diskret momentlaridagina tizim yoki ob’ektni tabiatini ifodalovchi modellar uzluksiz model deyiladi
~ modeldagi ishtirok etuvchi parametrlar nabori (kiruvchi) ga bir qiymatli aniqlangan parametrlar nabori (chiquvchi) mos keluvchi modellar uzluksiz model deyiladi
~ to’g’ri javob yo’q }
Determinallashgan model nima?

{= modeldagi ishtirok etuvchi parametrlar nabori (kiruvchi) ga bir qiymatli aniqlangan parametrlar nabori (chiquvchi) mos keluvchi modellar determinallashgan model deyiladi


~ vaqt bo’yicha parametr ishtirok etuvchi, ya’ni vaqt bo’yicha o’zgaruvchi jarayon yoki ob’ektlarni ifodalovchi modellar determinallashgan model deyiladi
~ vaqtning diskret momentlaridagina tizim yoki ob’ektni tabiatini ifodalovchi modellar determinallashgan model deyiladi
~ to’g’ri javob yo’q }
Modellashtiriluvchi tizimning hayotiy tsikli nimalardan iborat?

{= Keltirilganlarning barchasi modellashtiriluvchi tizimning hayotiy tsiklini ifodalaydi


~ ob’ekt haqida ma’lumot to’plash, gipotezalar qabul qilish, modelni tuzilishi va tarkibini loyihalash
~ modelni tadqiq qilish, modellashtirish algoritmi (dasturi)ni ishlab chiqish; modelni adekvatligini, turg’unligini, sezgirligini tadqiq qilish; modellashtirish vositasi (sarf-xarajat) ni baholash
~ olingan sonli natijalarni tahlil qilish va talqin qilish; agar zarurat bo’lsa modelni aniqlashtirish yoki modifikatsiyalash; modellashtirish vositasida olingan yangi bilimlar bilan tadqiq qilinayotgan tizimga qaytish}
Modellar ustida bajariladigan asosiy amallarni ko’rsating

{= Keltirilganlarning barchasi modellar ustida bajariladigan asosiy amallarni ifodalaydi


~ chiziqlashtirish, identifikatsiyalash (kuzatish natijalari asosida modellar qurish)
~ agregirlash (kichik o’lchovga o’tkazish), o’lchovsizlantirish
~ dekompozitsiyalash, hisoblash eksperimenti o’tkazish }
Modellashtirish va modellar qanday asosiy va muhim yo’nalishlarda qo’llaniladi?

{= Keltirilganlarning barchasida


~ tadqiq qilinayotgan tizimlarni o’rganish va ularni tadqiq qilish nazariyasini ishlab chiqishda
~ ob’ekt yoki tizimlar holatini bashoratlashda; tizimlarni yoki alohida qismiy tizimlarni avtomatlashtirishda
~ tizimni butunligicha yoki uning qismiy tizimlarini boshqarishda; strategiya va boshqarish qarorlarini ishlab chiqishda }
Modellarni qurish, o’rganish va qo’llash jarayoni .... deyiladi

{= modellashtiirish


~ abstraktlashtirish
~ chiziqlashtirish
~ qismiy tizimlarga ajratish }
Texnik jarayonlarga nisbatan modellashtirishning qanday turlari mavjud?

{= kontseptual, fizik, strukturali-funktsional, matematik (mantiqiy-matematik), imitatsion (dasturli)


~ kontseptual, fizik
~ strukturali-funktsional
~ matematik (mantiqiy-matematik), imitatsion (dasturli }
Matematik modellarni sintezi qanday asosiy qismlardan tashkil topgan?

{= mazmunli, analitik, hisoblash qismlaridan


~ mazmunli, analitik, qismlaridan
~ analitik, hisoblash qismlaridan
~ mazmunli, hisoblash qismlaridan }
Matematik modellarni sintezini tashkil yetuvchi mazmunli qismi nimadan iborat?

{= ob’ektning fizik tabiatini o’z ichiga oluvchi formal ifodalashdan


~ ob’ektni matematik ifodalashdan
~ to’g’ri javob yo’q
~ modellashtirish algoritmidan }
Matematik modellarni sintezini tashkil yetuvchi analitik qismi nimadan iborat?

{= ob’ektni matematik ifodalashdan


~ to’g’ri javob yo’q
~ modellashtirish algoritmidan
~ ob’ektning fizik tabiatini o’z ichiga oluvchi formal ifodalashdan }
Tadqiq qilinayotgan real jarayonlarni xarakteriga ko’ra matematik modellarni qanday turlari mavjud?

{= determinallashgan; stoxastik


~ determinallashgan;
~ stoxastik
~ to’g’ri javob yo’q }
Determinallashgan modellarni mohiyati nimadan iborat?

{= Determinallashgan modellarda tasodifiy ta’sirlar e’tiborga olinmaydi; modeldagi elementlar (o’zgaruvchilar, matematik bog’lanishlar) etarlicha aniq o’rnatilgan; jarayon yoki tizimlarni tabiatini aniq topish mumkin


~ Determinallashgan modellarda tasodifiy ta’sirlar e’tiborga olinadi; ushbu turdagi modellar ehtimollar nazariyasi va matematik statistika usullari vositasida ifodalanadi
~ Determinallashgan modellarda jarayon yoki tizimlarni tabiatini aniq topish mumkin emas
~ Determinallashgan modellarda tasodifiy ta’sirlar e’tiborga olinadi }
Stoxastik modellarni mohiyati nimadan iborat?

{= Stoxastik modellarda tadqiq qilinayotgan ob’ekt va tizimlardagi jarayonlarni tasodifiy xarakteri e’tiborga olinadi;


ushbu turdagi modellar ehtimollar nazariyasi va matematik statistika usullari vositasida ifodalanadi
~ Stoxastik modellarda tasodifiy ta’sirlar e’tiborga olinmaydi; modeldagi elementlar (o’zgaruvchilar, matematik bog’lanishlar) etarlicha aniq o’rnatilgan; jarayon yoki tizimlarni tabiatini aniq topish mumkin
~ Stoxastik modellarda jarayon yoki tizimlarni tabiatini aniq topish mumkin
~ Stoxastik modellarda tasodifiy ta’sirlar e’tiborga olinmaydi }
Modellarni qurish printsipiga asosan qanday matematik modellar mavjud?

{= Analitik, imitatsion


~ Analitik
~ Imitatsion
~ To’g’ri javoblar keltirilmagan }
Imitatsion modellashtirishni mohiyati nimadan iborat?

{= Imitatsion modellashtirishda ob’ekt, jarayonlarni tabiati algoritmlar nabori vositasida ifodalanadi; har bir algoritm ob’ekt yoki tizimni tashkil etuvchi real elementar jarayonlarni imitatsiya qiladi, bunda jarayonlarni mantiqiy strukturasi va vaqt bo’yicha sodir bo’lish ketma-ketligi saqlanadi; imitatsion modellashtirishda ob’ekt yoki jarayonlarni tabiatini bashoratlash masalasi o’ta murakkabdir


~ modellashtirishda ob’ekt, jarayonlarni tabiati algoritmlar nabori vositasida ifodalanadi
~ modellashtirishda har bir algoritm ob’ekt yoki tizimni tashkil etuvchi real elementar jarayonlarni imitatsiya qiladi, bunda jarayonlarni mantiqiy strukturasi va vaqt bo’yicha sodir bo’lish ketma-ketligi saqlanadi
~ Imitatsion modellashtirishda ob’ekt yoki jarayonlarni tabiatini bashoratlash masalasi o’ta murakkabdir ob’ekt yoki jarayonlarni tabiatini bashoratlash masalasi o’ta murakkabdi}
Kirish ma’lumotlariga asosan matematik modellar qanday turlarga ajratiladi?

{= Uzluksiz, diskret


~ Differentsial, integral
~ Differentsial
~ Integral }
Agar kirish ma’lumotlari va parametrlar uzluksiz bo’lib, matematik bog’lanishlar turg’un bo’lsa, bunday matematik modellar ... deyiladi.

{= Uzluksiz


~ Distkret
~ Differentsial
~ Integral }
Agar kirish ma’lumotlari va parametrlar diskret bo’lib, matematik bog’lanishlar noturg’un bo’lsa, bunday matematik modellar ... deyiladi.

{= Distkret


~ Differentsial
~ Integral
~ Uzluksiz }
Qaysi hollarda chiziqli algebraik tenglamalar sistemasini Gauss usuli bilan yechish mumkin?

{= Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasining mos matritsasining barcha burchak minorlari noldan farqli bo’lganda


~ Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasining mos matritsasi ditermenanti noldan farqli bo’lgan barcha hollarda
~ Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasining mos matritsasi musbat aniqlangan bo’lsa
~ To’g’ri javob yo’q }
... tahlil qilinayotgan dinamik tizimni imitator bilan almashtirishga va o’rganilayotgan tizim haqida axborot olish uchun imitator bilan eksperiment o’tkazishga asoslangan tadqiqot usuli. Ko’p hollarda imitator rolini kompyuter bajaradi.

{= Imitatsion modellashtirish


~ Analitik modellashtirish
~ Sonli modellashtirish
~ Stoxastik modellashtirish }
Modellashtirish nazariyasi predmeti deganda nima tushuniladi?

{= Modellashtirish usullari yoki vositalari va modellar, shuningdek ularga tegishli ta’riflar


~ Modellarni ishlab chiquvchi dasturiy vositalar
~ Modellashtirish nazariyasi usullari
~ Real jarayon yoki tizimlarni modellari }
Ob’ekt va tashqi muhit quyidagi parametrlarga ega

{= Sifat, funktsional, miqdoriy


~ Sifat, ko’rsatkichli
~ Tasodifiy, ideallashtirilgan
~ Ideallashtirilgan,stoxastik }
Tadqiq qilinayotgan matematik modellar sonli usullarining mohiyati nimada?

{= Matematik modellar, ya’ni tenglamalar sistemasini yoki differentsial tenglamalarni sonli (iteratsion) usullar bilan yechishda


~ Real jarayonlarni ideal modelini yaratishda
~ Katta tizimlarni tahlil qilishda
~ Real jarayonlar mashinada imitatsiya qilinadi }
Model adekvatligini tekshirishning moxiyati nimadan iborat?

{= Modellarni real ob’ektlarga muvofiqligini tekshirishdan


~ Ob’ektning asosiy parametrlarini tekshirishdan
~ Ob’ektning asosiy elementlarini tekshirishdan
~ Modelning elementlarini tekshirishdan }
Ob’ektning strukturasi qanday alomatlar bilan xarakterlanadi?

{= Dinamiklik, stoxastiklik, chiziqlilik, chiziqsizlik, statistiklik, determinallashganlik


~ Statistiklik, determinallashganlik, chiziqlilik,
~ Dinamiklik, stoxastiklik, statistiklik
~ chiziqlilik, chiziqsizlik }
Matematik modelning sezgirligi nimani anglatadi?

{= Matematik modelni asosiy faktorlar qiymatlariga nisbatan turg’unligini


~ Matematik modelni chiziqliligini
~ Matematik modelni chiziqsizligini
~ To’g’ri javob keltirilmagan }
Tasodifiy jarayonlarni modellashtirish g’oyasi nimadan iborat?

{= Tasodifiy miqdorlar ketma-ketligini aniqlashdan


~ 0 va 1 oralig’idagi sonlarni hisoblashdan
~ Tasodifiy sonni aniqlashdan
~ Modul bo’yicha birdan katta bo’lgan tasodifiy sonni aniqlashdan }
Qanday sabablarga ko’ra model ob’ektdan farq qiladi?

{= Tasodifiy faktorlarni hisobga olmaslik, qabul qilingan approksimatsiya bo’yicha, interpolyatsiya sababli


~ Tasodifiy faktorlarni hisobga olmaslik, qabul qilingan approksimatsiya bo’yicha
~ Qabul qilingan approksimatsiya bo’yicha, interpolyatsiya sababli
~ Tasodifiy faktorlarni hisobga olmaslik, interpolyatsiya sababli }
Modelni ob’ektga adekvatligini tekshirishda ... aniqlanadi.

{= Modelni real ob’ektlarga muvofiqligi


~ Modelni adaptiv xususiyati
~ To’g’ri javob keltirilmagan
~ Modelni dinamik xususiyati }
Modellashtirishning qanday usullari statistik deyiladi

{= Matematik statistika, tasodifiy funktsiyalar nazariyasi, ekstremal eksperimentlar nazariyasi usullari


~ Matematik statistika, tasodifiy funktsiyalar nazariyasi usullari
~ Tasodifiy funktsiyalar nazariyasi, ekstremal eksperimentlar nazariyasi usullari
~ Matematik statistika, ekstremal eksperimentlar nazariyasi usullari }
Qoldiq funktsiyasi ... anglatadi.

{= Modelni ob’ektga yaqinligini, modelni tizimga yaqinligini, modelni jarayonga yaqinligini


~ Modelni ob’ektga yaqinligini, modelni tizimga yaqinligini
~ Modelni ob’ektga yaqinligini, modelni jarayonga yaqinligini
~ Modelni tizimga yaqinligini, modelni jarayonga yaqinligini }
Qanday hollarda ob’ektning xarakteristikalari va kiruvchi parametrlar o’rtasidagi analitik bog’lanishni topish mumkin?

{= Agar faktorlar miqdoriy bo’lsa


~ Agar faktorlar tasodifiy bo’lsa
~ Agar faktorlar empirik bo’lsa
~ To’g’ri javob keltirilmagan }
Sonli model nima bilan xarakterlanadi?

{= Sonli model konkret boshlang’ich shart va modelning miqdoriy parametrlari uchun faqat xususiy – sonli echimni aniqlash bilan xarakterlanadi


~ Sonli model matematik apparatlardan foydalanib, tenglamani oshkor echish imkonini beruvchi tizimning formallashgan ko’rinishidir
~ Sonli model sonli integrallashdan foydalanib, tenglamani sonli echish imkonini beruvchi tizimning formallashgan ko’rinishidir
~ To’g’ri javob keltirilmagan }
Qanday modellashtirish ob’ektlarini bilasiz

{= Statitik, dinamik, stoxastik, determinallashgan, chiziqli, chiziqsiz


~ Statitik, dinamik, stoxastik, determinallashgan
~ Statitik, dinamik, chiziqli, chiziqsiz
~ Stoxastik, determinallashgan, chiziqli, chiziqsiz }
Ayirmali sxema nima?

{= Asosiy differensial tenglama yoki tenglamalar sistemasini va qo‘shimcha (boshlang‘ich va chegaraviy) shartlarni approksimatsiya qiluvchi ayirmali tenglamalar sistemasi


~ Barcha yechimlar to‘plamidan yagona yechimni ajratib olish usuli
~ O‘rganilayotgan masalaning differensial tenglamasini taqribiy ifodasi
~ O‘rganilayotgan masalani taqribiy yechish usuli }
Ayirmali sxemalarni shabloni degani nima

{= Ayirmali sxema ifodalanuvchi to‘rning tugun nuqtalar to‘plami


~ To‘rning chegaraviy tugun nuqtalari to‘plami
~ To‘rning ichki tugun nuqtalari to‘plami
~ To‘g‘ri javoblar keltirilmagan }
chegaraviy shartni uchnuqtali shablonda approksimatsiyasini ko‘rsating.

{=
~


~
~ To‘g‘ri javoblar yo‘q }
xosilani nuqtada ikkinchi tartib bilan approksimatsiya qiluvchi ayirmali xosilani ko‘rsating

{=
~


~
~ }
Quyidagi ayirmali sxemaning turg‘unlik shartini ko‘rsating.

{= Bu ayirmali sxema oshkormas bo‘lganligi sababli va h larning ixtiyoriy qiymatida turg‘un.


~
~
~ }
To‘r qadami bo‘lsa, funksiyaning nuqtadagi ikkinchi tartibli ayirmali hosilasi nimaga teng?

{= 2
~ 1,8


~ 0,9
~ 0,6}
Keltirilgan birinchi tartibli ayirmali hosilalardan markaziy ayirmali hosilani ko‘rsating?

{=
~


~
~ }
Keltirilgan birinchi tartibli ayirmali hosilalardan qaysi biri ikkinchi tartib bilan approksimatsiya qiladi?

{=
~


~
~ }
ayirmali tenglama
tenglamani qanaqa tartib bilan approksimatsiya qiladi?
{=
~
~
~ }
Hisoblash amaliyotida tenglamani ildizlarini ajratish qanday amalga oshiriladi?

{= Barchasi to‘g‘ri


~ funksiyani grafigini chizish vositasida
~ funksiyani tekshirish va uni grafigini chizishga asoslangan matematik tahlil vositasida
~ tenglamani ko‘rinishga keltirib, ushbu funksiyalarni grafiklarini chizish vositasida }
Qaysi hollarda chiziqli algebraik tenglamalar sistemasini Gauss usuli bilan yechish mumkin?

{= Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasining mos matritsasining barcha burchak minorlari noldan farqli bo‘lganda


~ Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasining mos matritsasi ditermenanti noldan farqli bo‘lgan barcha hollarda
~ Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasining mos matritsasi musbat aniqlangan bo‘lsa
~ To‘g‘ri javob yo‘q }
Fizik modellashnirish nimani o‘rgatadi

{= tekshirilayotgan jarayonning tabiati va geometrik tuzilishi asl nusxasidek, ammo undan miqdor(o‘lchami, tezligi, ko‘lami) jihatidan farq qiladigan modellar


~ mavjud olam”ni matemetik izohlash
~ yangidan ishlab chiqariladigan modellar.
~ Barcha javob to‘g‘ri }
Hodisalarni matematik model yordamida o‘rganish necha bosqichda amalgam oshiriladi

{= 4
~ 6


~ 12
~ 2}
Matematik model olamni bilish, boshkarish va oldindan aytib berishning ...

{= kuchli usulidir


~ kuchsiz usulidir
~ bilish usulidir
~ Yetarli usulidir }
Osmon mexanikasida Quyosh sistemasi tuzilishi ... modelga asoslangan

{=
~


~
~ }
Matematik modelning paydo bo‘lish yo‘llari.

{= hodisani to‘g‘ridan-to‘g‘ri kuzatish natijasida, uni to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘rganish va tushunish natijasida


~ biror deduksiya jarayoni natijasida, bunda yangi model biror umumiyroq modeldan xususiy hol sifatida olinadi;
~ biror induksiya jarayoni natijasida, bunda yangi model "elementar" modellarning tabiiy umumlashmasidan iborat bo‘ladi
~ To‘g‘ri javob yo‘q }
Har qanday matematik model necha yo‘l bilan paydo bo‘lishi mumkin?

{= 3
~ 5


~ 6
~ 2}
Analogli modellar - deb shunday modellarga aytiladiki, ....

{= orginaldan fizik tabiatga nisbatan farq qiluvchi, ammo ishlash jarayoni orginalga o‘xshash bo‘lgan modellarga aytiladi


~ orginaldan fizik tabiatga nisbatan farq qiluvchi va ishlash jarayoni orginalga qisman o‘xshash bo‘lgan modellarga aytiladi.
~ orginaldan fizik tabiatga nisbatan farq qilmaydigan va ishlash jarayoni orginalga qisman o‘xshash bo‘lgan modellarga aytiladi.
~ orginaldan fizik tabiatga nisbatan farq qiluvchi, ammo ishlash jarayoni orginalga o‘xshash bo‘lmagan modellarga aytiladi.}
Kvazinaturaviy modellar - ...

{= naturaviy va matematik modellar majmuasidan iborat.


~ matematik modellar majmuasidan iborat.
~ Sonli modellar majmuasidan iborat.
~ Fizik modellar majmuasidan iborat.}
Analog modellarni yaratish uchun o‘rganilayotgan tizimlarni ... .

{= matematik tavsiflash zarur.


~ fizik tavsiflash zarur
~ sonli tavsiflash zarur
~ Real tavsiflash zarur.}
Masalani algoritmlash – bu ....

{= masalani kompyuterdan foydalanib, yechish algoritmini yaratish jarayonidir.


~ Yechish usulini ishlab chiqishdir
~ Sonli usulni yaratishdir
~ Dastur ishlab chiqishdir }
 shakldagi idishda suyuqlik harakatining matematik modeli tuzish ... asoslangan

{= energiyani saqlanish qonuniga


~ impulsni saqlanish qonuniga
~ materiyani saqlanish qonuniga
~ Nyuton qonuniga }
Konseptual (mazmunli) model-ning vazifasi nimadan iborat

{= Konseptual (mazmunli) model-abstrakt model bo‘lib, tizimni tarkibi va strukturasini, elementlar xususiyatini va sabab-oqibat bog‘lanishlarini aniqlaydi.


~ Konseptual (mazmunli) model-natural model bo‘lib, elementlar xususiyatini va sabab-oqibat bog‘lanishlarini aniqlaydi.
~ Konseptual (mazmunli) model-fizik model bo‘lib, tizimni tarkibi va strukturasini aniqlaydi.
~ Konseptual (mazmunli) model-sonli model bo‘lib, tizimni tarkibi, elementlar xususiyatini aniqlaydi.}
Yer atrofidagi orbitaga sun’iy yo‘ldosh chiqaruvchi raketa harakati tezligi uchun formula ...

{=
~


~
~ }
Sodda mayatnik-yuk turidagi qurilmadagi “yuk” sistemasiga otilgan o‘q harakati tezligi uchun formula ...

{=
~


~
~ }
Kinetik energiya formulasi

{=
~


~
~ }
Potensial energiya formulasi

{=
~


~
~ }
tenglama nimani ifodalaydi?
{= aylana tenglamasini
~ Doira tenglamasini
~ Ellips tenglamasini
~ parabola tenglamasini }
Импульсни сақланиш қонуни

{=
~


~
~ }
Konseptual (mazmunli) model-abstrakt model bo‘lib, tizimni ... bog‘lanishlarini aniqlaydi.

{= tarkibi va strukturasini, elementlar xususiyatini va sabab-oqibat


~ faqat elementlar xususiyatini va sabab-oqibat
~ faqat tarkibi va strukturasini va sabab-oqibat
~ strukturasini, elementlar xususiyatini va sabab-oqibat }
Modellashtirish natijalarini ishonchliligi va aniqliligi ...

{= dastlabki ma’lumotlarni aniqlashga va to‘laligiga bog‘liq


~ mantiqiy ma’lumotlarni aniqlashga va to‘laligiga bog‘liq
~ miqdoriy ma’lumotlarni aniqlashga va to‘laligiga bog‘liq
~ Dastlabki va keyingi ma’lumotlarni aniqlashga va to‘laligiga bog‘liq }
Matematik modellarni tadqiq etish usullari quyidagi turlarga bo‘linadi:

{= analitik, sonli, imitatsion.


~ statik, dinamik, imitatsion.
~ analitik, statik, mantiqiy.
~ sonli, statsionar, nostatsionar }
Turli tabiat obyektlarida tebranish jarayonlari obyektlarning har xil tabiatli bo‘lishiga qaramasdan, ularga .... modelning universalligi deb ataladi.

{= bir xil matematik modellar orqali ifodalanishi


~ bir xil stoxostik modellar orqali ifodalanishi
~ bir xil dinamik modellar orqali ifodalanishi
~ Turdosh matematik modellar orqali ifodalanishi }
Model universalligi nima

{= Turli tabiat obyektlarida tebranish jarayonlari obyektlarning har xil tabiatli bo‘lishiga qaramasdan, ularga bir xil matematik modellar orqali ifodalanishi modelning universalligi deb ataladi.


~ Turli tabiat obyektlarida tebranish jarayonlari obyektlarning har xil tabiatli bo‘lishiga qaramasdan, ularga bir xil stoxostik modellar orqali ifodalanishi modelning universalligi deb ataladi.
~ Turli tabiat obyektlarida tebranish jarayonlari obyektlarning har xil tabiatli bo‘lishiga qaramasdan, ularga bir xil dinamik modellar orqali ifodalanishi modelning universalligi deb ataladi.
~ Turli tabiat obyektlarida tebranish jarayonlari obyektlarning har xil tabiatli bo‘lishiga qaramasdan, ularga turdosh matematik modellar orqali ifodalanishi modelning universalligi deb ataladi.}
http://fayllar.org
Download 28.45 Kb.




Download 28.45 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Математик моделлаштириш ва сонли усуллар

Download 28.45 Kb.