30
So‘nggi ikki asr davomida yer yuzida aholi soni va energiyaga bo‘lgan talab shiddat bilan
ortib bordi. Bunda yer
kurrasining aholisi olti marta, energiyaga bo‘lgan talab esa, aholi jon
boshiga besh marta o‘sdi.
2- rasmda 19- asrning oxiri va 20- asr davomida jahon miqyosida
birlamchi energiya
iste’moli uning aholi jon boshiga to‘g‘ri miqdorining o‘zgarishi tasvirlangan.
2- rasm. Jahon miqyosida birlamchi energiya iste’moli va uning aholi jon boshiga to‘g‘ri
kelish miqdorining o‘zgarishi.
Energiyaga bo‘lgan talabning bunday tarzda intensiv o‘sib borishi yangi energiya
resurslarining yangi zahiralarini qidirib topish, ulardan samarali foydalanish,
muqobil energiya
manbalarini aniqlash kabi vazifalarni bajarishni taqozo etadi.
Hozirgi davrda yer kurrasida mavjud barcha energiya resurslarining potensiali
shartli yoqilg‘i birligida qo‘yidagi miqdorlarda baholangan (t.sh.yo.):
- organik yoqilg‘ining kimyoviy energiyasi – 1,77*10
13
;
- yadro energiyasi – 0,67*10
14
;
- termoyadro energiyasi – 1,22*10
17
;
- geotermal energiya – 1,0*10
14
;
- quyoshning yer kurrasiga tushuvchi energiyasi – 0,82*10
14
;
- daryolarning energiyasi (bir yillik) – 0,4*10
10
;
- shamol energiyasi (bir yillik) – 2,1*10
11
;
- o‘rmonlarning bioenergiyasi (bir yillik) – 0,5*10
10
;
- oqim energiyasi (bir yillik) – 0,86*10
14
.
Elektr va issiqlik energiyalarini ishlab chiqaruvchi energetika tizimi o‘z taraqqiyoti
jarayonida boshqa bir qator tizimlarning ta’sirida bo‘ladi
va aksincha, ularga ta’sir etadi 3-rasm.
