Mavza: Cisco Packet Tracer dasturi orqali ikki va undan

I-
 
QISM 
1
 
- LABORATORIYA MASHG`ULOTI 
Mavza: Cisco Packet Tracer dasturi orqali ikki va undan 
ortiq kompyutеrni o’zaro tarmoqqa ulash va ma`lumot 
almashish (8 soat) 
Laboratoriya mashg`ulotini maqsadi: 
1.
Oddiy tarmoqni loyihalash 
2.
Kabel farqlarini aniqlash 
3.
Ping utiliti bilan tanishish va ping-jarayonini ishga tushirish. 
Mashg’ulotni bajarilish tartibi 
1.
Boshlang‘ich ma’lumotlarni olish. 
2.
Mavzu bo‘yicha nazariy va umumiy ma’lumotlar bilan tanishish. 
3.
Berilgan ma’lumotlarni kompyuterga kiritish. 
4.
Hisob ishlarini bajarish. 
5.
Tegishli xulosa chiqarish. 
Kerakli jihozlar 
1.
Kompyuter. 
2.
Kabellar 
3.
Cisco Packet Tracer dasturi. 
Umumiy ma’lumotlar 
IP-tarmoqlarida adresatsiyalash. Tarmoqdagi kompyuterlarning adress 
tiplari 
TCP/IP tarmog‘idagi har bir kompyuter OSI modelining turli sathlariga tegishli 
bolgan uch turdagi adresga ega: 
Fizik adres 
Tarmoq adresi 
Belgili adres 
• Tugunning fizik adresi, lokal tarmoq qurilgan texnologiya yordamida aniqlanadi. 
Tugunning fizik adresi kanal sathining MAC ost sathiga tegishli. Fizik adresga misol qilib 
tarmoq adapterining yoki marshrutizator portining MAC-adresini olishimiz mumkin. 
Ethernet tarmoqlarida adres 6-bayt uzunligiga ega. 3 baytdan katta qismi ishlab 
chiqaruvchi firmani identifikatsiyalaydi, 3 bay- tdan kichik qismi esa ishlab chiqaruvchilar 
uchun unikal hisoblanadi va ular tomonidan beriladi. Shunday qilib bir nechta bir xil 
adreslaming paydo bo‘lish ehtimoli bartaraf etiladi. Masalan, 58-10-37-S0-V6-5A. 
• Tarmoq adreslariga misol bo‘lib 4 baytdan iborat bo‘lgan IPX adres yoki IP-

adreslari bo‘lishi mumkin, masalan 107.42.7.252. Mazkur adres tarmoq sathida 
ishlatiladi. U kompyuter va marshrutizatorlarni konfiguratsiyalash mobaynida 
administrator tomonidan beriladi. IP-adres ikki qismdan iborat bo‘ladi: tarmoq nomeri va 
tugun nomeri. Tarmoq yoki tugun nomerini ko- dlovchi baytlar miqdori, tarmoq sinfi bilan 
aniqlanadi. Tugun bir nechta IP- tarmoqlariga kirishi mumkin. Bunday hollarda tugun 
tarmoq aloqalarining so- niga qarab, bir nechta IP-adreslarga ega bo‘lishi kerak bo‘ladi. 
Shunday qilib, IP-adres alohida kompyuter yoki marshrutizatorni emas, balki bitta 
tarmoqni xa- rakterladi. 
• Belgili adres administrator tomonidan tayinlanadi va bir nechta qismdan iborat 
bo‘ladi, masalan mashina nomeri, tashkilot nomi, domen nomi. Bunday DNS-adres deb 
nomlanuvchi adres, amaliy sathda ishlatiladi, masalan, FTP yoki telnet protokollarida. 
Masalan, IS.MGUP.RU.