Mavzu 3: Kirxgof qonunlari va quvvatlar balansi

Mavzu 3: Kirxgof qonunlari va quvvatlar balansi

• Maqsad: Kirxgof qonunlari bo`yicha elektr zanjirlarini hisoblash va
• quvvatlar balansi energetikadagi rolini o`rganish..
• Reja:
• 1.Kirxgof qonunlari
• 2.Elektr zanjirlarida potentsialning taqsimlanishi. Potentsial diagramma
• 3.Elektr zanjirida quvvatlar balansi.
• Tayanch so`zlar: Elektr qarshiligi,Om qonuni, rezistorlar, elektr , magnit,
• elektr zaryadi, elektr toki, elektr toki, elektromagnit energiya, quvvat.

Kirxgof qonunlari

• Kirxgof qonunlari
• Kirxgofning ikkita qonuni elektr zanjirini to`liq holatini aniqlaydi va ularni hisoblashda asos bo`lib xizmat qiladi. Barcha elektr zanjirlari Kirxgofning birinchi va ikkinchi qonunlariga (qoidalariga) bo`ysunadi.
• a) Kirxgofning birinchi qonuni. Bu qonun elektr zanjiri toklari uchun umumiy bo`lib, ikki xil ta'riflanadi:
• 1) Elektr zanjirining istalgan tugunidagi toklarning algebraik yig`indisi nolga teng;
• 2) Elektr zanjirining istalgan tuguniga oqib keluvchi toklarning algebraik yig`indisi shu tugundan ketuvchi toklarning algebraik yig`indisiga teng.
• Tugunga keluvchi toklarni musbat, tugundan ketuvchi toklarni manfiy deb olamiz. Birinchi ta'riflanishga asosan

• R01

• I4

• Umuman olganda

• 18-rasm

• Kirxgofning birinchi qonuni fizik jihatdan shuni bildiradiki,zanjirda zaryadlar harakati shunday bo`ladiki,ular tugunlarda to`planib qolmaydi.

b) Kirxgofning ikkinchi qonuni. Kirxgofning ikkinchi qonuni kuchlanishlar uchun umumiy qonun bo`lib, elektr zanjirining yopiq konturi uchun qo`llaniladi. Bu qonunni ham ikki xil ta'riflash mumkin:

• b) Kirxgofning ikkinchi qonuni. Kirxgofning ikkinchi qonuni kuchlanishlar uchun umumiy qonun bo`lib, elektr zanjirining yopiq konturi uchun qo`llaniladi. Bu qonunni ham ikki xil ta'riflash mumkin:
• 1) Istalgan yopiq konturdagi kuchlanishlar tushuvining algebraik yig`indisi shu konturdagi EYUK larning algebraik yig`indisi teng:
• Σ U R = Σ E
• (Har bir yig`indi kontur yo`nalishiga mos bo`lsa musbati ishora bilan, agarda kontur yo`nalishiga teskari bo`lsa manfiy ishora bilan kiradi);
• 2) Kuchlanishlarning algebraik yig`indisi (kuchlanishlar tushuvi emas) yopiq kontur bo`ylab nolga teng.

• Uk = 0
• v) Elektr tokining musbat yunalishi. Aktiv qarshilik-elektr energiya iste'molchisi uchun quvvat (elektr energiyasini issiqlikka aylanish tezligi) musbat (nolga katta), agarda tok va kuchlanish tushuvi bir xil ishorada bo`lsa, ya'ni