Boshlang’ich sinflar mehnat ta’limi darslarida interfaol usullarni qo’llash orqali ijodiy ko`nikmalarni shakllantirish

Download 0.6 Mb.
bet	2/3
Sana	25.03.2024
Hajmi	0.6 Mb.
	#176569

Bog'liq
IJODIY KO`NIKMALARINI SHAKLLANTIRISH
Глагольная префиксация в структуре словообразовательной системы русского языка, Bolaning rivojlanish xaritasi 2022 yangi, Dilshoda Algoritm mustaqil, bolaning-rivojlanish-sohalari-kompetensiyalari, 1 Transport masalasining matematik modeli Transport masalasini , HDD, XUSNIYA KURS ISHI, 1789008, ta\'lim tilida marketing, Аxborot matnlar bilan ishlash va media madaniyat, ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ, ТИЛХАТ

Boshlang’ich sinflar mehnat ta’limi darslarida interfaol usullarni qo’llash orqali ijodiy ko`nikmalarni shakllantirish 1-4 sinfda o‘quvchilarni kasbga yo‘naltirish ishlari mahalliy ehtiyojlar, imkoniyatlardan kelib chiqqan holda shuningdek istiqbolni belgilash idoralari tavsiyasi hamda Kasb xunar kollejlar va Akademik litseylar yo‘nalishini hisobga olgan holda tashkil etiladi. Hozirgi sharoitni hisobga olgan holda ko‘proq maktablarda mehnat ta'limi mashg‘ulotlarining mazmuni asosan milliy hunarmandchilik kasblari yo‘nalishida olib boriladi. Yirik sanoat ishlab chiqarishi rivojlangan hududlardagi maktablarda mehnat ta'limi darslarida o‘quvchilarni shu sanoat sohasiga oid zamonaviy kasblarga yo‘nalgan imkoniyatlarini yaratish lozim. O‘quvchilar mehnat ta'limini amalga oshirish uchun quyidagi tashkiliy va uslubiy vazifalarni hal qilishi lozim. tashkiliy vazifalar: Mehnat ta'limi bo‘yicha nazariy amaliy mashg‘ulotlar uchun o‘quv xonalari hamda unda maxsus ish joyi tashkil qilish, xavfsiz va qulay mehnat sharoitini yaratish zarur. Xom ashyo materiallar, asboblar moslamalar mexanizmlar bilan ta'minlash. Sanitariya-gigiena, mehnat xavfsizligi bo‘yicha belgilangan talablarni to‘liq bajarilishini ta'minlash va muntazam nazorat qilib borish. Mehnat korxonalari, tashkiotlar kasb-hunar kollejlari bilan uzviy aloqa o‘rnatish, rasmana hujjatlar, ish rejalari, o‘quv xonada ishlash qoidalari, ayrim mexanizmlarni elektr jihozlar bilan ishlashi, birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish qoidalari. Sinf jurnallarini yuritish. Uslubiy vazifalar- mashg‘ulotlarning yarim va bir yillik ish rejalarini tuzish, bunda mahalliy sharoit va ehtiyojlar va imkoniyatlarni hisobga olib, o‘quvchilarni yaqindan tanishtirish mumkin bo‘lgan kasb turlarini tanlash, o‘g‘il va qiz bolalarning o‘zlariga xos mehnat mashg‘ulotlarini va kasb tanlashlarini amalga oshirish borish, mashg‘ulotlarda zamonaviy ilg‘or pedagogik texnologiyalar, didaktik vositalardan keng foydalanish mehnat ta'lim va tarbiyasining birligini ta'minlash. O‘quvchilarga turli kasblarga tegishli dastlabki ko‘nikma, mehnatga qiziqish va mehnatsevarlikni shakllantirish. Mehnat ta'limi jarayonida o‘quvchilarni aqliy va axloqiy jihatdan rivojlantirib borishda ularning yosh xususiyatlari shaxsiy psixologik va fiziologik sifatlarini hisobga olish o‘quvchilarni kasbga yo‘naltirish ishlarini olib borish. O‘quvchilarning bilim, o‘quv ko‘nikmalarini turli usullar bilan nazorat qilib borish, o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim, ko‘nikma malmkalar quyidagi mezon bo‘yicha baholanadi: shakllangan nazariy bilimlar shakllangan ko‘nikma va malakalar milliy hunarmandchilik sohalari bo‘yicha shakllangan umumta'lim bilimlari milliy hunarmadnchilik kasblarining integrativ asoslarini o‘zlashtirish Milliy hunarmandchilik kasblari asosi bo‘yicha shakllangan bilim, ko‘nikma va malakalar milliy hunarmandchilik kasblari bo‘yicha shakllangan mahorat milliy hunarmandchilik sohasida shakllangan ijodkorlik shu bilan birga asboblardan foydalanishni egallash moslamalar ijod qilish tayyorlangan buyumlar yoki mashg‘ulotlar sifati erishilgan natijalarni iqtisodiy ko‘rsatkilarini aniqlash asosida baholash o‘quvchilarning tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan minimal talablar (1-4 sinflar yakunida) mehnat ta'limi 69 bet № 7 mehnat qurollaridan xavfsizlik qoidalariga rioya qilgan holda foydalan olish qog‘ozning inson faoliyatidagi ahamiyatini bilish va u bilan ishlay olish mehnatga ijodiy va ongli yondosha olish texnik modellashtirishga oid ishlarni bajara olish qurilish materiallariga ishlov berish jarayonini bilish karton bilan ishlay olish o‘zining va o‘zgalarning mehnat faoliyatini baholay olish uy-ro‘zg‘or ishlarini bajara olish sodda konstruktorlik ishlarini bajarish mahalliy va tabiiy materiallardan foydalana olish gazlama, ip va tikuv asboblarini bilish elementar tikuv ishlarini bajara olish inosn mehnatini va faoliyatini turlarini anglash qishloq va shahar aholisi hayoti va mehnatini bilish duradgorlikka oid sodda va yengil ishlarni bajara olish (o‘g‘il bolalar) oddiy bichish-tikish ishlarini bajara olish ( qiz bolalar). Umumiy va badiiy mehnat kursining sinflar bo‘yicha taqsimlanishi № Mavzular Sinflar Jami 1 2 3 4 1 2 3 Rasm, eskiz va jadvallar chizish Dizayn asoslari Naqqoshlik asoslari Jami 9 - 9 - 4 8 4 8 26 16 26 68 s 8 17 8 17 5 17 5 17 № MAVZULAR 1 2 3 4 Jami 1 2 3 4 Materiallar Asbob- uskunalar Amaliy ish usullari (operatsiyalar) Amaliy mustaqil ishlar Jami 1 2 2 11 17 1 2 2 12 17 1 1 1 14 17 1 1 1 14 17 5 6 6 51 68 1-sinf Umumiy va badiiy mehnat-17 s Rasm, eskizlar va jadvallar chizish- 9 s Oddiy shakldagi tekis buyumlar tasviri – 3 s Ayrim kasblar bo‘yicha tayyorlanadigan oddiy shakldagi buyumlar va mahsulotlar eskizlar chizish- 3 s Turli kasblarda ishlatiladigan oddiy shakldagi asboblar rasmini chizish – 3 s II. Naqqoshlik asoslari – 8 s Buyumlarning bezaklarini o‘rganish – 2 s Buyumlarning bezaklarini o‘ziga qarab chizish- 3 s Geometrik shakllaridan naqshlar chizish- 3 s III.Umumiy texnologiya asoslari- 17 s Materiallar haqida dastlabki ma'lumotlar- 2 s Asbob- uskunalar haqida ma'lumotlar – 2 s Asosiy ish usullarini o‘rganish – 2 s Aamaliy mustaqil ishlar – 10 s 1- sinf (300 bet) O‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalariga qo‘yiladigan talablar 8 ta ayrim kasblarda ishlatiladigan asboblar nomlarini va nima maqsadda ishlatilishini bilish; yog‘och materiallar olinadigan daraxtlarni tanish va ularning nomlarini bilish; ayrim gazlama turlari, nomi, xususiyatlarini va ulardan tayyorlanadigan buyumlarni bilish; Pazandalikda ishlatiladigan maxsulotlarning turlari va nomlari, nima maqsadda ishlatilishini bilish; qandolatchilikda ishlatiladigan xom ashyolar va tayyorlanadigan maxsulotlarni bilish; qurilish sohasida ishlatiladigan materiallar nomi, ayrim xususiyatlari va ishlatish sohalarini bilish; qog‘oz va kartondan eng oddiy shakldagi buyumlarni qirqib tayyorlash, ularning rasmini chizish, bo‘yash hamda eng oddiy naqshlar bilan bezash; Tugma qadash, eng oddiy choklarini tikish, gazlamalarni qirqishni bilish. 2- sinf I.Umumiy va badiiy mehnat (17 soat) Rasm, eskiz va jadvallar chizish- 9 s Mavzular: 1. Bolalar yasagan o‘yinchoqlar va rasmlarni chizish va bo‘yash- 3 s Ayrim kasblar mahsulotlari yoki tayyorlanadagina byumlari eskizini chizish va bo‘yash – 3 s Kasblar uchun asboblar tasvirini chizish- 3 s II. Naqqoshlik asoslari – 8 s Dasturxon uchun naqsh chizish- 2 s O‘yinchoq uychani tayyorlash uchun bezash uchun naqshlar chizish- 2 s Daraxtlar va o‘simliklar barglaridan tasvirlar ishlash – 2 s Turli buyumlar bezash uchun oddiy naqshlar chizish- 2 s III.Umumiy texnologiya asoslari – 17 s Materiallarning xususiyatlari – 1 s Asbob-uskunalarning tuzilishi va ularni ishlatishda xavfsizlik qoidalari- 2s Asosiy ish usullarini o‘zlashtirish mashqlari – 2 s Amaliy mustkaqil ishlar – 12 s 2- sinf (306 bet) O‘quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakasiga qo‘yiladigan talablar- 10 ta Ayrim kasblar mahsulotlari yoki tayyorlanadigan buyumlar eskizlarini chizish va oddiy bezaklarini ishlash; Bir nechta kasblar sohasida ishlatiladigan asboblarning tuzilishini hamda ishlatilishini bilish; Ayrim tabiiy materiallardan oddiy tasvirlar va naqshlar tuzish; Yog‘och materiallarining qattiq-yumshoqligi, egilish-sinishga, suvga, zaxga va boshqa ta'sirlarda chidamliligini bilish; Gazlamalarning haroratda, saqlanishda chidamliligi, turli gazlamalarning har xil ta'sirlar natijasida o‘zgarishlarini bilish; Tuproq, loy, sopol va boshqa materiallarning asosiy xususiyatlarini bilish Oziq-ovqat mahsulotlarining eng oddiy xususiyatlarini bilish; qog‘oz, karton, gazlamalarni qirqish va kesish asboblaridan to‘g‘ri foydalanish; ayrim ekinlarni o‘stirish va chorva mollari boqishning eng oddiy g‘oidalarini bilish. 3-sinf I. Umumiy va badiiy mehnat (17 soat) Rasm, eskiz va jadvallar chizish- 4 s Mavzular Mahsulotlar va buyumlar tayyorlash uchun xom ashyolar bilan tanishish hamda tayyorlash jarayonlarini o‘rganish maqsadida rasmlar chizish- 2 s Alohida mehnat turlari uchun asboblar rasmini chizish- 1 s Ayrim kasblar mahsulotlari uchun eskizlar chizish- 1 s Dizayn asoslari – 8 s Tekis geometrik shakllarni bir-biriga nisbatan katta-kichikligi va shaklan bo‘yicha o‘xshashlik qoidalari – 4s Turli materiallardan gul yasash – 4 s II.Naqqoshlik asoslari – 5 s Sopol buyumlarning bezak naqlarini o‘ziga qarab ishlash – 1s Kashtachilik naqlarini o‘ziga qarab chizish- 1s qog‘oz va kartondan yasalgan o‘yinchoqlarni naqshlar bilan bezash – 1s Aplekatsiya va mozaika ishlari – 2s III.Umumiy texnologiya asoslari – 12 s Milliy hunarmandchilik kasblariga oid materiallar bilan tanishtirish – 1s Milliy hunarmandchilik kasblarida bajariladigan ish uslublari – 1 s Milliy hunarmandchilik kasblariga tegishli iqtisodiyot huquq va ekologiya masalalari – 1s Amaliy mustaqil ishlar – 14 s O‘quvchilarga bilim va ko‘nikma, malakalariga qo‘yiladigan talablar (312 bet ) 11 ta Har xil oddiy buyumlar va mahsulotlar tayyorlash jarayonlari ketma-ketligini hamda xom ashyolarni bilish. Ularni 4-sinf I.Umumiy va badiiy mehnat (17 soat) Rasm, eskiz va jadvallar chizish- 4 s Mavzular Yog‘ochdan buyumlar tayyorlash jarayonlarini ketma-ketligi haqida jadval, rasmlar va eskizlar chizish- 2 s Oziq-ovqat tayyorlash jarayonlarining bosqichlari haqida texnologik jadvallar va ayrim oziq-ovqat mahsulotlari uchun eskizlar chizish- 2 s Dizayn asoslari – 8 s Turli shakllarning bir-biriga nisbatan o‘lchami, rangi va bezaklari bo‘yicha o‘xshashligi – 2 s Turli materiallardan o‘yinchoqlar loyihalash – 4 s Naqqoshlik asoslari – 5 s Zargarlik buyumlaridagi naqshlarini o‘ziga qarab chizish – 1s Gilamdo‘zlik naqshlarini o‘ziga qarab va ijodiy ravishda chizish- 2 s Sandiqsozlik, beshiksozlik, kulolchilik va boshqa kasblarda naqqoshlik foydalanish usullari – 2 s Umumiy texnologiya asoslari – 17 s Turli kasblarda materiallar bilan ishlash – 1 s Pazandalik va qandolatchilik – 1 s Uy-ro‘zg‘or mehnati- 1 s Mehnat ta'limida kompyuterdan foydalanish – 1 s Amaliy mustaqil ishlar – 13 s 4- sinf O‘quvchilarga bilim va ko‘nikma, malakalariga qo‘yiladigan talablar (318 bet ) 10 ta Mehnat ta'limidan testlar (boshlang‘ich sinflar) 1-sinflarda mehnat ta'limi darsi yil davomida necha soat o‘qitiladi? A) 32 soat b) 33 soat s) 34 soat d) 36 soat DTS ga asosan 1-4 sinflarda mehnat ta'limi fani necha soat o‘qitiladi? A) 135 soat b) 136 soat s) 137 soat d) 138 soat 1-4 sinflardagi mehnat ta'limi fani qaysi o‘quv kurslarni o‘z ichiga oladi? A) umumiy va badiiy mehnatni b) umumiy texnologiya asoslarini v) umumiy kasb-korlikni asoslarini g) a va b javoblar to‘g‘ri Badiiy mehnat bilan bog‘liq kasblarga qaysi kasblar kiradi? A) o‘ymakorlik b) zargarlik v) kulolchilik g) hamma javoblar to‘g‘ri Dizayn asoslari qaysi o‘quv kursining tarkibiga kiradi? A) umumiy kasb-korlikni asoslarini B) umumiy texnologiya asoslari S) umumiy va badiiy mehnatni D) to‘g‘ri javob yo‘q Dizayn asoslari qaysi sinflarda va necha soatdan o‘qitiladi? A) 1- 2 sinflarda 8 soatdan b) 3-4 sinflarda S) 2-3 sinflarda 10 soatdan d) 1-4 sinflarda 6- soatdan «Xalq badiiy hunarmandchiliklari va amaliy san'atini rivojlantirish to‘g‘risida» gi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni qachon qabul qilingan? A) 1997 yil 21 yanvarda b) 1997 yil 14 fevralda S) 1997 yil 31 martda d) 1997 yil 15 martda Mehnat ta'limini tashkil qilishning asosiy formasi: A) dars b) amaliy mashg‘ulot S) nazariy bilim berish d) yo‘riqnoma berish Test javoblari 1 2 3 4 5 6 7 8 B A D D S B S A Download 0.6 Mb.

Download 0.6 Mb.