Mavzu: Eshitishda nuqsoni bo’lgan bolalar sezgi xususiyatlarini tekshirish bo’yicha didaktik materiallar to’plash Tuzuvchi: Ne’matova shohsanam

Obyektlar orginalda farqli o'zgacha razmerda tasvirlangan. Qanday farqlar eshituvchi va kar bolalarda kuzatiladi. Lekin kar bolalar rasmlarida bu farqlar intivsiv ravishda namoyon bo'ladi. Asosan orginal hajmini, obyektlarni fazoda joylashuvini tasvirlashda bu farqlar aniq ifodalangan. Kar bolalarda obyektni idrok etilgani tasavvurda ba'zan saqlanib qolishi, ayrim hollarda yo'qolib ketishi kuzatiladi. So'ng bog'liqligini aniqlash uchun quyidagicha tajriba o'tkazilgan, III - IV sinfdagi kar va sog'lom o'quvchilarga uchta rasm berilgan (uy, o'rmon, gul) tasvirlangan obyektlarga mos kelmaydigan holat berilgan. Uyning tomi derazagacha tushgan, botinka pastki qismi notabiiy holda tepaga ko'tarilgan, gulning barglari yo'q. O'quvchilarga ushbu rasmlarni yaxshilab tomosha qilish, uni eslab qolish va xuddi shunday qilib chizish topshirig'i berilgan. Tasvirlash eslab qolishdan so'ng darrov amalga oshirilgan. Natijada kar va sog'lom o'quvchilar chizgan rasmlarida obyektlarni xotirada qay darajada saqlanib qolgani namoyon bo'lgan. Bu quyidagi jadvalda o'z ifodasini topdi.

• 
  Obyektlar orginalda farqli o'zgacha razmerda tasvirlangan. Qanday farqlar eshituvchi va kar bolalarda kuzatiladi. Lekin kar bolalar rasmlarida bu farqlar intivsiv ravishda namoyon bo'ladi. Asosan orginal hajmini, obyektlarni fazoda joylashuvini tasvirlashda bu farqlar aniq ifodalangan. Kar bolalarda obyektni idrok etilgani tasavvurda ba'zan saqlanib qolishi, ayrim hollarda yo'qolib ketishi kuzatiladi. So'ng bog'liqligini aniqlash uchun quyidagicha tajriba o'tkazilgan, III - IV sinfdagi kar va sog'lom o'quvchilarga uchta rasm berilgan (uy, o'rmon, gul) tasvirlangan obyektlarga mos kelmaydigan holat berilgan. Uyning tomi derazagacha tushgan, botinka pastki qismi notabiiy holda tepaga ko'tarilgan, gulning barglari yo'q. O'quvchilarga ushbu rasmlarni yaxshilab tomosha qilish, uni eslab qolish va xuddi shunday qilib chizish topshirig'i berilgan. Tasvirlash eslab qolishdan so'ng darrov amalga oshirilgan. Natijada kar va sog'lom o'quvchilar chizgan rasmlarida obyektlarni xotirada qay darajada saqlanib qolgani namoyon bo'lgan. Bu quyidagi jadvalda o'z ifodasini topdi.