|
Suyuqlik tezligi va sarfini o'lchash prinstiplari
|
| bet | 4/4 | | Sana | 29.05.2023 | | Hajmi | 64.4 Kb. | | #66907 |
Bog'liq Mavzu gidrodinamika 1699013600 (1), 1699982099, Суғурта менежменти o’quv qo’llanmaSuyuqlik tezligi va sarfini o'lchash prinstiplari. Sanoatda va ilmiy tadqiqotlarda suyuqlik tezligi va sarfini o'lchash uchun drossel asboblar va pnevmometrik trubalar ishlatiladi.
Pito-Prandtl pnevmometrik trubkasining tuzilishi 2.8-rasmda ko'rsatilgan.
Trubkalarning har bir ko'ndalang kesimida suyuqlik sathlarining farqi, uning o'qidagi nuqtaning tezlik napori ht ni ifodalaydi. Trubkalardagi ishchi suyuqlik sathlarini U-simon differenstial manometr yordamida o'lchash qulay. U-simon difmanometr ichidagi suyuqlik ishchi suyuqlik bilan aralashmaydi va uning zichligi ishchi suyuqliknikidan ancha katta bo'ladi.
4-rasm. O'lchov diafragmasi
5-rasm. Pnevmometrik trubka
yordamida suyuqlik
tezligini o'lchash.
Agar, trubadagi suyuqlik biror tezlikka ega bo'lsa,
balandlikka ko'tarilishi dinamik naporni ko'rsatadi, ya’ni
w2
h
2 g
Dinamik napor qiymatidan tezlikni topish mumkin:
w = д/ 2 gh
U-simon difmanometrda suyuqlik h
(18)
Pito-Prandtl trubkasining oqimi yo'nalishida bo'lishi, suyuqlik tezligining umumiy taqsimlanishiga ta’sir etadi. Shuning uchun formulaga tegishli tuzatish koeffistienti kiritiladi:
w = al2 gh (19)
Formuladagi a sarf koeffistientining qiymati har bir o' lchov asbobi va pnevmometrik trubkalar
uchun tajriba yo'li bilan aniqlanadi. Uning qiymati Reynolds kriteriysi va drossel asbobi diametri do
ning truba diametri di nisbatiga bog' liqdir:
a = f ( Re, F
I d1)
Suyuqlik sarfi esa sekundli sarf tenglamasidan topiladi:
V = wF
Bu usulda suyuqlik tezligi va sarfini aniqlash oson, lekin pnevmometrik trubkani truba quvurining o'qiga o'rnatish qiyinligi uchun yuqori aniqlikka erishib bo'lmaydi.
Shuning uchun xalq xo'jaligining turli sohalarida suyuqlik va tezlikni o'lchash uchun drossel asboblar qo'llaniladi.
Bu asboblarning ishlash prinstipi trubalarning ko'ndalang kesimi o'zgarishi bilan dinamik bosimlar
farqining o'zgarishiga asoslangan. Drossel asboblar sifatida o'lchov diafragmasi, soplosi va Venturi trubalari ishlatilishi mumkin.
O’lchov diafragmasi yupqa diskdan yasaladi va o'rtasida dumaloq ko'ndalang kesimli teshik bo'ladi (4-rasm).
O’lchov soplosi nasadka bo'lib, kirish qismi asta-sekin torayib boradigan qayilishdan va chiqish qismi-stilindrik shaklga ega. ^-simon differenstial manometr halqasimon a yoki b kanallarga ulanadi (5- rasm).
Pezometrik
7- rasm. Venturi trubasi
6-rasm O'lchov soplosi.
Venturi trubasida o'lchovchi diafragma va soplolarga nisbatan napor va bosimning yo'qotilishi kam bo'ladi (2.11-rasm). Bunga sabab, Venturi trubasida diametr d asta-sekin torayib, keyin esa asta- sekin kengayib, dastlabki holati d o' lchamiga qaytishdir. Lekin, bu asbobning kamchiligi shundaki, uning uzunligi juda katta. Bu esa, uning sanoatda keng qo'llanilishini ma’lum miqdorda cheklaydi.
|
| |
