1.1.-jadval.
Korxonalarning hisobga olinmaydigan xarajatlari to’g’risida ma’lumot 2019 yil (ming so’m) |
Nomlanishi
|
O’tgan yilning olti oyida
|
Shu yilning 6 oyida
| |
Maosh va ajratmalar
|
82601
|
9196,2
| |
Saqlash xarajatlari
|
496,0
|
600,0
| |
Transport xarajatlari
|
4297,0
|
5000,0
| |
Komunal xarajatlar
|
2350,0
|
2500,0
| |
Qo’shimcha xom ashyo sotib olish
|
4879,0
|
5165,0
| |
O`skuna va dastgohlarni ta’mirlash xarajati
|
8000,0
|
10000,0
| |
Yo’l fondi solig’i
|
1638,0
|
1875,0
| |
Maktabni rivojlantirish solig’i
|
1086,0
|
1250,0
| |
Sotilgan mahsulotdan to’lanadigan soliq
|
7118,0
|
875,0
| |
Jami xarajatlar
|
31747,1
|
35461,2
|
Korxona 6 oy mobaynida 9196,2 ming so’m maosh uchun, qo’shimcha xom – ashyo uchun esa 5105,0 ming so’m xarajat qilish ko’zda tutilgan.
Bundan tashqari mahsulot va sport ishlarini rivojlantirishda 1250 ming so’m, yo’l fond iva boshqa to’lovlar uchun xarajatlar sarflagan.
Ishlab chiqarish korxonalari faoliyati moddiy va mehnat xarakatlari bilan bog’liq. Xarajatlarning asosiy hissasi mahsulot ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’ladi. Ishlab chiqarish jami xarakatlari mahsulotning ishlab chiqarish tannarxini tashkil etadi va ishlab chiqarilgan mahsulot korxonaga qanchaga olganini aniqlash mumkin.
Ishlab chiqarish korxonalari mahsulotlarni sotish bilan bog’liq xarajatlarni ham amalga oshirishdi. Bunday xarajatlar ishlab chiqarishdan tashqari yoki tijorat xarajatlari ham deyiladi.
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 5 fevraldagi 54son qarori bilan tasdiqlangan «Mahsulot (ish)larini ishlab chiqish va va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risidagi izom» ga muvofiq korxonalarning xarajatlari quydagi guruxlarga bo’linadi:
- mahsulotning ishlab chiqarish tannarxiga kiritiladigan xarajatlar;
ishlab chiqarish tannarxiga kiritilmaydigan, biroq asosiy imkoniyatidan olinadigan foydada hisobga olinadigan hamda davr xarajatlariga kiritiladigan xarajatlar;
korxona umumxo’jalik faoliyatidan olinadigan foyda yoki zararni hisoblab chiqishda hisobga olinadigan korxonaning moliyaviy faoliyati bo’yicha xarajatlar:
favqulotda zararlar;
Mahsulotning ishlab chiqarish tannarxiga kiritilagan xarajatlar.
Mahsulot (ish, xizmat)Larning ishlab chiqarish tannarxini hosil qiluvchi xarajatlar ularning iqtisodiy mazmunga ko’ra quydagi elementlar bilan guruxga ajratiladi:
ishlab chiqarish moddiy xarajatlari (qaytariladiga chiqitlar qiymati chiqarib tashlangan holda);
ishlab chiqarish xususiyatiga ega bo’lmagan mehnatga haq to’lash xarajatlari;
- ishlab chiqishga tegishli bo’lmagan ijtimoiy sug’urta ajratmalari;
asosiy fondlar va ishlab chiqish ahamiyatiga ega bo’lmagan nomoddiy aktivlar amortizasiyasi;
ishlab chiqish ahamiyatiga ega bo’lmagan boshqa xarajatlar;
Mahsulot, (ish, xizmat) ishlab chiqarish xarajatlarining eng yirik elementi – moddiy xarajatlardir. Mahsulot (ish, xizmat) ishlab chiqarish tannarxi tarkibida ularning hissasi 60-90 foizni tashkil etish mumkin.
|
