Yog`ni ekstraktsiyalash jarayonini avtomatlashtirish
Moy xomashyosidan o`simlik yog`ini olish uchun sanoatda ketma-ket yog`sizlantirish
usuli bilan uzluksiz ekstraktsiyalash juda keng qo`llanilmoqda. Bu
usul erituvchining va
ekstraktsiyalanuvchi materialni qarama-qarshi yo`naltirish printsipiga asoslangan. Ketma-
ket yog`sizlantirish usulining qo`llanilish jarayonini bitta apparatda olib borishga,
kontsentratsiyalangan mistsella olishga, ekstraktsiyalashning davom etish
vaqtini
qisqartirishga, energiya sarflarini va eritkich isrofini ancha kamaytirishga imkon beradi.
Uzluksiz ekstraktsiyalash jarayoni masalan, ekstraktsiyalanuvchi materialni qarama-qarshi
oqimda harakatlanuvchi eritkichga botirish usuli bilan amalga oshirilishi mumkin.
Botirish usuli bo`yicha uzluksiz ekstraktsiyalashning texnologik jarayonini 1-rasm
ifodalaydi. ekstraktsiyalanuvchi material transportyor
V
vositasida ekstraktor
VI
yuklash
kolonnasiga
uzatiladi, keyin yuklash kamerasining shnek bilan ekstraktorning gorizontal
shnekigacha pastga uzatiladi. Gorizontal shnek materialni ekstraktsion kolonnaga uzatadi,
bu erda xam u shnek yordamida eritkichning qarshi oqimi vositasida yuqoriga ko`tariladi.
Eritkich idishi
I
dan nasoslar
II
yordamida eritkich benzosuv ajratkich
III
orqali
issiqlik
almashgich
IV
ga uzatiladi, u erda isitiladi va ekstraktsion kolonnaning yuqori qismiga
keladi.
Donni qayta ishlash jarayonini avtomatlashtirish
Donni qayta ishlash va aralashma tayyorlash bo`limini boshqarish tizimida don
omborxonadan (transporter) tashish mexanizmlari 1 va kovshli vertikal transporter
(noriya) orqali qabul qiluvchi sig`im III ga uzatiladi. Undan so`ng tozalash uchun
separator IY ga va oraliq sig`imi Y ga, ishlab chiqarishga beriladigan umumiy don
miqdorini nazorat qiluvchi qiluvchi portsiyali tarozi YI ga boradi. So`ngra don oqimi
transportyor VII noriya VIII yordamida yig`ish sig`imi IX ga,
undan keyin valiklikli
maydalash qurilmasi X yuboriladi. Maydalangan don aralashtirish kamerasi XI ga
yuboriladi va u erda maxsulot bilan bir xil holatga kelgungacha suv aralashtiriladi.
Aralashtirish kamerasidan aralashma o`tkir ikkilamchi bug` bilan qizdiriladigan
dastlabki pishirish kamerasiga uzatiladi. Donni qayta
ishlash va aralashma
tayyorlash bo`limini avtomatik boshqarish tizimini “Maslahatchi” rejimida
ishlaydigan TJABS yordamida boshqarish ko`zda tutilgan bo`lib, lokal va tarmoq
kontrollerlaridan hamda elektron hisoblash mashinalaridan foydalaniladi va ikki
pog`onali boshqaruv amalga oshiriladi.
