|
Sistemaning 1-xolatidan 2-xolatiga o’tishidagi ichki energiyaning o’zgarishini UA, boshqa yo’ldan borgandagi o’zgarishini UB deb belgilab, ichki energiya o’zgarishi yo’liga bog’liq deb faraz qilayli
|
bet | 5/12 | Sana | 17.12.2023 | Hajmi | 3,51 Mb. | | #121297 |
Bog'liq portal.guldu.uz-KIMYOVIY TERMODINAMIKA. TERMODINAMIKANING BIRINCHI QONUNI. TERMOXIMIYA. GESS VA KIRXGOFF QONUNLARISistemaning 1-xolatidan 2-xolatiga o’tishidagi ichki energiyaning o’zgarishini UA, boshqa yo’ldan borgandagi o’zgarishini UB deb belgilab, ichki energiya o’zgarishi yo’liga bog’liq deb faraz qilaylik. Agar UA va UB ҳar xil qiymatlar bo’lsa, sistemani izolirlasak va sistemani 1- xolatdan 2-xolatga birinchi yo’ldan, keyin 2-xolatdan 1-xolatga boshqa yo’ldan olib borib energiya yutug’ini yoki kamayishini kuzatish mumkin bo’lardi. (UB - UA). Lekin shart bo’yicha sistema izolirlangan bo’lib, u tashqi muhit bilan issiqlik va ish almashnuvidan maxrum va uning energiya saqlanmasi 1-qonunga muvofiq o’zgarmasdir. Shunday qilib, yuqoridagi faraz noto’g’ri bo’lib chiqdi va sistemani 1-xolatdan 2-xolatga o’tishidagi ichki energiyaning o’zgarishi jarayonining borish yo’liga bog’liq emas, ya’ni ichki energiya xolat funkstiyasidir. Agar UA va UB ҳar xil qiymatlar bo’lsa, sistemani izolirlasak va sistemani 1- xolatdan 2-xolatga birinchi yo’ldan, keyin 2-xolatdan 1-xolatga boshqa yo’ldan olib borib energiya yutug’ini yoki kamayishini kuzatish mumkin bo’lardi. (UB - UA). Lekin shart bo’yicha sistema izolirlangan bo’lib, u tashqi muhit bilan issiqlik va ish almashnuvidan maxrum va uning energiya saqlanmasi 1-qonunga muvofiq o’zgarmasdir. Shunday qilib, yuqoridagi faraz noto’g’ri bo’lib chiqdi va sistemani 1-xolatdan 2-xolatga o’tishidagi ichki energiyaning o’zgarishi jarayonining borish yo’liga bog’liq emas, ya’ni ichki energiya xolat funkstiyasidir. Sistemaning ichki energiyasini o’zgarishi tashqi muhit bilan issiqlik va ish almashinuvi hisobiga boradi. Sistema qabul qilingan issiqlik va sistema bajargan ish musbat deb qabul qilingan. Unda termodinamikaning 1-qonuniga binoan tashqaridan sistema olgan issiqlik (Q) ichki energiyaning o’zgarishiga (U) va ish (A) bajarilishiga sarf bo’ladi, ya’ni Q= U+A Bu termodinamikaning 1-qonunini matematik ifodasidir. Matematikadan ma’lumki, to’liq funkstiyalarning cheksiz kichik o’zgarishi d va noto’liq funkstiyalarning cheksiz kichik o’zgarishi bilan belgilanadi. Demak yuqoridagi kataliklarning cheksiz o’zgarishlari uchun quyidagi ifodani
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Sistemaning 1-xolatidan 2-xolatiga o’tishidagi ichki energiyaning o’zgarishini UA, boshqa yo’ldan borgandagi o’zgarishini UB deb belgilab, ichki energiya o’zgarishi yo’liga bog’liq deb faraz qilayli
|