|
Mavzu: kimyoviy termodinamika. Termodinamikaning birinchi qonuni. Termoximiya. Gess va kirxgoff qonunlari
|
| bet | 6/12 | | Sana | 17.12.2023 | | Hajmi | 3,51 Mb. | | #121297 |
Bog'liq portal.guldu.uz-KIMYOVIY TERMODINAMIKA. TERMODINAMIKANING BIRINCHI QONUNI. TERMOXIMIYA. GESS VA KIRXGOFF QONUNLARI Q= dU+ A qo’llash mumkin. Ya’ni energiyadan farqli o’laroq ish va issiqlik xolat funkstiyalari emas, ular jarayon yo’liga bog’liqdir. 1-qonunni xar xil jarayonlarga tadbiqi. 1-qonunni xar xil jarayonlarga tadbiqi. Ko’pgina sistemalar uchun kengayish ishi birdan–bir ish turidir. Ideal gazning kengayish ishini har xil jarayonlarda ko’ramiz. Kengayishda bajarilgan ishni quyidagi tenglama asosida xisoblash mumkin. A=pdV yoki integral xolatda Bu tenglamani integrallash uchun bosim va hajm orasidagi bog’lanishni yani gazning xolat tenglamasini bilish lozim. Ideal gaz uchun bu bog’lanishni Klayperon – Mendeleev teglamasidan olish mumkin. pV = nRT Bu erda n – ideal gaz miqdori. R – universal gaz doimiyligi, 8,314dj (mol K). Har xil jarayonlarda bajarilgan ishni ko’rib chiqsak. Har xil jarayonlarda bajarilgan ishni ko’rib chiqsak. 1. Izobarik jarayon (p =const) uchun yuqoridagi tenglamani yozsak. A = p(V2- V1) PV2 = nRT va p V1 = nRT1 ligini inobatga olib A =n R(T2 – T1) ni hosil qilamiz 2. Izotermik jarayon o’zgarmas teperaturada (T =const) boradi. Yuqoridagi tenglama R o’rniga nRT/V ni qo’yib integrallasak quyidagi ifodani hosil qilamiz. A = nRT ln V2/V1 T = const da p1V1 = p2V2 ligini xisobga olsak A = nRT ln P1 / P2 ni xosil qilamiz. 3. Adiabatik jarayonda (Q = const, Q = o), birdaniga ikki parametr-gazning temperaturasi va bosimi o’zgarishi mumkin. Tashqaridan issiqlik kelmaganidan adiabatik kengayish ishi ichki energiya kamayishi xisobiga bo’ladi va gaz soviydi; A = - U Ichki energiyaning o’zgarishi ideal gazning hajm o’zgarmagandagi molyar issiqlik sig’imiga (Sv) boғliq bo’lib, ya’ni U = nCv (T2 -T1) Yuqoridagi tenglamaga solishtirib A = n Cv (T1 –T2) ni hosil qilamiz; Izoxorik jarayon xajm o’zgarmasdan boradi. (V = const)
|
| |
