|
Mavzu: Kombinatsion elementlarni o’rganish va ular asosida Mantiqiy elementlarni loyihalashtirish
|
| bet | 1/2 | | Sana | 28.09.2023 | | Hajmi | 348.43 Kb. | | #85333 |
Bog'liq Raqamli laboratoriya Nasrullayev M Mavzu Krestsimon o‘rash mashinalarining kamchiliklari. M-150 qayta o‘rash mashinasi, “Kibersport” musobaqasini tashkil etish va o‘tkazish nizomi 1-bo, Qishloq xo\'jaligida axborot texnologiyalari (1), SINF RAXBARI 2023-2024-YANGISI, 1-9-sinf Rasm chizmachilik YILLIK ISH REJALARI 2023-2024 - Nusxa ko‘chirmoq, ta-lim-jarayonida-infografika-texnologiyasining-o-rni-va-uning-ishlab-chiqishning-dasturiy-vositalari (1), ta-lim-jarayonida-infografika-texnologiyasining-o-rni-va-uning-ishlab-chiqishning-dasturiy-vositalari (2), Kom grafika 3, file (1), 7-ma\'ruza, PzciEBlABghdnePQPJf8, Mikroiktisodiyot fanidan test Word (2) — копия, 1.O\'quv amliyot tex xaritasi (1), 2-ma’ruza. Html tiliga kirish. Html xujjatining umumiy struktura-fayllar.org
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
"Telekommunikatsiya texnologiyalari" fakulteti
"Raqamli qurilmalarni loyihalashga kirish" fanidan
1-LABORATORIYA ISHI
Mavzu: Kombinatsion elementlarni o’rganish va ular asosida
Mantiqiy elementlarni loyihalashtirish.
Bajardi: 301-guruh talabasi: Nasrullayev Muxammadsodiq
Tekshirdi:Indiaminov R
SAMARQAND-2023
1-LABORATORIYA ISHI
Mavzu: Kombinatsion elementlarni o’rganish va ular asosida mantiqiy elementlarni loyixalashtirish
Ishdan maqsad: Kombinatsion mantiqiy sxemalarda HAM, YOKI, HAM-EMAS, YOKI-EMAS, ISTISNO-YOKI mantiqiy elementlari yordamida loyihalashtirishni o’rganish.
Raqamli texnikada ikkita holatga ega bo’lgan, nol va bir yoki “rost” va “yolg’on” so’zlari bilan ifodalanadigan sxemalar qo’llaniladi. Biror sonlarni qayta ishlash yoki eslab qolish talab qilinsa, ular bir va nollarning ma'lum kombinasiyasi ko’rinishida ifodalanadi. U holda raqamli qurilmalar ishini ta'riflash uchun maxsus matematik apparat lozim bo’ladi. Bunday matematik apparat Bul algebrasi yoki Bul – mantiqi deb ataladi. Uni Irland olimi D. Bul ishlab chiqqan.
Umumiy holda, mantiqiy ifodalar har biri 0 yoki 1 qiymat oluvchi х1, х2, х3, … х n mantiqiy o’zgaruvchilar (argumentlar)ning funktiyasi hisoblanadi. Agar mantiqiy o’zgaruvchilar soni n bo’lsa, u holda 0 va 1 lar yordamida 2n ta kombinatsiya hosil qilish mumkin. Masalan, n=1 bo’lsa: x=0 va x=1; n=2 bo’lsa: х 1 , х 2 =00,01,10,11 bo’ladi.
Har bir o’zgaruvchilar majmui uchun u 0 yoki 1 qiymat olishi mumkin. Shuning uchun n ta o’zgaruvchini turli mantiqiy funksiyalarga o’zgartirish mumkin, masalan, n=2 bo’lsa 16, n=3 bo’lsa 256, n=4 bo’lsa 65536 funktsiya.
n o’zgaruvchining ruxsat etilgan barcha mantiqiy funksiyalarini uchta asosiy amal yordamida hosil qilish mumkin:
- mantiqiy inkor (inversiya, EMAS amali), mos o’zgaruvchi ustiga “–” belgi qo’yish bilan amalga oshiriladi;
- mantiqiy qo’shish (dizyunksiya, YOKI amali), “+” belgi qo’yish bilan amalga oshiriladi;
- mantiqiy ko’paytirish (konyunksiya, HAM amali), “•” belgi qo’yish bilan amalga oshiriladi.
Ifodalar ekvivalentligini ifodalash uchun “=” belgisi qo’yiladi.
Mantiqiy funksiyalar va amallar turli ifodalanish shakllariga ega bo’lishlari mumkin: algebraik, jadval, so’z bilan va shartli grafik (sxemalarda). Mantiqiy funksiyalarni berish uchun mumkin bo’lgan argumentlar majmuidan talab qilinayotgan mantiqiy funksiya qiymatini berish yetarli. Funksiya qiymatlarini ifodalovchi jadval haqiqiylik jadvali deb ataladi.
Zamonaviy elektron hisoblash mashinalari va diskret avtomatika qurilmalarida axborotlarni qayta ishlash uchun ikkilik sanoq tizimsi ishlatiladi. Ikkilik sanoq tizimsi bo‘lmish “1” va “0” larni elektr zanjirlarda kuchlanishning potensiali bor yoki yo‘q orqali ifodalanadi. Odatda “1” yuqori qiymatdagi
potensialga mos kelishi, “0” esa uning yo‘qligini (sxema kirishi yoki chiqishidagi kichik potensialni hisobga olmaslik mumkin). Axborot signallarini bunday ifodalanishini raqamli deb ham ataydilar. Raqamli texnika sxemasini qurishda XIX asr o‘rtalarida ingliz matematigi Dj. Bul ishlab chiqqan, shu sababli bu usulni bul algebrasi deb yuritiladi.
|
| |
