Mavzu: Marketing ichki va tashqi muhiti Reja: Marketing muhiti haqida tushuncha va tarmoq marketinglari Marketingni asosiy turlari

Marketingning tarkibiy tuzilishi haqida fikr yuritilganda, uning tarkibida mikromarketing, mikromarketing turlari mavjudligini alohida taʻkidlash zarur. Bu tushunchalarni fanga birinchi marta F.Kotler 1972-yilda kiritgan va ularni xoʻjalik faoliyati bilan shugʻullanadigan tashkilotlar bilan bir qatorda foyda olish bilan bogʻliq boʻlmagan madaniyat, ijtimoiy, siyosiy va shunga oʻxshash tashkilotlarga nisbatan ham qoʻlladi. Mikromarketing - korxonaning ishlab chiqarishni shakllantirish, tovarlar va xizmatlarning tayyorlovchidan isteʻmolchi yoki foydalanuvchiga borish oqimini boshqarish bilan bogʻliq boʻlgan faoliyatdir. Uning asosiy vazifasi talabni qondirish va ayni paytda korxona oldiga qoʻygan maqsadlarga erishishdir. Boshqacha aytganda, bu ijtimoiy iqtisodiy jarayon boʻlib, mahsulot yoki xizmatlarga boʻlajak talab tarkibini oʻrganish, shuningdek bu talabni, taklifni shakllantirish isteʻmolchiga axborot berish yoʻllari bilan qondirish maqsadini koʻzlaydi. Shunday qilib, mikromarketing korxona darajasidagi bozor faoliyatidan iboratdir. Makromarketing faoliyati korxona darajasidan chetga chiqadi va turli birlashmalar, konsepsiyalar, uyushmalar va umuman tarmoq darajasida amalga oshiriladi. Yanada kengroq maʻnoda, makromarketing tushunchasi mamlakatning jami xoʻjaligi miqyosida mahsulotlarni yaratish va uning pirovard isteʻmolchisi tomon koʻchish harakati hayotiy jarayonda qatnashadigan faoliyati va muassasalarni birlashtiradigan tizimdir. Bu tizim barcha ishlab chiqarish savdo, transport, reklama axborot va boshqa marketing vazifalarini bajaradigan korxona va xizmatlarni qamrab oladi. Makromarketingning vazifasi-butun mamlakat boʻyicha moddiy boyliklar va xizmatlar oqimini boshqarishni tartibga solishdan iborat. Turli darajadagi boshqarish vositalari va usullari oʻzaro farq qilinadi. Korxona darajasida asosan marketing-miks vositalaridan foydalaniladi. Undan yuqoriroq darajalarda investitsiya siyosati narxlarni boshqarish, ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari va shunga oʻxshash faoliyat koʻrsatadi. Marketingni qoʻllash sohalari va obʻektlariga muvofiq quyidagi holatlarga koʻra guruhlash mumkin:

• 
  ichki marketing;
  
• 
  tovarlar boʻyicha marketing;
  
• 
  eksport marketingi;
  
• 
  import marketingi;
  
• 
  ilmiy texnik marketing;
  
• 
  toʻgʻridan-toʻgʻri mablagʻ (investitsiya) kiritish marketingi;
  
• 
  xalqaro marketing;
  
• 
  notijorat faoliyati sohasidagi marketing;
  
• 
  ijtimoiy gʻoyalar marketingi;