Mavzu: Matematika darslarida o‘quvchilarning kompetensiyalarini
baholash va natijalarni tahlil qilish USULLARI
Reja:
1. O„quvchilarning o„zini o„zi va boshqa o„quvchilarni baholashidan samarali
foydalanish.
2. Matematika darslarida o`quvchilar bilimini nazorat qilish shakllari va
usullari.
Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar: pedagogik
usul va uslublar,
natijalarini baholash, aniqlash va tahlil etish, nazorat qilish.
1. O‘quvchilarning o‘zini o‘zi va boshqa o‘quvchilarni baholashidan
samarali foydalanish.
O‘z-o‘zini baholash. O„quvchilar qo„yilgan maqsadga erisha olishlari uchun
nimalar kerakligini aniqlay bilishlari kerak, buning uchun ularni o„z-o„zini
baholashga o„rgatish zarur. O„z-o„zini baholash o„qituvchi
bilan dialog olib
borishga asoslangan. O„quvchilarni o„z-o„zlarini baholashga tayyorlaganda
o„qituvchi quyidagi savollarni ishlatishi mumkin.
Siz ushbu topshiriqni yaxshi bajarish uchun nimalar qildingiz?
Qayerda xatolar bor?
Boshqa o„quvchilarga qaysi bo„limlarni tushuntirib berishingiz mumkin?
Ushbu masalalar bo„yicha maktabdan tashqari qanday tajribangiz bor?
Ushbu mavzu bo„yicha qanday qo„shimcha ma‟lumotlarni bilasiz? va
boshqalar.
O‘quvchilar boshqa o‘quvchilarni baholashi
.
O„quvchilarni sinfdoshlar
tomonidan baholash ko„nikmalariga sinfdosh o„quvchilarni o„rgatib borish lozim.
Yaxshisi, baholashni kichik guruhlarda amalga oshirish maqsadga muvofiq. Bunda
o„qituvchi o„quvchilarning ma‟lum bir aniq bajargan ishini baholaydi.
Sinfda
oldindan qoidalar ishlab chiqilishi muhimdir. Ulardan asosiylari quyidagilar
bo„lishi kerak: barcha ishtirokchilar bir-birlarini eshitishi kerak, do„stlarining
so„zini bo„lib bo„lmaydi, sabr-toqatli bo„lishlari,
fikrni ochiq bildirish, ijobiy
yutuqlardan boshlash lozim (ular 3 tadan kam bo„lmasliqi lozim), ishni yaxshilash
bo„yicha o„z tavsiyalarini berish. Barcha ishtirokchilarni eshitib bo„lgandan so„ng,
ishi muhokama qilingan o„quvchi o„z fikrini bildirishi mumkin.
Kuzatuv - baholashning muhim usuli bo„lib, u ta‟lim olish jarayonini tahlil va
nazorat qilishga qaratilgan. Quyidagilarni talab etadi:
Faqat ishning natijasiga emas, balki o„quvchilar
qanday ish olib
borayotganligi bilan ham tanishib borish.
O„quvchilarning fikrlarini eshitish va zarur xulosalar chiqarish.
Demak, baho o‘zi nima uchun kerak?
O„qituvchi uchun: uning metodikasi, ish faoliyati o„quvchilar tomonidan
qanday o„zlashtirish darajasini bilish uchun.
O„quvchi uchun: o„qish jarayonidagi intellektining rivojlanish darajasini bilish
uchun.
O„qituvchi o„quvchi faoliyatini faqat, masalan, test yoki masala yechish orqali
standart bitta usul orqali baholashi o„quvchi rivojlanishiga olib kelmaydi. Shuning
uchun
nostandart usullar, ya‟ni loyihalar, uy tajribalaridan foydalanish tavsiya
etiladi. Yana bir usul bu o„quvchilarning o„z-o„zini baholashi.
Bunda berilgan
nostandart topshiriqni o„quvchi qanday bajarganligiga o„zi adolatli baho qo„yishi
kerak bo„ladi, bu uning o„z mehnatini baholashi va o„z ustida ishlashiga poydevor
bo„ladi.
Baho ta‟lim jarayonida aniqlangan bo„shliqlarni aniqlash va ularning ustida
ishlash imkonini beradi.
