Ta’lim oluvchilar bilimini faollashtirish
Avtomobil qismlari qaysilar?
Dvigatel
Shassi
Kuzov
Yangi o‘quv materiali bayoni: Mavzu: Kirish . Fanning maqsad va vazifalari
Reja:
1.O‘zbekistonda texnik servisning rivojlanishini izohlab beradilar. 2.Avtomabillarni ta’mirlash asoslari tushuntirib beradilar.
3.Avtomabillarning ta’mirlashda yaroqliligi.
Mavzu bayoni
1-Reja: O‘zbekistonda texnik servisning rivojlanishini izohlab beradilar.
O‘zbekistonda texnik servis bilan shug'ullanuvchi korxonalar tarmog'i, chunonchi, turli vazirliklarga qarashli ta'mirlash zavodlari, „0 ‘zavtosanoat“ „0‘zavtoservis“, umumiy ishlarga mo‘ ljallangan ustaxonalar, avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatish stansiyalari va boshqalardir. Rivojlangan bozor iqtisodiga ega ko‘plab xorijiy mamlakatlarning tajribasi avtomobillarga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlashni tashkil etishning eng ma'qul shakli — dilerlik tizimi ekanligini ko‘rsatadi. Bunda tayyorlovchi zavod va avtomobil egasi o'rtasidagi vositachilar soni qisqaradi, ta'minot yanada tezkor bo'ladi. Servis bu — tovar bo‘lib, u istc'molchilar ko‘p boiishini talab qiladi. Masalan, Fransiyada ishlah chiqarishning yillik o'sishj 2,9 % boiganda, servis xizmatining oshishi 4,2 % ni tashkil etadi. Germaniyada yangi avtom obillarni sotishda, texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlashni o‘tkazishdagi kabi rentabellik olinmaydi. Texnik xizmat koTsatish va ta’mirlash hajmi yangi avtomobillami sotish hajmiga nisbatan ikki marotaba ko'p. Texnik servis quyidagi xizmatlar majmuyini o‘z ichiga oladi: iste'molchilarning avtomobillaiga va ko‘rsatiladigan xizmatlarga ehtiyoji va bu ehtiyojlarga sarflanadigan xarajatlarni to‘lay olishiga bo'lgan talab; axborot-maslahat xizmatlari; iste'molchini mashinalar, jihozlar, ehtiyot qismlar bilan ta'minlash;
avtomobillarni sotish oldidan tayyorlash, ishga tushirish va sozlash ishlari; iste'molchilarni mashina va jihozlardan foydalanish qoidalariga o'rgatish; avtomobillar diagnostikasi va ularga texnik xizmat ko'rsatish; avtomobillarni ta'mirlash, olib ketish va olib kelish; ijara bo'yicha xizmatni tashkil etish; ishlarni mexanizatsiyalashgan tarzda o'tkazish; ta'mirlash, texnik xizmat ko'rsatish bo'yicha material texnik haza yaratish va hoshqalar. Tadqiqotlarning ko‘rsatishicha, tcxnik servis to'g'ri tashkil etilganda, texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlashga sarflangan vaqt 8 ... 12 % ga qisqaradi, avtomobillarda bajariladigan ish hajmi csa 20...28%ga oshadi. Texnik servisni tashkil etish tizimi avtomobillarning yuqori darajada tayyorligini, malakali xizmat koTsatish va undan foydalanishni, foydalanuvchilarning manfaatlariga rioya qilishni, kadrlar tayyorlashni ta'minlashi lozim.
Mustaqillikdan avval O'zbekistonda avtomobillar parkidan samarali foydalanish, xo'jaliklami ehtiyot qismlarbilan ta'minlash Avtomobil va yo‘llar vazirligi zimmasiga yuklatilgan edi. Buning o'ziga xos tomoni shunda ediki, texnik xizmat koTsatish va ta'mirlash maxsus ta'mirlash zavodlari va ustaxonalarida o‘tkazilar cdi. Shaxsiy avtomobillar ham asosan, shu ycrda ta'mirlanardi. Ta'mirlash korxonalarini joylashtirish optimal tashib kelish radiusidan kelib chiqib loyihalanar edi. Foydalanish jarayonida avtomobillar turli ta'sirlarga duchor boMadi va ularning texnik tavsiflari o'zgaradi. Mexanik, issiqlik, kimyoviy energiya koTinishida namoyon boMadigan barcha ta'sir manbalari avtomobil detallarida qaytmas jarayonlarni keltirib chiqaradi va uning ish parametrlarining o‘zgarishiga olib keladi. Detallarning ishlamay qolishi, asosan, materialning toliqishi, korroziya sababli buzilish, ishqalanish yuzalarining yeyilishi natijasida kelib chiqadi. Avtomobillaming fizik va ma'naviy jihatdan eskirishi.
| 