Mavzu: Payvandlash transformatorlari
Reja:
Payvandlash transformatorlari haqida umumiy ma’lumotlar.
Payvandlash transformatorlari turlari.
Payvandlash transformatorlarini tarmoqqa parallel ulash.
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
Transformator AC mashinasining asosiy komponentidir. Bu o'zgaruvchan tokni elektr tarmog'idan oladi va uni qurilmangizning ikkilamchi o'rashida ishlatish uchun past kuchlanishli, yuqori amperga aylantiradi. RMS qisqa tutashuvining ikkilamchi oqimi spetsifikatsiyasi elektr tarmog'iga yoki ushbu kontaktlarning zanglashiga olib keladigan boshqa qismlariga yuk bo'lmasa, xavfli darajaga yetguncha ortiqcha energiyani olib tashlasa, sizning uskunangizga qancha oqim yo'l topishi mumkinligini aytadi.
Payvandlash transformatorlari o'zgaruvchan tok mashinasi (ACM) deb nomlangan elektrchilar tomonidan yaratilgan katta tizimning bir qismidir. Ular kiruvchi elektr energiyasini biz "tarmoq" deb ataydigan narsadan oladi, bu asosan fabrikalarda, maktablarda, shifoxonalarda va savdo binolarda ishlatiladigan uch fazali
Payvandlash transformatorlari haqida umumiy ma’lumotlar.
Payvandlash transformatori - о‘zgaruvchan tokning sanoat tarmoqlari kuchlanishi 220...380 V ni past kuchlanishga, ya’ni GOST bо‘yicha payvandlash jihozlari kuchlanishiga va lozim bо‘lgan payvandlash tokini ta’minlovchi elektromagnit apparatdir. Payvandlash transformatorining, turg‘un payvandlash jarayoni uchun lozim bо‘lgan tez pasayib borishi uchun transformatorning maxsus konstruksiyasi, ya’ni sochilma magnit oqimlari kattalashtirilgan transformatori ishlab chiqarilgan. Payvandlash transformatorining chulg‘amlari suriladigan konstruksiyasi eng kо‘p tarqalgan. Bunday transformator (1- rasm) E320, E330 markali elektrotexnik pо‘lat markali plastinkalardan yig‘ilgan berk magnit о‘tkazgichida yig‘iladi. Ketma-ket ulangan g‘altaklar 2 dan tuzilgan birlamchi chulg‘ami tarmoq kuchlanishiga ulanadi, chulg‘am magnit о‘tkazich 1 da kо‘zg‘almas qilib maxkamlanadi. Ikkilamchi chulg‘am ham ikkita g‘altak 3 dan tayyorlangan bо‘lib, dasta 4 aylantirilganda magnit о‘tkazgichning о‘zagi bо‘ylab erkin surilishi mumkin.
Transformatorning ishlashi magnit о‘tkazgich orqali birlamchi 2 va ikkilamchi 3 chulg‘amlarning elektromagnit о‘zaro ta’sirlariga asoslangan. Energiya uzatishda ikkita о‘zgaruvchan magnit oqimlari qatnashadi: faqat magnitdan о‘tadigan asosiy oqim Ft va magnit о‘tkazgichdan xamda havodan о‘tadigan sochilma oqim Fs. Salt yurish rejimida birlamchi chulg‘amning g‘altagi 2 kuchlanishi U1=220...380 V li ta’minlovchi elektr tarmog‘iga ulanadi. Bunda berk kontur hosil bо‘ladi va undan salt yurish toki Isyu о‘tadi. Bu rejimda ikkilamchi chulg‘am ulangan payvandlash zanjiri (ikkilamchi kontur) ochiq. Transformatorning ikkilamchi kuchlanishi salt yurishsh kuchlanishi U2 = Usyu ga teng. Uning qiymatini yoyni ishonchli hosil bо‘lishi va xavfsizlik texnikasi talablari shartlari asosida transformatorni hisoblashda tanlaydilar Usyu 65 V.
Yuklama rejimida, payvandlovchi yoy yonganda ikkilamchi kontur ham berk. Undan yoy toki (payvandlash toki) о‘tadi. Bu tok 2 va 3 g‘altaklar birlamchi va ikkilamchi chulg‘amlar orasidagi masofani о‘zgartirib rostlanadi. Agar 2 va 3 g‘altaklar orasidagi masofa (Yemax) maksimal bо‘lsa (Fs) sochilma magnit oqimi eng katta bо‘ladi, asosiy magnit oqimi (Ft) esa, va demak payvandlash toki xam minimal bо‘ladi. Agar 2 g‘altak 3 g‘altakka yakinlashsa, (Fs) sochilma magnit oqimi kamayadi, (Ft) oqimi va payvandlash toki esa kattalashadi.
Suriladigan chulg‘amli transformatorlar uchun payvandlash tokining rostlash karraligi Kr 5. Payvandchi payvandlash uchun lozim bо‘lgan tok qiymatini payvandlash transformatorining dastasi 4 aylantirib va tok qiymatini kо‘rsatkichiga qarab о‘rnatadi, kо‘rsatkich transformatorning jildida о‘rnatiladi.
Qisqa tutashish rejimida payvandlash zanjiri elektrod bilan buyum orqali berk bо‘ladi. Qisqa tutashish toki payvandlash toki (yoy toki) dan odatda 1,1-1,2 marta katta bо‘ladi. Bu shart yoy bilan dastaki payvandlashda dastlabki paytda yoy oson yonishi uchun turli konstruksiyadagi payvandlash transformatorlari uchun albatta bajariladi. Suriladigan chulg‘amli transformatorlarning bir nechta turlari seriyali ishlab chiqariladi. Keyingisi energetik kо‘rsatkichlarini yaxshilash uchun birlamchi chulg‘amga kondensatorlar parallel ulanganligi bilan oldingisidan farq qiladi.
Chulg‘amlari suriladigan transformatorlar kо‘pincha yoy bilan dastaki payvandlash uchun qо‘llanadi. Bulardan tashqari sochilma oqimini va payvandlash tokini magnit shuntini burab – о‘zakning о‘rtadagi harakatlanuvchi zvenosini burab (STSH markali transformatorlar), о‘zgartiradilar, shuningdek, kichik gabaritli TDP, TSP, ADZ rusumli transformatorlarni qо‘llaydilar, bularda tokni ikkilamchi chulg‘am seksiyalarini qayta ulash bilan yoki qо‘shimcha chulg‘amlar yordamida rostlanadilar.
Flyus qatlami ostida suyuqlanadigan elektrod bilan avtomatik va yarim avtomatik payvandlash uchun TDF rusumli maxsus transformatorlar ishlab chiqariladi.
Flyus ostida payvandlashni kattaroq tokda olib boradilar, shuning uchun yoy turg‘un yonadi va yoyni VAT ning о‘sib boradigan shaxobchasida chok sifatli shakllanadi. (Demak, transformatorning tashqi VAT sekin pasayadigan bо‘lishi lozim (2 egri chiziq VAT ning qiyaligini kattalashtirish payvandlash toki qiymatini kamayishiga olib keladi, bunda payvandlash jarayoni turg‘un bо‘lishi mumkin, chunki yoyning tavsifi manbaning VAT bilan A1 va A2 nuqtalarida kesishishi chap tomonga suriladi.
TDF transformatorining sekin pasayadigan VATni chulg‘amli 4 (5-rasm) elektromagnit shunti 3 yordamida olinadigan, rostlanadigan alohida tok manbaidan ta’minlanadi. Shunt 3 pо‘lat plastinkalaridan yig‘ilgan va transformator о‘zagi 1 ning ichida kо‘zg‘almas qilib о‘rnatilgan. о‘zakda har biri ikkita g‘altakdan iborat bо‘lgan birlamchi 2 va ikkilamchi 5 chulg‘amlar о‘rnatilgan. Chulg‘amlar о‘zakda kо‘zg‘almaydigan qilib maxkamlangan va joylashtirilgan, natijada kattalashtirilgan sochilma oqim Fs olinadi.
Salt yurish rejimida birlamchi chulg‘ami 2 380 Vli tarmoq kuchlanishiga ulanadi.
Payvandlash konturi ochiq, unda tok yо‘q, salt yurish kuchlanishi Usyu80 V bо‘ladi. Transformatorni Usyu =(1,5...3,0) Ud shartidan kelib chiqib hisoblanadi. Yuklama rejimida, yoy yonganda transformatorning ikkilamchi chulg‘ami 5, payvandlash simlari va yoydan iborat bо‘lgan payvandlash konturi berk, undan payvandlash toki о‘tadi.
Shunt 3 chulg‘ami 4 da tok nolga teng bо‘lgan asosiy magnit oqimi Ft ning kо‘p qismi va sochilma oqim Fs shuntning magnit о‘tkazuvchi 3 orqali berkiladi, ikkilamchi chulg‘am 5 orqali о‘tmaydi. Bu holda payvandlash zanjirida tok eng kichkina miqdorni tashkil etadi. Agar shunt 3 chulg‘amida tok oshirilsa, Fs oqimi kamayadi, Ft oqimi kattalashadi, va payvandlash toki oshadi. Shunt chulg‘amida tok maksimal bо‘lganda Fs=0; Ft= Ft max va payvandlash toki ham maksimal.
Hozirgi zamon payvandlash transformatorlarida shunt chulg‘amida va demak payvandlash tokini boshqarish juda tekis va tashqi pо‘latdan distansion ravishda amalga oshiriladi. Qisqa tutashish rejimida payvandlash zanjiri elektrod va buyum orqali berkiladi. Flyus qatlami ostida yoy bilan payvandlash uchun qisqa tutashish toki Išt =(1,3-1,5)Id;
Bu shart TDF markali transformatorlarning barcha konstruksiyalarida bajariladi. Bu transformatorlarning texnik tavsiflari yaxshi (1-jadvalga qarang) lekin ular katta aktiv materiallar sarfini talab qiladi (shunt о‘zagiga transformator temiri va chulg‘amlari uchun mis) demak, ularning massalari katta bо‘ladi.
Payvandlash transformatorlarining to'rtta asosiy turi mavjud, ular orasida yuqori reaktivlik turi mavjud. Tashqi reaktor to'g'ridan-to'g'ri oqim (DC) bilan ishlaganda oqim zichligi darajasini saqlab qolish uchun ishlab chiqilgan eng yangi dizayndir. Ushbu transformator AC modellariga qaraganda yuqori chastotalarda ishlashi mumkin va baribir ishlashda sezilarli yo'qotishlarsiz yoki magnit to'yinganlik bilan bog'liq boshqa muammolarsiz doimiy ish faoliyatini ta'minlaydi.
Payvandlash transformatorini qanday sinovdan o'tkazasiz? Faqat quyidagi amallarni bajarish orqali:
1. Payvand choklarining silliqligini va bo'g'inlaringiz yoki ulanishlaringizning hech qanday kuyishi yo'qligini tekshirish uchun vizual tekshirishni amalga oshiring. Keyinchalik, uning qanday simi borligini aniqlang; Unda bitta sim to‘g‘ridan-to‘g‘ri yuqoriga ko‘tarilib, ikkitasi undan pastda parallel bo‘ladimi (Y-ulanish), shu 3 simdan yuqorida ketma-ket 2 sim (X ulanishi) yoki bir-biriga parallel bo‘lgan 4 sim boshqa to‘rtta to‘plamning yonida X konfiguratsiyasini kutmoqdami? yaxshimi? Agar u qaysi turdan foydalanishini bilmasangiz, bu nuqtada davom etish befoyda bo'ladi, chunki davom etishdan oldin quvvat manbaini ikki marta tekshiring! Ishlatilayotgan elektr quvvati jihozning nom yorlig'ida ko'rsatilgan talablarga ham javob berishiga ishonch hosil qilingPayvandlaganingizda, payvandlash kuchlanishi eritilgan metallning bir-biri bilan qanchalik aloqa qilishini nazorat qiladi. Agar elektr toki zanjiridagi ikkita nuqta o'rtasida elektr toki yetarli darajada yuqori bo'lsa, elektronlar bir nuqtadan ikkinchisiga sakrab o'tadi va simning eritilishiga olib keladigan reaktsiyaga sabab bo'ladi. Ushbu jarayonni aniqroq boshqarish uchun biz amperni yuqoriga yoki pastga o'zgartirib, bir vaqtning o'zida voltlarni sozlash orqali tok kuchimizni o'zgartirishimiz mumkin - shuning uchun agar siz quvur yoki metall plitalar kabi qalinroq narsalarni qidirsangiz, lekin juda qalin emas, chunki u Avtomobil kuzov panellarini bajarayotganda qatlamlardan o'tish qiyinroq bo'ladi, deydi 1/4 dyuymli galvanizli po'lat plitalar chuqurligi 6 dyuymdan ortiq bo'lgan narsalarni ishlatishdan saqlaydi, chunki ular 3 dyuymdan yupqa chiqadi. Transformatorlar payvandlashda elektr tarmog'idan o'zgaruvchan tokni past kuchlanishli, yuqori amperli oqimga o'zgartirish uchun ishlatiladi. Payvand choklari haqida gap ketganda qalinligi muhim bo'lganligi sababli, bu parametr qanday materiallarni bir-biriga payvand qilish mumkinligini ko'rsatadi.
Xulosa:
Payvandlash transformatori - о‘zgaruvchan tokning sanoat tarmoqlari kuchlanishi 220...380 V ni past kuchlanishga, ya’ni GOST bо‘yicha payvandlash jihozlari kuchlanishiga va lozim bо‘lgan payvandlash tokini ta’minlovchi elektromagnit apparatdir. Payvandlash transformatorining, turg‘un payvandlash jarayoni uchun lozim bо‘lgan tez pasayib borishi uchun transformatorning maxsus konstruksiyasi, ya’ni sochilma magnit oqimlari kattalashtirilgan transformatori ishlab chiqarilgan. Payvandlash transformatorining chulg‘amlari suriladigan konstruksiyasi eng kо‘ptarqalgan.
Payvandlash transformatorlari o'zgaruvchan tok mashinasi (ACM) deb nomlangan elektrchilar tomonidan yaratilgan katta tizimning bir qismidir. Ular kiruvchi elektr energiyasini biz "tarmoq" deb ataydigan narsadan oladi, bu asosan fabrikalarda, maktablarda, shifoxonalarda va savdo binolarda ishlatiladigan uch fazali tizimlardan iborat.
Foydalanilgan Adabiyotlar:
1.G.N.Aleksandrova “Teoriya elektricheskix apparatov” M.Energiya 1985g.
2.SH.Ђ.Nasriddinov “Kon elektrotexnika” II qism “Konchilik korxonalarining elektr uskunalari” O’quv qullanma Tashkent 1995y.
3.A.I.Xonboboev, N.A.Xalilov “Umumiy elektrotexnika va elektronika asoslari” Toshkent 2000y
3.Babichev Yu.E. Elektrotexnika i elektronika. CH. 1: Elektricheskie, elektronnыe i magnitnыe tsepi: Uchebnik.-2006g.
|
