Mavzu: Sotsialistik iqtisodiyot to‘g‘risidagi fikrlar, Markaziy Yevropa ta’limoti reja: Oʻzbekistonning sovet davri tarixi

Davlat, jamoa xo`jaliklari orqali rejalashtirilgan yo`l bilan mehnatkash dehqonlar oladigan hosilning deyarli barchasini yig`ib oladigan bo`ldi, Buning natijasida dehqonlar xo`jaligi xonavayron bo`ldi. Ommaviy jamoalashtirishga suyanib, badavlat xo`jaliklar ayrim o`rtahol dehqonlardan 5,5 mingdan ortig’i o`z oilasi bilan uzoq o`lkalarga surgin qilindi. O`z-o`zidan ravshanki jamolashtirish siyosati natijasida qishloq xo`jaligida mehnat unumdorligi pasayib, moddiy manfaatdorlik yo`qoldi, qishloq aholisi qoshshoqlashdi, dehqonni espluatatsiya qilishning birdan-bir takomillashgan usuli kashf etildi. O`zbekistonda paxta yakka hokimligini kuchaytirish yo`li bilan SSSR paxta mustaqilligiga erishdi.

• Davlat, jamoa xo`jaliklari orqali rejalashtirilgan yo`l bilan mehnatkash dehqonlar oladigan hosilning deyarli barchasini yig`ib oladigan bo`ldi, Buning natijasida dehqonlar xo`jaligi xonavayron bo`ldi. Ommaviy jamoalashtirishga suyanib, badavlat xo`jaliklar ayrim o`rtahol dehqonlardan 5,5 mingdan ortig’i o`z oilasi bilan uzoq o`lkalarga surgin qilindi. O`z-o`zidan ravshanki jamolashtirish siyosati natijasida qishloq xo`jaligida mehnat unumdorligi pasayib, moddiy manfaatdorlik yo`qoldi, qishloq aholisi qoshshoqlashdi, dehqonni espluatatsiya qilishning birdan-bir takomillashgan usuli kashf etildi. O`zbekistonda paxta yakka hokimligini kuchaytirish yo`li bilan SSSR paxta mustaqilligiga erishdi.

Ikkinchi jahon urushi yillari davrida izdan chiqqan O`zbekistonning iqtisodiyoti urushdan keyingi 1946-1950-yillari g`oyat keskinlashgan xalqaro vaziyatda qayta tiklana boshladi. Mamlakatning ichki resurslari, tabbiiy boyliklari va arzon ishchi kuchini g`oyat ko’chma ekspluatatsiya qilish evaziga, yaxshi sarmoyalardan bosh tortgan holda olib borilgan iqtisodiyotni tiklash xalq boshiga og`ir kunlarni keltirdi. O`zbekiston xo`jaligini tiklash ishlari sovet hukumatining zo`r berib qurollanish siyosatiga bo`ysindirildi.

• Ikkinchi jahon urushi yillari davrida izdan chiqqan O`zbekistonning iqtisodiyoti urushdan keyingi 1946-1950-yillari g`oyat keskinlashgan xalqaro vaziyatda qayta tiklana boshladi. Mamlakatning ichki resurslari, tabbiiy boyliklari va arzon ishchi kuchini g`oyat ko’chma ekspluatatsiya qilish evaziga, yaxshi sarmoyalardan bosh tortgan holda olib borilgan iqtisodiyotni tiklash xalq boshiga og`ir kunlarni keltirdi. O`zbekiston xo`jaligini tiklash ishlari sovet hukumatining zo`r berib qurollanish siyosatiga bo`ysindirildi.

• Urushdan keyingi yillarda qishloq xo`jaligini, ayniqsa chorvachilikni tiklash ishlari ancha og`ir o`tdi. 1945-yil 15-iyuldagi Markaziy hukumatining O`zbekistonda paxtachilikni tiklash va yanada rivojlantirish choralari to’rg`risidagi qarori asosida paxta yakkaxonligi kuchaytirildi va O`zbekistonning markazga bog`liqligi yana ham mustahkamlandi. Yirik sanoat korxonalarining vujudga kelishi bilan Respublikaning ittifoqqa bog`lanishi yana ham kuchaydi. Prezident I.A.Karimov u paytda O`zbeksiton bir yoqlama iqtisodiyotga Markazga butunlay qaram, izdan chiqqan iqtisodiyotga ega bo`lgan yarim mustamlaka mamlakat qatoriga aylangan edi, deydi.