Optik aloqa tizimi
Optik aloqa — optik diapazondagi (odatda, 10’3 —10’5 Gs) elektromagnit tebranish (mas, lazer)par yordamida bogʻlanadigan aloqa. Optik aloqa liniyalari tuzilishi jihatidan radioaloqa li-niyalariga oʻxshaydi. Nurlanishni modulyasiyalash uchun taʼminlash manbaiga yoki generatorning optik rezonatoriga taʼsir qilib, generatsiya jarayoni boshqariladi yoki chiqish nurlanishini maʼlum qonun boʻyicha oʻzgartiradigan qoʻshimcha tashqi qurilmadan foydalaniladi. Chiqish optik uzeli yordamida nurlanish kam sochiluvchi nurga aylanadi va kirish optik uzeliga boradi; bu uzel uni foto oʻzgartirgichning faol sirtiga fokuslaydi. Foto oʻzgartirgichdan chiqqan elektr signallar informatsiyalarni ishlash uzeliga keladi. Signallarni qabul qilishning 2 usuli — toʻgʻri detektorlash va geterodin qabul usullari bor.
Taʼsir doirasiga koʻra, Optik aloqa quyidagi asosiy turlarga boʻlinadi: taʼsir doirasi kichik boʻlgan ochiq yer usti tizimlari (yer sirti atmosfera qatlamlaridan oʻtuvchi nurlardan foydalanadi); berk yorugʻlik kanallaridan foydalanuvchi yer usti tizimlari (shaharlararo aloqa bogʻlash, ATS, EHM orasida aloqa bogʻlash uchun); yaqin kosmik aloqa liniyalari; uzoq kosmik aloqa liniyalari. Ochiq Optik aloqa liniyalari Yer bilan kosmos orasida aloqa bogʻlash vositasi sifatida juda muhim. Masalan, lazer nuri yordamida 10s km masofaga sekundiga 10s bit tezlik bilan informatsiya uzatish mumkin (bunday masofaga mikrotoʻlqin texnikasi bilan sekundiga fa-qat 10 bit tezlik bilan uzatiladi). Yarim-oʻtkazgichli diod nurlatgichlar, yorugʻlik tolali kabellar va yarimoʻtkazgichli qabul qilgichlardan foydalanib, bir-biridan 10 km gacha masofada minglarcha telefon kanallari boʻlgan aloqa magistrallari qurish mumkin. Optik aloqa si-stemasi magistral va ichki aloqaning asosiy turlaridan biri hisoblanadi.
Optik aloqa tizimi, optik signal o'rtasida axborotni uzatish va qabul qilish uchun ishlatiladigan tizimdir. Optik aloqa, yorqinlikning optik fiberlar orqali yo'naltirilgan yorug'lik signalidan foydalanadi. Optik fiberlar, yorqinlikni nur orqali uzatishga imkon beruvchi yuqori tarkibli sharqni o'z ichiga olgan o'qlardir.
Optik aloqa tizimi, yorqinlik signalini optik fiberlar orqali uzatadi va bu signalni optik modulyatorlar yordamida axborotga aylantiradi. Optik modulyatorlar, elektrik signalini nur signaliga o'girishni amalga oshiradi. Uzatilgan signal, optik fiberlar orqali axborotni o'z ichiga oladi va o'tkazadi. Uzatilgan signal qabul qilinadigan uchun esa optik demodulyatorlar yordamida nur signalidan elektrik signaliga aylanadi. Optik demodulyatorlar, nur signalidan elektrik signalini olish uchun qo'shimcha komponentlardan foydalanadi.
Optik aloqa tizimi tezlik, kenglik va xavfsizlikga ega bo'lgan yuqori tezlikdagi axborot uzatish imkonini beradi. Ushbu tizimlar telekomunikatsiya sohasida keng ishlatiladi, masalan, internet provayderlar, telefoniya kompaniyalar, televizion operatorlari va boshqa axborot omborlarida.
Optik aloqa tizimi, ingichka yoki kabel shaklida bo'lishi mumkin. Ingichka optik aloqa tizimi, yorqinlik signalini yorqinlikni nur signaliga aylantiradigan optik modulyator va demodulyatorlardan iborat tizimdan foydalanadi. Kabel shaklida optik aloqa tizimi esa optik fiberlar orqali signalni uzatish va o'tkazish uchun ko'p qatlamli kabel sistemalaridan foydalanadi.
Optik aloqa tizimi, barcha ma'lumotlar uchun yuqori tezlik va kenglikni ta'minlashda muhim ahamiyatga ega bo'lgan innovatsion texnologiyalardan biridir. Bu tizimlar, bugungi kunda global axborot kommunikatsiyalarining asosiy qismi sifatida o'z markaziy muammolari hal qilishda ishlatilmoqda.
Optik aloqa tizimida ma'lumotlar nur signalining yorqinlik signaliga aylanish orqali tarqatiladi. Quyidagi jarayonni tavsiflash mumkin:
Ma'lumot yaratish: Ma'lumotlar elektronik tizimlar yordamida yaratiladi. Bu tizimlar ma'lumotlarni boshqarish, kodlash va ularga moslashtirilgan qurilmalar orqali elektrik sinaliga aylantiradi. Misol uchun, bir faylning elektronik kodini yaratish, bir matnni elektronik sinalga o'girish va boshqa ma'lumotlarni elektronik shaklda tayyorlash mumkin.
Elektrik sinalga aylantirish: Elektronik tizimlar ma'lumotlarni elektrik sinaliga aylantiradi. Bu sinal ma'lumotni optik modulyatorga yetkazadi. Optik modulyator, elektrik sinalini nur signaliga o'girishni amalga oshiradi. Optik modulyator ma'lumotni nur signaliga kodlayadi va nur signalini yorqinlik signaliga aylantiradi.
Optik fiberlar orqali uzatish: Optik modulyator yordamida yaratilgan nur signali optik fiberlardan o'tkaziladi. Optik fiberlar, nur signalini yorqinlik signalini o'z ichiga oladigan yorqinlik signaliga aylantiradi. Nur signali yorqinlik signalida yorug'likning yuqori tezlikda uzatishga imkon beradi.
Ma'lumotning qabul qilinishi: Uzoq masofalardan kelgan nur signal optik fiberlar orqali o'tkaziladi va optik demodyulyator yordamida qabul qilinadi. Optik demodyulyator, nur signalini elektrik sinaliga aylanadi. Bu jarayonda, nur signalining yorqinlik signaliga qaytishi amalga oshiriladi.
Elektrik sinalni ma'lumotga aylantirish: Optik demodyulyator yordamida elektrik sinali ma'lumotga aylantiriladi. Elektronik tizimlar ma'lumotni qabul qiladi, ma'lumotni tahlil qiladi, kerakli ishlarni bajaradi va ma'lumotni o'rgangan formatda saqlaydi.
Optik aloqa tizimi ma'lumotlarni nur signalining yorqinlik signaliga aylantirish orqali tarqatadi va qabul qiladi. Bu tizimlar yuqori tezlik va kenglikni ta'minlashda ishlatiladi va ma'lumotlar o'zlarining asl formatida tarqatiladi va qabul qilinadi.
Optik aloqa kabellari, optik kommunikatsiya tizimida ma'lumotlarni o'tkazish uchun ishlatiladigan kabellardir. Optik kabellar, optik signalni yaratish, uzatish va qabul qilish uchun optik fiberlardan tashkil topganlar.
Optik kabellar, chet eldan chet elgacha masofani qisqartirish uchun juda samarali hisoblanadi, chunki optik fiberlar yorug'likni nozik shtatda kuchaytirish va uni uzatishga imkon beradi. Optik kabellar orqali
o'tkazilayotgan ma'lumotlar katta tezlikda, katta hajmda va yuqori sifatli bo'lib o'tkaziladi.
Optik kabellar telekomunikatsiya sohasida, internet provayderlar, telefoniya kompaniyalari, televideniya dasturlarining tarqatilishi va boshqalar kabi bir qancha sohalarda ishlatiladi. Optik aloqa kabellari, ko'plab uyushmalar va shaxsiy foydalanuvchilarga yuqori tezlik va iste'mol qulayliklarini ta'minlaydi.
Optik kabellar, bir nechta turdagi aloqa tizimlari uchun ishlatilishi mumkin, masalan, enet, SONET/SDH, FDDI, 10 Gigabit Ethernet, Gigabit Ethernet va boshqalar. Optik kabellar, qat'iylik va noma'lumot yo'qotishni kamaytiradi, shuningdek, elektromagnit tashqi qo'zg'atishdan ham xoli bo'lib, bu esa ularga elektromagnit radiatsiyadan qo'linib turishini anglatadi.
Optik aloqa kabellari keng doirada ishlatiladigan texnologiyalar bo'lib, ularning qurilishi va o'rnatish usullari talab va tashqi sharoitlarga bog'liq. Ular ko'p qatlamliligi va boshqa xususiyatlari orqali yuqori tezlik va ma'lumotlar yo'qligini ta'minlaydigan eng yaxshi halokatlardan biridir.
Optik aloqa tizimida ma'lumotlar nur signalining yorqinlik signaliga aylanish orqali tarqatiladi. Bu tizimlarda ma'lumotlar optik fiberlar yordamida uzatiladi. Optik aloqa tizimlari quyidagi asosiy qismlardan iborat bo'lishi mumkin:
Optik modulyator: Bu qurilma elektrik sinalini nur signaliga aylantiradi. Elektronik sinal optik modulyator yordamida nur signaliga o'giriladi. Optik modulyator, nur signalini yorqinlik signaliga aylantiradi va kodlash protokollari yordamida ma'lumotlarni nur signaliga kodlayadi.
Optik fiberlar: Optik fiberlar, nur signalini uzatish uchun ishlatiladi. Uzun masofalarga ma'lumotlar nur signalining yorqinlik signalini o'z ichiga oladigan yorqinlik signaliga aylantiradi. Optik fiberlar ma'lumotlar uchun yuqori tezlik va kenglikni ta'minlayadi, chunki nur signalining yuqori tezlikda o'girilishi mumkin.
Optik demodyulyator: Optik demodyulyator, uzatilgan nur signalini elektrik sinaliga aylantiradi. Uzatilgan nur signal optik fiberlar orqali o'tkaziladi va optik demodyulyator yordamida qabul qilinadi. Optik demodyulyator nur signalini yorqinlik signaliga aylantiradi va elektrik sinalini olishga imkon beradi.
Elektronik tizimlar: Optik demodyulyator yordamida olingan elektrik sinali, elektronik tizimlar yordamida qabul qilinadi. Elektronik tizimlar o'rgangan format bo'yicha ma'lumotlarni tahlil qiladi, kerakli ishlarni bajaradi va ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
Optik aloqa tizimi, nur signalining yorqinlik signaliga aylanish orqali ma'lumotlarni tarqatadi va qabul qiladi. Uzatish jarayonida optik fiberlar ishlatiladi, bu esa ma'lumotlarni yuqori tezlik va kenglikda uzatishga imkon beradi. Elektronik tizimlar ma'lumotlarni tahlil qilish, ishlash va saqlashda ishlatiladi.
Optik tola, optik aloqa tizimida ma'lumotni o'tkazish uchun ishlatiladigan bir qisim optik tizim elementidir. U optik signalni nozik to'lovchi va nozik qabul qiluvchi elementlar orasida o'tkazish uchun ishlatiladi.
Optik tola, optik fiberlardan tashkil topgan va odatda qattiq plastikdan (polimer) yoki steklodan (silikon) ishlab chiqarilgan chet elda yaratilgan nozik qurilma hisoblanadi. Uning asosiy vazifasi, optik signalni to'lash va uni o'tkazishdir. Optik tola, optik fiberda o'tkazilayotgan yorug'likni nozik to'lovchi qurilma sifatida qabul qiladi, uni elektrikli signalga aylanmasdan o'tkazish uchun ishlatiladi.
Optik tolaning asosiy xususiyati, yorug'likni nozik to'lashi va optik signalni yuqori sifat bilan o'tkazishidir. U optik aloqa tizimlarida keng tarqalgan bo'lib, telekomunikatsiya, internet, televideniya va boshqa sohalarda ishlatiladi. Optik tola, yuqori tezlik va bant kengligi bilan ma'lumotlarni o'tkazish imkonini beradi.
Optik aloqa tizimi ma'lumotlarni nur signalining yorqinlik signaliga aylantirish orqali tarqatadi va qabul qiladi. Bu tizimlar yuqori tezlik va kenglikni ta'minlashda ishlatiladi va ma'lumotlar o'zlarining asl formatida tarqatiladi va qabul qilinadi.
|
