Elektrotexnika va mexatronika kafedrasi Mikroelektromexanik sistemalarni loyihalash
Begmatov Murodjon Turg’un o’g’li
MAVZU:
Tranzistorlar asosida
elektron kalitlarni
hisoblash va
loyihalash
Elektrotexnika va mexatronika kafedrasi Mikroelektromexanik sistemalarni loyihalash
Begmatov Murodjon Turg’un o’g’li
Ming yillar o‘tib, insoniyatning eng buyuk ixtirolari haqida kitob chiqarilsa, o‘sha paytdagi avlodlar albatta 1947-yilning 16-
dekabr sanasini "Axborot erasining boshlanishi" sifatida alohida qayd etishadi.
Aynan shu kuni, Bell laboratoriyasi xodimlari -
Jon Bardin (1908-1991) va Uolter Bratteyn (1902-1987) ikkita
yuqori elektrodlarni, germaniy plastinkasi bilan ishlov berilgan
va
uchinchi, elektr kuchlanish manbaiga ulangan elektrodga joylashtirilgan maxsus plastinka bilan ulab, ajoyib bir
mikroelektron detalni yaratishdi. Ushbu detalda, yuqori elektrodlardan biriga past
kuchlanishli tok oqizilganda, ikkinchi yuqori
elektrodda nisbatan kuchliroq tok paydo bo‘lar edi. Shu tarzda haqiqatan ham axborotlashtirish erasini boshlab bergan eng
muhim vositalardan biri - tranzistor ixtiro qilindi.
Tranzistor bu - elektr signallarini kuchaytirish, generatsiyalash
yoki kommutatsiyalash uchun qo‘llaniladigan yarimo‘tkazgich
mikroelektron detaldir. Yarimo‘tkazgichning o‘tkazuvchanligini
o‘zini ham unga berilayotgan elektr signallari vositasida
boshqarish mumkin. Tranzistor konstruksiyasiga bog‘liq holda,
uning kontaktlaridan bir juftiga berilgan tok yoki kuchlanish
boshqa bir kontakt orqali oqayotgan tokni o‘zgartiradi.
Elektrotexnika va mexatronika kafedrasi Mikroelektromexanik sistemalarni loyihalash
Begmatov Murodjon Turg’un o’g’li
Boshqaruvchi kirish signallari
yordamida yuklanish zanjirini
tutashtirish
va ajratish
sxemasiga
kalit
deyiladi.
Elektrotexnika va mexatronika kafedrasi Mikroelektromexanik sistemalarni loyihalash
Begmatov Murodjon Turg’un o’g’li
Ishni bajarish tartibi:
1.Yuqoridagi 5-slayddagi sxemani yig’ing.
2.Tranzistor kirishidagi reostat qarshiligini 0%
holatiga
qo’ying.
3.Zanjirni ishga tushiring va chiqishdagi voltmetr qiymatini
yozib oling.
4.Kirishdagi reostatni 4, 5
ta qiymati uchun voltmetr
natijalarini oling.
5.Olingan natijalar bo’yicha U
chiq
=f(R
kir
)
grafigini quring.
