|
Tashqi ommaviy axborot vositalarining shakllari
|
| bet | 3/3 | | Sana | 08.10.2024 | | Hajmi | 115,26 Kb. | | #273984 |
Bog'liq 4 - seminarTashqi ommaviy axborot vositalarining shakllari
- Bilbordlar yoki byulletenlar
- Puflanadigan bilbordlar
- Banner
- Lamppost bannerlar
- Plakatlar
- Belgilar va plakatlar
- Blimps, Skywriting
- Reklamani solishtiring
- Devor manzarasi
Transit Media, iste'molchilar jamoat joylarida yoki tranzitda "yo'lda" bo'lganda reklama va ma'lumot tarqatish tushunchasi atrofida aylanadi. Bularga transport vositalari va transportdagi reklama reklamalari kiradi. "Uyga haydash, xabar" maqsadida tranzit ommaviy axborot vositalaridan har kuni mamlakat ko'chalari va magistrallarida sayohat qiluvchi millionlab odamlarga brendni ommaviy targ'ib qilish uchun sezilarli darajada foydalaniladi.
Ba'zilar bu turdagi ommaviy axborot vositalarini eskirgan yoki samarasiz, deb o'ylashlari mumkin, lekin u avtobuslar yon tomonlarida, metro vagonlarida va yo'lovchilar jamoat transportidan tushadigan yoki tushadigan tranzit bekatlarida keng ko'rinadi.
Mediasavodxonlik va axborot madaniyati
Tranzit ommaviy axborot vositalarining shakllari
- Avtobus reklama
- Temir yo'l reklamasi
- Tranzit boshpana reklamasi
- Raqamli ommaviy axborot vositalarining shakllari
- Veb-saytlar
- Elektron pochta
- Ijtimoiy media va ijtimoiy tarmoq saytlari (SNS)
- Veb-kast va podkast
- Blog va Vlogging
- IPTV (Internet Protocol Television)
- Elektron forumlar va elektron kitoblar
- Elektron tijorat va M-tijorat
- Raqamli videolar
- Kompyuter animatsiyasi
- Raqamli video o'yinlar
- Inson-kompyuter interfeysi
- Virtual dunyo va virtual haqiqat
Mediasavodxonlik va axborot madaniyati
Matbuot erkinligi - soʻz, shaxs, vijdon erkinligi singari siyosiy huquqlardan biri boʻlib, matbu-otning erkin faoliyat koʻrsatishini, kishilarning matbuotda oʻz fikr va tuygʻularini toʻsiqlarsiz ifoda eta olishini ifodalaydi. Matbuot erkinligi — matbuotning mohiyatini, uning jamiyat xayotidagi oʻrnini belgilaydi. Siyosiy jihatdan Matbuot erkinligiga demokratiya kurinishlaridan biri sifatida qaraladi.
"Erkinlik" soʻzining tub maʼnosi har qanday toʻsiq, monelik va shahri k.dan xoli boʻlish, mustaqillik, ozodlik degan maʼnoni beradi. Ammo aslida erkinlik — anglangan zaruriyatdir: inson oʻz oldida turgan tarixiy, iqtisodiy, siyosiy zaruratni anglab yetgandagina erkin boʻladi, erkin fikrlay oladi. Matbuot erkinligi ham ana shunday xususiyatga ega, yaʼni jamiyat taraqqiyotiga, uning qonuniyatlariga javob beruvchi matbu-otgina erkin matbuotdir. Jamiyat taraqqiyotining bosh masalalarini chukur tushungan, unga javob bera olgan jurnalistgina erkindir.
Matbuot erkinligining 3 asosi mavjud: ijtimoiysiyosiy, iqtisodiy, maʼnaviy.
https://uz.wikipedia.org/wiki/Matbuot_erkinligi
http://fayllar.org/ozbekiston-respublikasi-xalq-talimi-vazirligi-ozbekiston-respu-v11.html?page=50
Mediasavodxonlik va axborot madaniyati
Bloger so`zi ingliz tilidan kelib chiqqan bo`lib, "blog - ya'ni veb sayt yoki sahifa yurituvchisi" ma'nosini angltatadi.
Birinchi bloger sifatida Tim Berners Li tilga olinadi, u 1992 yildan boshlab yangiliklarni Internet orqali yoritib borish bilan shug`ullangan. Bloglar 1996 yildan boshlab mashhur bo`lishni boshlagan. 1999 yilda Pyra Labs kompyter kompaniyasi blog xizmatlarini bepul taqdim etuvchi Blogger.com saytini ishga tushiradi va blogerlikni yanada keng tarqalishiga imkon yaratadi.
Hozirgi kunda bloglarning ajralib turadigan jihati shundaki, ularga ma'lumot qo`shish, o`zgartirish juda sodda tarzda amalga oshiriladi.
Bugungi kunda blogerlarni o`z blogini yuritishi turiga qarab ularni quyidagi guruhlarga bo`lish mumkin:
- veb-sahifa blogeri,
- youtube bloger;
- ijtimoiy tarmoq (facebook, vkontakt va h.k.) blogeri
- messenjer blogerlar (telegram, instagram, whats'up)
- radio bloger va h.k.
Mediasavodxonlik va axborot madaniyati
Blogerlar quyidagi yo`nalishlarda asosan ishlashadi:
- bugungi kunga nisbat salbiy fikrlarni bildirish (mavjud siyoyis, iqtisodiy, ijtimoiy vaziyatga nisbatan tanqidiy fikrlar);
- foydali maslahatlar berish (ovqat pishirish, duradgorlik, kiyim tikish, biror bir muammo hal qilish bo`yicha maslahatlar);
- ilm-fanga oid bo`lgan maqolalar (musiqa asboblari, kompyuter savodxonligi, matematika, fizika, kimyo bo`yicha qiziqarli amaliyotlar va eksperimentlar);
- biror vaziyatga nisbatan ekspertlar fiklari (yaqin orada yuzaga kelgan siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, yuridik vaziyat) va boshqalar.
Mediasavodxonlik va axborot madaniyati
Bloger va jurnalisning farqi shundaki, bloger mavjud vaziyat yoki muammoga nisbatan shaxsiy yoki odamlar fikrini bildiradi va ko`p hollarda aniq va ishonchli ma'lumotga ega bo`lmaydi. Lekin ular OAV lari tarkibiga kirmaydi.
Jurnalistdan farqli ravishda bloger o`z blogini ochiq tarzda yoki anonim shaklda olib borishi mumkin. Jurnalist esa barcha taqdim etgan axboroti uchun mas'uliyatni o`z zimmasiga oladi. Aynan shu narsa bloger va jurnalistning asosiy farqi hisoblanadi.
Bloger bo`lish uchun jurnalistikaga bilan bog`liq oliygohni tamomlash, diplom olish, turli standart, professional malakaga amal qilish sharti mavjud emas. Ba'zi bir odamlar o`z blogini turli haqorat va qo`polliklar bilan hech qanday faktlarga asoslanmagan fikrlar bilan olib boradi, ularning auditoriyasi esa aynan shuning uchun ularga qiziqish bildiradi.
Jurnalistikada esa kasbiy etika mavjud bo`lib, muloqotda belgilangan doiradan chiqmaslik talab etiladi.
Mediasavodxonlik va axborot madaniyati
Yuqoridagilarni hisobga olgan holda, bloger- jurnalistdan ko`ra ko`proq faol fuqaroga ko`proq mos keladi. Bloger va jurnalisning farqi shundaki, bloger mavjud vaziyat yoki muammoga nisbatan shaxsiy yoki odamlar fikrini bildiradi va ko`p hollarda aniq va ishonchli ma'lumotga ega bo`lmaydi. Lekin ular OAV lari tarkibiga kirmaydi.
Jurnalistdan farqli ravishda bloger o`z blogini ochiq tarzda yoki anonim shaklda olib borishi mumkin. Jurnalist esa barcha taqdim etgan axboroti uchun mas'uliyatni o`z zimmasiga oladi. Aynan shu narsa bloger va jurnalistning asosiy farqi hisoblanadi.
Bloger bo`lish uchun jurnalistikaga bilan bog`liq oliygohni tamomlash, diplom olish, turli standart, professional malakaga amal qilish sharti mavjud emas. Ba'zi bir odamlar o`z blogini turli haqorat va qo`polliklar bilan hech qanday faktlarga asoslanmagan fikrlar bilan olib boradi, ularning auditoriyasi esa aynan shuning uchun ularga qiziqish bildiradi.
Jurnalistikada esa kasbiy etika mavjud bo`lib, muloqotda belgilangan doiradan chiqmaslik talab etiladi.
Yuqoridagilarni hisobga olgan holda, bloger - jurnalistdan ko`ra ko`proq faol fuqaroga ko`proq mos keladi.
Mediasavodxonlik va axborot madaniyati
Blogerlikning ustun tomonlari:
- mutlaqo istalgan mavzuda ishlash; - istalgan tarzda o`z fikrini bildirish va muloqot madaniyatini chetlab o`tish imkoniyatining mavjudligi; - faqat shaxsiy fikrlarga asoslangan bloglarni yuritish; - minimal sharoit va uskunalar bilan ishlash (hozirda birgina smarfonni o`zi ham yetadi bloger bo`lishga); - anonim tarzda faoliyat olib bora olish; - agar biror bir moliyaviy foyda kelsa hech kim bilan bo`lishning keragi yo`qligi.
Mediasavodxonlik va axborot madaniyati
“Vayn” – bu odatda davomiyligi ikki soniyadan 20 soniyagacha bo‘lgan juda qisqa rolik.
Odatda, vaynlar hayotdan qaysidir onlarni namoyish etadi. Vaynlarni suratga oluvchilarni vaynerlar deb atashadi. Vaynni video shaklidagi tvit deb hisoblasa ham bo‘laveradi.
Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishni bilgan har bir inson vaynlar muallifi bo‘la oladi. Suratga olish uchun alohida bir professional texnika va yoritish talab qilinmaydi. Vaynerlar mustaqil suratga oladilar, videoyozuvni montaj qilib, boshqalar bilan o‘rtoqlashadilar. Boshqacha talqinda vayn – Vine dasturida namoyish qilinadigan 6 soniyali rolikdir. Ko‘pchilik Instagram yoki boshqa ijtimoiy tarmoqlarda qo‘yiladigan istalgan hajviy videoni vayn deb atab adashadilar.
Bunday videolar “sketch”lar deb nomlanadi. Vaynlarni suratga oluvchilar o‘zlarini vayner deb ataydilar, vaholanki, sen istalgan videoni suratga olib, Instagram yoki boshqa ijtimoiy tarmoqlarga qo‘yayotgan bo‘lsang, o‘zingni vayner deb atashingni hojati yo‘q.
E’TIBOR
UCHUN RAXMAT !!!!
|
| |
