|
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и цифровых технологий и их инновационных решений», татуфф, Фергана, 4 мая 2023 гBog'liq 3 tomAxborot texnologiyalari va zamonaviy dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
46
Tarmoqqa qo‘yiladigan talablar:
ochiqlilik
- tarmoqning mavjud komponentlarining texnik va dasturiy
vositalarini o‘zgartirmay qo‘shimcha abonent kompyuterlarini hamda aloqa
liniyalarini (kanallarini) kiritish imkoniyati; -
moslashuvchanlik
- kompyuterni yoki aloqa liniyalarini ishdan chiqishi
natijasida struktura o‘zgarishining ishga layoqatlikka ta’sir etmasligi;
samaradorlik
- kam sarf-xarajat evaziga foydalanuvchilarga xizmat
qilishning talab etiladigan sifatini ta’minlash.
Tarmoq xavfsizligi muammolari
Axborot, Internet va kompyuter xavfsizligida aksariyat foydalanuvchilar
tahdid, zaiflik va hujum tushunchalaridan tez-tez foydalanadilar. Biroq,
aksariyat foydalanuvchilar tomonidan ularni almashtirish holatlari kuzatiladi.
Zaiflik
- “portlaganida” tizim xavfsizligini buzuvchi kutilmagan va oshkor
bo‘lmagan hodisalarga olib keluvchi kamchilik, loyihalashdagi yoki amalga
oshirishdagi xatolik.
Taxdid
(axborot xavfsizligiga taxdid) - axborot xavfsizligini buzuvchi
bo‘lishi mumkin bo‘lgan yoki real mavjud xavfni tug‘diruvchi sharoitlar va
omillar majmui.
Hujum
- bosqinchining operatsion muhitini boshqarishiga imkon beruvchi
axborot tizimi xavfsizligining buzilishi.
Hozirda tarmoq orqali amalga oshiriluvchi masalalarning ortishiga
quyidagi omillar sabab bo‘lmoqda:
Qurilma yoki dasturiy vositaning noto‘g ‘ri sozlanishi
. Xavfsizlik
bo‘shliqlari, odatda, tarmoqdagi qurilma yoki dasturiy vositalarning noto‘g‘ri
sozlangani bois vujudga keladi. Masalan, noto‘g‘ri sozlangan yoki shifrlash
mavjud bo‘lmagan protokoldan foydalanish tarmoq orqali yuboriluvchi maxfiy
ma’lumotlarning oshkor bo‘lishiga sababchi bo‘lishi mumkin.
Foydalanuvchilarning
e’tiborsizligi.
Eng
oxirgi
tarmoq
foydalanuvchilarining e’tiborsizligi tarmoq xavfsizligiga jiddiy ta’sir qilishi
Актуальные проблемы разработки информационных технологий и программных продуктов и их решения
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
47
mumkin. Inson harakatlari natijasida ma’lumotlarning yo‘qolishi, sirqib chiqishi
kabi jiddiy xavfsizlik muammolari paydo bo‘lishi mumkin.
Foydalanuvchilarni qasddan qilgan harakatlari
. Xodim ishdan bo‘shab
ketgan bo‘lsada, taqsimlangan diskdan foydalanish imkoniyatiga ega bo‘lishi
mumkin. U mazkur holda tashkilot maxfiy axborotini chiqib ketishiga sababchi
bo‘lishi mumkin. Bu holatga foydalanuvchilarning qasddan qilgan harakatlari
sifatida qaraladi.
Tarmoq xavfsizligiga tahdid turlari. Tarmoqqa qaratilgan tahdidlar odatda
ikki turga ajratiladi.
- ichki tahdidlar;
- tashqi tahdidlar.
Ichki tahdidlar
. Kompyuter yoki Internetga aloqador jinoyatchiliklarning
80% ini ichki hujumlar tashkil etadi. Bu hujumlar tashkilot ichidan turib, xafa
bo‘lgan xodimlar yoki g‘araz niyatli xodimlar tomonidan amalga oshirilishi
mumkin.
Ushbu
hujumlarning
aksariyati
imtiyozga
ega
tarmoq
foydalanuvchilari tomonidan amalga oshiriladi.
Tashqi tahdidlar.
Tashqi hujumlar tarmoqda allaqachon mavjud bo‘lgan
zaiflik natijasida amalga oshiriladi. Hujumchi shunchaki qiziqishga, moddiy
foyda yoki tashkilotni obro‘sini tushirish uchun ushbu hujumlarni amalga
oshirishi mumkin. Mazkur holda hujumchi yuqori malakali va guruh bo‘lib
hujumni amalga oshirishi mumkin.
Tizimlashmagan tashqi tahdidlar odatda malakali bo‘lmagan shaxslar
tomonidan turli tayyor buzish vositalari va skriptlar (senariylar) yordamida
amalga oshiriladi. Ushbu hujum turlari odatda shaxs tomonidan o‘z imkoniyatini
testlash yoki tashkilotda zaiflik mavjudligini tekshirish uchun amalga oshiriladi.
Tarmoqqa qaratilgan hujumlar sonini ortib borishi natijasida tashkilotlar
o‘z tarmoqlarida xavfsizlikni ta’minlashda qiyinchiliklarga duch kelishmoqda.
Bundan tashqari, hujumchilarning yoki xakerlarning tarmoqqa kirishning
yangidan - yangi usullaridan foydalanishlari, ular motivlarining turlichaligi bu
Axborot texnologiyalari va zamonaviy dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и цифровых технологий и их инновационных решений», татуфф, Фергана, 4 мая 2023 г
|
