Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и цифровых технологий и их инновационных решений», татуфф, Фергана, 4 мая 2023 г




Download 6,64 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/312
Sana22.05.2024
Hajmi6,64 Mb.
#249488
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   312
Bog'liq
3 tom

Axborot texnologiyalari va zamonaviy dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
46
Tarmoqqa qo‘yiladigan talablar: 
ochiqlilik
- tarmoqning mavjud komponentlarining texnik va dasturiy 
vositalarini o‘zgartirmay qo‘shimcha abonent kompyuterlarini hamda aloqa 
liniyalarini (kanallarini) kiritish imkoniyati; -
moslashuvchanlik
- kompyuterni yoki aloqa liniyalarini ishdan chiqishi 
natijasida struktura o‘zgarishining ishga layoqatlikka ta’sir etmasligi;
samaradorlik 
- kam sarf-xarajat evaziga foydalanuvchilarga xizmat 
qilishning talab etiladigan sifatini ta’minlash. 
Tarmoq xavfsizligi muammolari 
Axborot, Internet va kompyuter xavfsizligida aksariyat foydalanuvchilar 
tahdid, zaiflik va hujum tushunchalaridan tez-tez foydalanadilar. Biroq, 
aksariyat foydalanuvchilar tomonidan ularni almashtirish holatlari kuzatiladi.
Zaiflik
- “portlaganida” tizim xavfsizligini buzuvchi kutilmagan va oshkor 
bo‘lmagan hodisalarga olib keluvchi kamchilik, loyihalashdagi yoki amalga 
oshirishdagi xatolik. 
Taxdid
(axborot xavfsizligiga taxdid) - axborot xavfsizligini buzuvchi 
bo‘lishi mumkin bo‘lgan yoki real mavjud xavfni tug‘diruvchi sharoitlar va 
omillar majmui.
Hujum 
- bosqinchining operatsion muhitini boshqarishiga imkon beruvchi 
axborot tizimi xavfsizligining buzilishi. 
Hozirda tarmoq orqali amalga oshiriluvchi masalalarning ortishiga 
quyidagi omillar sabab bo‘lmoqda:
Qurilma yoki dasturiy vositaning noto‘g ‘ri sozlanishi
. Xavfsizlik 
bo‘shliqlari, odatda, tarmoqdagi qurilma yoki dasturiy vositalarning noto‘g‘ri 
sozlangani bois vujudga keladi. Masalan, noto‘g‘ri sozlangan yoki shifrlash 
mavjud bo‘lmagan protokoldan foydalanish tarmoq orqali yuboriluvchi maxfiy 
ma’lumotlarning oshkor bo‘lishiga sababchi bo‘lishi mumkin.
Foydalanuvchilarning 
e’tiborsizligi.
Eng 
oxirgi 
tarmoq 
foydalanuvchilarining e’tiborsizligi tarmoq xavfsizligiga jiddiy ta’sir qilishi 


Актуальные проблемы разработки информационных технологий и программных продуктов и их решения 
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 
47
mumkin. Inson harakatlari natijasida ma’lumotlarning yo‘qolishi, sirqib chiqishi 
kabi jiddiy xavfsizlik muammolari paydo bo‘lishi mumkin. 
Foydalanuvchilarni qasddan qilgan harakatlari
. Xodim ishdan bo‘shab 
ketgan bo‘lsada, taqsimlangan diskdan foydalanish imkoniyatiga ega bo‘lishi 
mumkin. U mazkur holda tashkilot maxfiy axborotini chiqib ketishiga sababchi 
bo‘lishi mumkin. Bu holatga foydalanuvchilarning qasddan qilgan harakatlari 
sifatida qaraladi.
Tarmoq xavfsizligiga tahdid turlari. Tarmoqqa qaratilgan tahdidlar odatda 
ikki turga ajratiladi. 
- ichki tahdidlar;
- tashqi tahdidlar.
Ichki tahdidlar
. Kompyuter yoki Internetga aloqador jinoyatchiliklarning 
80% ini ichki hujumlar tashkil etadi. Bu hujumlar tashkilot ichidan turib, xafa 
bo‘lgan xodimlar yoki g‘araz niyatli xodimlar tomonidan amalga oshirilishi 
mumkin. 
Ushbu 
hujumlarning 
aksariyati 
imtiyozga 
ega 
tarmoq 
foydalanuvchilari tomonidan amalga oshiriladi.
Tashqi tahdidlar.
Tashqi hujumlar tarmoqda allaqachon mavjud bo‘lgan 
zaiflik natijasida amalga oshiriladi. Hujumchi shunchaki qiziqishga, moddiy 
foyda yoki tashkilotni obro‘sini tushirish uchun ushbu hujumlarni amalga 
oshirishi mumkin. Mazkur holda hujumchi yuqori malakali va guruh bo‘lib 
hujumni amalga oshirishi mumkin. 
Tizimlashmagan tashqi tahdidlar odatda malakali bo‘lmagan shaxslar 
tomonidan turli tayyor buzish vositalari va skriptlar (senariylar) yordamida 
amalga oshiriladi. Ushbu hujum turlari odatda shaxs tomonidan o‘z imkoniyatini 
testlash yoki tashkilotda zaiflik mavjudligini tekshirish uchun amalga oshiriladi. 
Tarmoqqa qaratilgan hujumlar sonini ortib borishi natijasida tashkilotlar 
o‘z tarmoqlarida xavfsizlikni ta’minlashda qiyinchiliklarga duch kelishmoqda. 
Bundan tashqari, hujumchilarning yoki xakerlarning tarmoqqa kirishning 
yangidan - yangi usullaridan foydalanishlari, ular motivlarining turlichaligi bu 


Axborot texnologiyalari va zamonaviy dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и 
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г. 

Download 6,64 Mb.
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   312




Download 6,64 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и цифровых технологий и их инновационных решений», татуфф, Фергана, 4 мая 2023 г

Download 6,64 Mb.
Pdf ko'rish