QAND KASALLIKLARINI ANIQLASHDAGI MAVJUD DASTURIY
TA`MINOTLARDAN FOYDALANISH VA BASHORATLASH
USULLARI
Pulatova Gulhayo Azamjon qizi
TATU FF 2-kurs magistrant
Qand kasalliklarini aniqlash uchun quyidagi dasturiy usullar mavjud:
Sun’iy intelekt, axborot xavfsizligi texnikasi va texnologiyalari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
543
1. Qand sugarli ballar: Qand sugarli ballar, yoki glucometers, qandning
oqsil maqbuliyatining darajasini o'lchaydi. Ular odatda bir oz va yuborilishi
oson, va o'nlab narsalarda sotiladi. Qand sugarli ballar yuqori va past darajadagi
qand shakarini aniqlash uchun ishlatiladi.
2. Qand testlari: Qand testlari, laboratoriyalarda amalga oshiriladi va
qandda turli turlari bilan uzun muddatli oqsil va qandning o'ziga xos
xususiyatlarni o'rganishga yordam beradi. Bu testlar qand shakarini, kreatinini,
bilirubinini, kolesterolini va boshqa aniqshalarini aniqlashga yordam beradi.
3. Ogtin: Ogtin, yoki oralglucometer, dastlab tibbiy sohalarda ishlatilgan,
qandning sugarini o'lchashni yordam beradigan turli xil usullar bilan ishlaydigan
elektron qurilma hisoblanadi. Bu usul, glucometers kabi, bir oz va yuborilishi
oson bo'lgan va qand shakarini o'qishga yordam beradi.
4. Qand analizlari: Qand analizlari laboratoriyalarda amalga oshiriladi va
qand tarkibidagi o'zgarishlarni aniqlash uchun qo'llaniladi. Qand analizlari,
qandda turli turlari bilan uzun muddatli oqsil va qandning o'ziga xos
xususiyatlarni o'rganish uchun qo'llaniladi.
Bu dasturiy usullar qand kasalliklarini aniqlashda o'zaro qo'shimcha
bo'lib, ularning turiga va xarakteriga qarab tanlangan usulni qo'llash kerak
bo'ladi. Qand kasalliklarini aniqlashning to'g'ri usulini belgilash uchun tibbiy
ko'mak talab etiladi.
Bashoratlash, bir kishi yoki jamiyatning kelajagi yoki yaxlitligi haqida
bilib olishni ifodalovchi bir amaldir. Bashoratlash, bir nechta xil ko'rinishlarda
bo'lishi mumkin, masalan, ma'lum bir narsaga oid ma'lumot olish, kelajak yili
o'sishini bashoratlash, mahsulotni sotishga oid bashoratlar olish va boshqalar.
Bashoratlash turli sohalarda amal qiladi. Sarmoyadorlik, iqtisodiyot,
ijobiy sohalar kabi ko'p sohalarda ishlatiladi. Mashhur bashoratlash ko'rinishlari,
statistik ma'lumotlar, fikrlar, anketalar, tahlil va prognozlar bo'lishi mumkin.
Bashoratlashning maqsadi, o'z zamonida kuzatuvchi yoki hozirgi zamon
vaqtida to'g'ridan-to'g'ri amalni bajarish imkoniyatlarini yaxshiroq tushunishdir.
Bu erda, aniq, keng va integratsionli tahlil va tadqiqotlar, bu tahlil va tadqiqotlar
yordamida qilinadigan prognozlar, ma'lumotlarning o'lcham va tartiblashi,
Искусственный интеллект, методы и технологии информационной безопасности
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
544
tadbirlar va takliflar kiritish va ko'plab boshqa usullar yordamida ma'lumotlar
to'plab olish va tahlil qilish kiritiladi.
Tibbiyotda bashoratlash, yana kuzatish, tahlil va tadqiqotlarga asoslanadi
va o'z maqsadiga mos ravishda davom etadi. Tibbiyotda bashoratlash asosan,
klinik tadqiqotlar va boshqa ma'lumotlar yordamida kuzatiladigan kasalliklar,
tibbiy muammo va belgilarni aniqlashga yordam beradi.
Tibbiyotda bashoratlash quyidagi ko'rinishlarda bo'lishi mumkin:
1. Kasalliklar va salomatlik holati statistik analizi: Bu ko'rinishda,
ma'lumotlar kasalliklar, salomatlik holatlar va davolash jarayoni haqida statistik
tahlil tashkil etiladi. Bu tahlil, o'zaro solishtirish va tadqiqotlarga asoslanadi,
shuningdek, kasalliklar va davolash turlari, davolashning samaradorligi,
o'zgarishlar va turli ko'rinishlarda aniq bilan tahlil qilinishi mumkin.
2. Tashkiliy tibbiy statistik analiz: Bu ko'rinishda, tibbiyotda
ishlatiladigan texnik va turli tahlil turlarining statistik tahlilini o'rganish
mumkin. Bu ko'rinishda, kasalliklarning yuzaga kelish ko'rinishlari,
davolashning tashkiliy tizimining samaradorligi, xususiyatlari va boshqalar
hisobga olinadi.
3. Ma'lumotlar o'lchash: Bu ko'rinishda, tibbiy ma'lumotlar o'lchiladi va
tadbirlar qabul qilinishi uchun qanday qilib yaratilishi va kuzatilishi kerakligi
haqida ma'lumotlar yig'iladi.
4. Prognozlash: Bu ko'rinishda, kasalliklarning yuzaga kelish ko'rinishlari
va davolashning samaradorligi haqida statistik tahlil va prognozlar qilinishi
mumkin.
Tibbiyotda bashoratlash, kasalliklarning aniqlanishi, tahlil va prognozlar,
davolash usullari, dori turlari va ko'plab boshqa tibbiy masalalarga yordam
beradi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Otaqulov, O.X., & Pulatova, G.A.Q. (2021). Sun’iy intellekt va
uning insoniyat faoliyatida tutgan o’rni. Scientific progress, 2(8),
929-935.
2.
Burt VL, Whelton P, Roccella EJ, Brown C, Cutler JA, HigginsM
va boshqalar. AQShning kattalar aholisida gipertenziya tarqalishi.
Gipertenziya 1995;25:305-13.
Sun’iy intelekt, axborot xavfsizligi texnikasi va texnologiyalari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
545
3.
Milliy buyrak fondi-K/DOQI. Klinik amaliyot bo'yicha ko'rsatmalar
surunkali buyrak kasalligi: Baholash, tasniflash va tabaqalash. Am J
Kidney Dis 2002;39(2 ta qo'shimcha 1): S1-266.
|
