Sun’iy intelekt, axborot xavfsizligi texnikasi va texnologiyalari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
541
Sun'iy intellektning vazifasi asosan insonning kognitiv ko'nikmalarini, shu
jumladan fikrlash, o'rganish, idrok etish va o'z-o'zini
tuzatish qobiliyatini
mashinalarda takrorlashdir. AI kompyuterlarni katta ma'lumotlar to'plamini
tahlil qilish va murakkab muammolarni aniqlash va hal qilish uchun ishlatilishi
mumkin bo'lgan naqshlarni topish qobiliyatiga ega qilish uchun mo'ljallangan.
Sun'iy intellektni sog'liqni saqlash, moliya, ta'lim va ishlab chiqarish kabi turli
sohalarda samaradorlik va samaradorlikni oshirish uchun qo'llash mumkin. Shu
bilan birga, sun'iy intellektning axloqiy oqibatlari, shu jumladan tarafkashlik va
maxfiylik bilan bog'liq muammolar haqida ham xavotirlar mavjud. AI
texnologiyasi rivojlanib borar ekan, u kompyuter fanlari sohasidagi muhokama
va tadqiqotning muhim mavzusi bo'lib qoladi.
Sun'iy intellekt (AI) biz uchun ham ijobiy, ham salbiy tomonlarga ega. Bir
tomondan, AI murakkab muammolarni hal qilish va samaradorlikni oshirish
potentsialiga ega, bu esa iqtisodiy o'sishga va
odamlarning hayot sifatini
yaxshilashga olib kelishi mumkin. Shuningdek, AI bizga yaxshiroq qarorlar
qabul qilishda va odamlar uchun xavfli, qiyin yoki zerikarli vazifalarni
avtomatlashtirishda yordam berishi mumkin.
Biroq, sun'iy intellektning salbiy tomonlari ham bor, masalan,
ish joyini
almashtirish va ijtimoiy tengsizliklar. AI tizimlari tobora takomillashgani sayin,
ular ilgari odamlar tomonidan bajarilgan ko'proq ishlarni avtomatlashtirishga
qodir. Bu ishning yo'qolishiga va ishchilar uchun iqtisodiy ishonchsizlikka olib
kelishi mumkin. Bundan tashqari, agar sun'iy intellekt birinchi navbatda
allaqachon kuch va resurslarga ega bo'lganlarga foyda keltiradigan tarzda ishlab
chiqilsa va joylashtirilsa, mavjud ijtimoiy va iqtisodiy tengsizliklarni
kuchaytirishi xavfi mavjud.Shu sababli, sun'iy intellektning jamiyatga ta'sirini
diqqat bilan ko'rib chiqish va uni axloqiy va mas'uliyatli tarzda ishlab chiqish va
tatbiq etishni ta'minlash uchun harakat qilish muhimdir.
Axborot texnologiyalarining tarixi ancha uzoq bo`lib,
insoniyat tarixi
davomida odamlar ma'lumotni saqlash, qayta ishlash va uzatish uchun turli xil
vositalar va texnologiyalarni ishlab chiqdilar. Hamda 20-asr boshlarida global
aloqa tarmoqlari ishlab chiqildi va bu axborot almashish tezligi va ko'lamini
Искусственный интеллект, методы и технологии информационной безопасности
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
542
oshirdi. Dastlabki kompyuterlar hisoblash uchun keng qo‘llanila boshlandi,
keyinchalik shaxsiy kompyuterlar, internet va mobil qurilmalar kabi
texnologiyalar ommaga tadbiq etildi. Axborot texnologiyalari
tarixi insoniyat
tarixi kabi turli bosqichlarni bosib o'tib, o'z taraqqiyotini davom ettirib
kelmoqda.
Axborot texnologiyalari (IT) ma'lumotlar yoki ma'lumotlarni boshqarish,
qayta ishlash va uzatish uchun kompyuterlar, dasturiy ta'minot, tarmoqlar va
boshqa vositalardan foydalanishni anglatadi. IT - aloqa, ta'lim, o'yin-kulgi,
sog'liqni saqlash va biznes kabi hayotimizning turli jabhalarini o'zgartirgan
doimiy rivojlanayotgan soha.
AT dasturlash, dasturiy ta'minot muhandisligi,
tarmoq boshqaruvi, kiberxavfsizlik, ma'lumotlar tahlili, ma'lumotlar bazasini
boshqarish va sun'iy intellekt kabi turli sohalarni o'z ichiga oladi. IT zamonaviy
jamiyatlarning rivojlanishi va o'sishida hal qiluvchi rol o'ynaydi va kelajakda
uning ahamiyati yanada
oshishi kutilmoqda
IT sohasi iqtisodiyotda o`zining ta’sirli hissaga ega, chunki informatsiya
tizimlari iqtisodiyotdagi bir qancha yutuqlarni amalga oshirishga ajoyib
imkoniyatlar yaratishga qodir. Masalan, onlayn savdoda xarid va sotish, bank
operatsiyalari, elektron hujjatlar, ma’lumotlarni saqlash, tahlil qilish, tajribali
menejment qilish, moliyaviy hisob-kitoblar va boshqa funksiyalarni o‘z
ichiga
olgan iqtisodiy ko‘rsatkichlar ITning ahamiyatiga misol bo‘ladi.
Foydalanilgan Adabiyotlar:
1.
https://arxiv.uz/
2.
Sirojiddin Komolov, Sherzod Raxmatov: “Sun'iy intellekt asoslari.
Mashinaviy o’qitish”
3.
https://ziyonet.uz/
