|
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и цифровых технологий и их инновационных решений», татуфф, Фергана, 4 мая 2023 гBog'liq 3 tomАктуальные проблемы разработки информационных технологий и программных продуктов и их решения
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
55
aholining ortishi salomatlik darajasi, shuningdek tibbiyot muassasasidan uzoq
masofada joylashgan aholiga teletibbiyot sifatini yaxshilash, teletibbiyot
tizimlaridan foydalanish imkoniyatlarini yaratish, tizimni rivojlantirishda
zamonaviy axborot telekommunikatsiya texnologiyalari asosida teletibbiyotning
infokommunikatsiya tizimlarini o‘rganish va joriy etish. Teletibbiyot tizimi
(telemeditsina) XX asrning boshlarida aniqlangan bo‘lib, shu vaqtdan buyon
shifkor va bemorlar o‘rtasidagi hamda shifkor va shifkorlar o‘rtasidagi uzoq
masofani qisqartirish, vaqtdan unumli tezkorlik bilan foydalanish va boshqa
kerakli tajribalarni almashish maqsadida yuzaga kelgan. Ya’ni inson sog‘lig‘i
bilan bog‘liq bo‘lgan barcha kasalliklarning tibbiy ma’lumotlarini bemor va
shifokorlar bilan almashish hisoblanadi. Hozirgi kunda biz o‘z fikrimizda
telemeditsina deb faqat zamonaviy texnologiyalarni nazarda tutadigan bo‘lsak,
noto‘g‘ri xulosaga kelgan bo‘lamiz. Teletibbiyotning texnologiyalari ko‘p
yillardan buyon insoniyat sog‘ligi uchun xizmat qilib keladi. Teletibbiyot asr
davomida tibbiyot tizimida keng qo‘llanilib bizga qadar yetibkelganligini
bilishimiz mumkin. Zamonaviy tarzda yozadigan bo‘lsak, sog‘liqni saqlash bilan
bog‘liq bo‘lgan kichik sms xabarnoma shakli ham teletibbiyotni qo‘lay olishi
mumkin.Tibbiyot tizimi o‘z navbatida turli yo‘nalishlarga ya’ni inson
salomatligini davolash va tashxislashda turli kasalliklar bosqichiga bo‘linib
ketadi. SHuningdek, teletibbiyot tizimi keng qo‘llaniladigan tibbiyot sohalari
ham mavjud. Teletibbiyot tushunchasi 1905-yilda birinchi elektrokardiogramma
bir masofadan, ikkinchi masofaga uzatilishi bilan belgilangan. 1922-yilda
Shvetsariyaning Gotenburg Universiteti tibbiyot xodimlari tomonidan uzoqdagi
dengizchilar uchun radio orqali tibbiy maslahati berilganligi aniqlangan. 1960-
yilga kelib teletibbiyotda yana bir yangilik Kanada davlatida tibbiyot xodimlari
inson o‘pkasi flyurogrammasi tasvirini masofadan uzatilganligi aniqlangan.
1950-1960 yillarga kelib Rossiya va AQSHda kosmonavtlarni masofadan
telemetrik diagnostika qilish yo‘lga qo‘yilganligini aniqlangan bo‘lsa. XXI asr
zamonaviy telekommunikatsiya asriga kelib, teletibbiyot turli tibbiyot
markazlari ishining ajralmas jarayoniga aylangan, ya’ni be’morlar uchun uyda
va ofislarda maslahat berish uchun xizmat qilib kelmoqda. Teletibbiyotda
masofadan tibbiy yordam hamda tibbiy konsultattsiyalar berish uchun
zamonaviy telkommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishga asoslangan
Axborot texnologiyalari va zamonaviy dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
56
tibbiyot sohasi hisoblanadi. Teletibbiyot mustaqil fanlarga tegishli emas, balki
jarrohlik va terapevt mutaxassislari uchun yordamchi hisoblanadi va xizmat
qiladi. Teletibbiyot tizimiini amalga oshirishda quyidagi o‘ziga xos struktura va
yo‘nalishlardan foydalaniladi. “Bemor va SHifokorlar” hamda “SHifkor va
shifkorlar” Bemor va shifkor yo‘nalishida -teletibbiyot orqali bemorga tibbiy
konsultatsiya berib boradi. Masofadan bemorni tibbiy biomonitoringdan
o‘tkazishi mumkin. Teletibbiyotning ikkinchi bosqichida Shifkor va shifokorlar
jarrohlik amaliyotlarini masofadan o‘tkazish, shoshilinch tibbiy maslahat olish
yoki ko‘rsatish hamda tibbiyot xodimlarini masofadan interaktiv elektron
shaklda ta’lim olishi, malaka oshirishi nazarda tutilgan. Teletibbiyotda
masofaviy tibbiy maslahat olish va bemorlarning diagnostikasi eng keng
tarqalgan va ommabop hisoblanadi. Maxsuslashtirilgan vidokonferentsiya
tizimlari yordamida shifokor-konsultatsiyasi, uning shifokor yordamchisi va
bemorning o‘zi o‘rtasida to‘liq formatda audiovizual aloqa o‘rnatiladi, bunda
ular bir-birlarini ko‘rish va eshitishlari, grafik matnli va matnli ma’lumotlarni
almashishlari mumkin.Misol tariqasida, bemorning rengen kartasi shifokorga
ko‘rastilishi mumkin. Bugungi rivojlangan tibbiyot sohasida teletibbiyot
bo‘yicha maslahat xizmatlaridan foydalanuvchilar o‘zlarining shaxsiy
faoliyatlarini yetarlicha kuzatib borish shuningdek, yetarlicha vaqtga ega
emaslar. Ushbu kamchilik aholini tibbiy ko‘rik uchun ortiqcha vaqt navbat
turishlariga sababchi bo‘luvchi omillardan biri hisoblanadi. Bemorlarda
masofadan biomonitoring olib borish tizimlari sog‘liqni saqlash sohasi
mutaxassislari tomonidan ularni sog‘ligi holatinitekshirish va kuzatishda
foydalanib kelinadi. Ko‘p vaqtlarda terapevtik barcha kerakli terapevtik
manipulyatsiyalarni mustaqil ravishda amalga oshirishga qodir bo‘lmagan keksa
yoshdagi qariyalarni kuzatish uchun masofadan turib mas’ul shaxs yordamida
biomonitoring yordamida tekshiruv olib borish mumkin.Uy sharoitida
teletibbiyotda muntazam jarrohlik tekshiruviga muhtoj bo‘lgan bemorlar ya’ni
yurak qon tomir kasalliklari, surunkali joyidan turolmaydigan og‘ir kasallar
uchun dolzarb hisoblanadi. Jarrohlik amaliyotlarini masofadan o‘tkazish
teletibbiyotning ushbu yo‘nalishi yangi yoki tajribasi kam mutaxassis tomonidan
o‘tkazilayotgan jarrohlik amaliyotida yoki bo‘lmasa tajribasiz jarrohlar uchun
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и цифровых технологий и их инновационных решений», татуфф, Фергана, 4 мая 2023 г
|
