Axborot texnologiyalari va zamonaviy dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
92
multimediya vositalari, Foto va video yozuvlar terining shikastlangan
joylari, og‘iz bo‘shlig‘i yoki tish, quloq kasalliklari shuningdek, tibbiy
tadqiqotning radiatsion usullaridan olingan natijalarining video tasvirlari yoki
fotografik
tasvirlari,
elektrokardiogrammalarning
exokardiogramma
fotosuratlari, audio yozuvlar nafas olish tovushlari va boshqalar, maxsus
so‘rovnomalar yoki interaktiv sun’iy intelekt tizimlari tibbiy qarorlar qabul
qilish uchun elektron o‘quv dasturlardan foydalanib kelishdan iborat bo‘ladi.
Sog‘liqni saqlash tizimi muassasalarida aholiga sifatli tibbiy xizmatlarni
ko‘rsatish ishonchli va aniq ma’lumotlar ularni qayta ishlash ular
asosida tashxislash va davolash statistik tahlillarni o‘rganishda tibbiyot
axborot texnologiyalar tizimlari mavjud.
Axborotni qayta ishlashda tibbiyotda va biologiyada umumiy ikki
tartibdagi mezonlar parametrik va faktorlik axborotlarni statik qayta ishlash
tizimlari mavjud. Hozirda zamonaviy teletibbiyotni rivoji uchun
Health Level-7 O‘zbekiston Respublikasi tibbiyot tizimini raqamlashtirish
tizimiga ushbu tizimni joriy etish mumkin. Ye-Health tizimi standartlari
sog‘liqni saqlash muassasalarida bemorlarni intensiv davolash uchun elektron
hujjat almashinuvi tizimi hisoblanadi. Ushbu axborot tizimi sog‘liqni
saqlash tibbiy muassasalari hamda tibbiy mutaxassislar ishini bir necha
marotaba osonlashtirishga bu esa vaqtni tejashga ya’ni aholi tibbiy
Актуальные проблемы разработки информационных технологий и программных продуктов и их решения
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
93
profilatikasiga ko‘proq vaqt ajratishga sarf etadi. Internet mobil ilovalari bilan
integratsiyalashuvi ishlarini amalga oshiradi. Sog‘liqni saqlash tizimidagi tibbiy
axborot ma’lumotlari, tizimda ishlayotgan har bir foydalanuvchi ishini
osonlashtiradiUshbu tizim foydalanuvchi uchun qanday vazifalarni amalga
oshirib boradi? Bu tizimda ma’lumot tahlili, tashxislash ta’riflari,
ma’lumot almashinuv vaqtlari va uzatish kabi xatolarni aniqlaydi va avtomatik
hisobot shaklida kiritib boradi. birlamchi tizimda bemorlarni oilaviy
shifokorlarga biriktirish va qayta biriktirish, qabulga yozish imkoniyatlarini
beruvchi tibbiyot axborot tizimini yaratish, axborot tizimida bemorlarni
qabul qilish, shifoxonalarga yotqizish, ma’lumotlarni qabul qilish va tahlil
etish, chiqarish hamda uzatish shuningdek, berilgan ma’lumotlar asosida ularga
so‘rovlar, byurtmalar, laboratoriya, testlari, diagnostik tahlil natijalari,
me’yoriy xujjatlarga kiritilgan o‘zgartirishlarni qabul qiladigan va qayta
yuboradigan turli tizimlarni murakkabligini o‘zaro belgilab berishga xizmat
qiladi. Bundan tashqari teletibbiyotni mukammal tarzda rivojlanishi, aholiga
sifatli tibbiy teletibbiyot xizmatlarini ko‘rsatishda sog‘liqni saqlashning
axborot tizimi yagona platformasining arxitekturasi, axborot tizimlarga
ma’lumot uzatishning minimal talablari, tibbiy ma’lumot almashinuvi milliy
standartlarini joriy qilish muvofiqdir. SHuningdek, “Diagnostik tasvirlar
almashinuvi va teleradiologiya” milliy axborot tizimini yaratish, tibbiyot
muassasalarida idoralararo telemeditsina xizmatlarini joriy etishdan iborat
bo‘ladi.Yana bir e’tiborli va dolzarblik jihati shundaki, teletibbiyotning
kerakli yo‘nalishlaridagi aholi qatlami uchun telekommunikatsiya axborot
texnologiyalarni sifatli aholiga xizmatko‘rsatishi rentgenografiya,
ultratovush tasvirlari va endoskopik tahlili, travmatologik kassalliklar, doimiy
xastalik bilan uy qaramog‘ida bo‘lgan bemorlarga videokonsultatsiyalar
berishda shuningdek, axborot almashinuvi va xavfsizligini ta’minlashda
tibbiyot muassasalarida IT infratuzilmalarini optik tolali internet, ichki lokal
tarmoq, kompyuter va axborot texnikalari bilan ta’minlash muvofiqdir.
Axborot texnologiyalari va zamonaviy dasturiy mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarb muammolari
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
94
Tibbiyot tizimi amaliyotiga qo‘yilgan talab va muammolarni simsiz
texonologiyalarning yangi avlodi IEEE 802.16 standartli WiMAX (Worldwide
Interoperability for Microwave Access) texnologiyasi hal qilishi mumkin.
WiMAX texnologiyasi yordamida uzoq hududlarni informatsion hamda
kommunikatsion texnologiyalarni rivojlantirish ayrim hududlarda telefon
hamda optik kabel tarmoqlarining mavjud emasligini hisobga olgan holda
WiMAX texnologiyasi yordamida aholini information hamda kommunikatsion
texnologiyalarga yo‘lni ochishdir. WiMAX texnologiyasi 2005 yilda mobillik
tavsiflovchi 802.16e standarti spetsifikatsiyasi asosida yaratilgan bo‘lib,
"Mobillik" tushunchasi abonentlarning ikki toifasini harakatlanuvchi va
mobil deb ataladigan tizimlari hisoblanadi.Ushbu standart asosida abonentlar
tarmoq ichida harakat qilishlari mumkinligi, lekin aloqa seanslari vaqtida
ular bazaviy stantsiyaning bir xil segmentida joylashgan bo‘ladi. Mobil
abonentlar harakatlanayotganda to'g'ridan-to'g'ri tarmoqqa kirishlari amalga
oshiriladi. Ushbu infokommunikatsiya tizimi 2-7 gigagertsli chastota
diapazonida ishlaganligini hisobga olganda. Mobillikni ta'minlash uchun eng
qulay chastotalar 2,5-2,7 GGts hisoblanadi. WiMAX texnologiyalarni
afzalliklari shundaki hududiy tarmoqlar bir hududni boshqa hudud bilan
sifatli bog‘lashda qulay interfeys hisoblanadi. Yana bir afzaligi
shundaki, WiMAXning IEEE 802.16 tarmog‘i strukturasi odatiy mobil aloqa
tarmog‘iga o‘xshash hisoblanib, 40-60 km radius kenglikda ham abonentlar
uchun xizmat ko‘rsata oladi. WiMAX texnologiyasi tizimida Fixed WiMAX -
fiksatsiyalangan aloqa, Nomadic WiMAX -seansli aloqa, Portable WiMAX
-siljish rejimidagi aloqa, Mobile WiMAX -mobil aloqalar mavjudligini aytish
mumkin.
Актуальные проблемы разработки информационных технологий и программных продуктов и их решения
Международная научно-техническая конференция «Практическое применение технических и
цифровых технологий и их инновационных решений», ТАТУФФ, Фергана, 4 мая 2023 г.
|