X X I bob. M ELIORATSIYA MASHINALARINI
AVTOM ATLASHTIRISH
21.1. Melioratsiya mashinalarini avtomatlashtirishning
asosiy yo‘ naIishlari
Melioratsiya mashinalarining boshqarish jarayonini avtomat-
lashtirish asosan ikki y o‘ nalishda olib boriladi. Birinchisi, bajariladigan
(inshoot qurilishini, loyihada ko‘ rsatilgan ko‘ rsatkichlarini saqlagan
holda bajarish, qurilayotgan inshootni bo‘ylama va ko‘ ndalang
nishabligini ta’ minlovchi ish jihozlarini) ishni sifatini oshiruvchi ish
jihozlarini boshqarishni avtomatlashtirish. Ikkinchisi, mashinadan
samarali foydalanish (mashina dvigatelini ish rejimi va tortish kuchini
optimallashtirish, tortolmaslikni, qazish jarayoni rejimi va cho‘ mich
yoki otvaini to‘ ldirish jarayonini) ni avtomatlashtirish.
21.2. Kanal va dren qurilishida berilgan nishablikni ta’ minlash
jarayonini avtomatlashtirish
Barcha turdagi kanal va drenlar melioratsiya talablariga javob
beradigan loyiha o ‘ lchamlariga mos hamda ularning tubi gorizontga
nisbatan ma’ lum nishablikka ega bo‘ lishi zarur.
K o‘ pchilik holda kanal va drenlarni berilgan nishabligini o'rnatish,
ish jihozining traktor bazasiga nisbatan o ‘ zgarishi hisobiga amalga
oshiriladi. Ayrim holda kanal yoki dren nishabligi maxsus mashinalar
yordamida yer sirtiga ko‘ chiriladi va bunda mashinaning ish jihozi
kerakli chuqurlikka qo‘ yilgandan so‘ ng qo‘ zg‘ atilmasdan qazish
jarayoni davom ettiriladi.
Kanal yoki dren quriladigan maydon sirti, ya’ ni rel’ efi notekis
bo‘ lgan joylarda bo‘ lsa, ularni avtomatlashtirish talab qilinadi.
Yopiq gorizontal drenajni nishablik ostida qurish sxemasi